Enerji ve Çevre Dünyası Dergisi 158. Sayı (Mayıs-Haziran 2020)

24 Enerji ve Çevre / Mayıs-Haziran 2020 enerji-dunyasi.com DAĞITIM ŞEBEKELERİ İÇİN TEKNİK VE EKONOMİK BAKIŞ AÇISIYLA İLETKEN SEÇİMİ 1. GIRIŞ D ağıtım şebekelerinde planlama yapılırken hem tek- nik kriterler hem de ekonomik koşulları aynı anda göz önünde bulundurulmalıdır. Yapılan planlama çalışmaları teknik açıdan düzenleyici kurumların yayınladığı yönetmeliklere, uluslararası standartlara, dağıtım şirketleri tarafından belirlenen planlama kriterlerine uymak zorunda- dır. Ancak dağıtım şirketlerinin finansmanı genel anlamda, düzenleyici kurullar tarafından belirlenen birim ekipman ve enerji bedellerine göre şekillenmektedir. Dolayısıyla dağıtım şebekeleri planlanırken ortaya koyulan çözümler hem teknik hem de ekonomik açıdan gereksinimleri karşılamalıdır. Dağıtım şebekesi için yapılacak ekonomik analizlerin hedefi; yıllara göre artan yük miktarı da dikkate alınarak, sınırlı olan mali kaynakların tüm yatırımlar arasında en uygun şekilde paylaştırılarak şebekenin uygun arz güvenilirliği ve hizmet kalitesinde işletilmesidir. Ekonomik analizler yar- dımıyla hangi planlama çözümünün minimum maliyetli olduğuna ve uygulanmasına karar verilir. Ekonomik analiz sonucunda belirlenen çözüm şebekeye uygulanabilir. 2. DAĞITIM ŞEBEKELERINDEKI MALIYETLER Dağıtım şebekelerindeki maliyetlere planlama bakış açısıyla bakıldığında akla ilk gelen maliyetler, projelerde kullanılacak ekipman ve işçilik maliyetleridir. Ancak bu bakış açısı yeterli değildir. Çünkü bahsi geçen maliyet, yapılacak yatırımın sadece başlangıç maliyetidir. Başlangıç maliyetinin yanı sıra işletme sırasında devam eden sürekli maliyetler de bulunmaktadır. Ekonomik analizler yapılırken tüm maliyetler dikkate alınmalıdır. a. Başlangıç Maliyeti Başlangıç maliyeti, bir tesisin sıfırdan enerjilendirileceği ilk ana kadar yapılması gereken tüm işlerin maliyetidir. Bu maliyetleri mühendislik hizmetleri, ekipman bedelleri, saha çalışmaları, çalışan ücretleri, kamulaştırma bedelleri, çalışma izinleri, test çalışmaları ve sigortalar oluşturmaktadır. Başlan- gıç maliyetleri dağıtım şirketlerinin yatırım planları içerisinde genellikle spesifik bir yılda tek seferde ödenmesi gereken bedel olarak tanımlanmaktadır. b. Sürekli Maliyet Sürekli maliyet, bir tesisin devreye alındığı andan itibaren işletmede olduğu sürece oluşturduğu maliyettir. Bu maliyet- leri, işletme, bakım, kayıp enerji, çeşitli nedenlerden dolayı zamanla değişecek ekipmanların maliyetleri oluşturmaktadır. Örnek bir dağıtım merkezi için zaman-maliyet tablosu Şekil 1’de gösterilmiştir. MAKALE İSMAİL ŞAHİN Siemens San. ve Tic. A.Ş., Power Technologies International