Grup şirketlerinizin son dönem çalışmalarını aktarır mısınız?

Form Şirketler Grubu olarak, 2012 yılına yeni bir şirketle daha başladık ve böylelikle faal olarak kullandığımız şirket sayısı 6’ya çıkmış oldu. Klima ürünlerini satan Form Endüstri Ürünleri şirketimiz halen grubumuzun amiral gemisidir. 2011’in sonunda kurduğumuz yeni firmamız da bunun içinden çıktı. Form VRF Sistemleri adında ayrı bir firma ile VRF konusunu ayırmaya karar verdik. Mitsubishi Heavy ile yapmış olduğumuz anlaşma, Mitsubishi’nin piyasadaki mevcut pazar payının ve 2012 için hedeflerimizin büyüklüğünden dolayı bu konuyu ayrı bir firma olarak işlemenin daha faydalı olacağını düşündük. 

 

Form Endüstri Ürünleri olarak biz yine ağırlıklı olarak Lennox’un Paket Klimalar, ClimateMaster’in Isı Pompaları, Clivet’in Soğutma Grupları, Dunham Bush’un büyük kapasiteli Vidalı Soğutma Grupları, Decsa’nın Soğutma Kuleleri ve diğer üç-dört markamızla faaliyetlerimize devam edeceğiz.

 

Bu iki firma ile birleşen üçüncü firmamız Form Bakım’dır. O da, sattığımız her ürüne uzun yıllardır bakım hizmeti veren firmamızdır. Firma, her yıl gelişimini artırıyor. Bakımın gelişimi hiçbir zaman yavaşlamıyor. 

 

Temiz Enerji konusundaki ana firmamız 5 yıldır faaliyette olan Form Temiz Enerji’dir. Burada ağırlıklı olarak fotovoltaik ile birlikte küçük rüzgar konusunda da çalışmalarımıza devam ediyoruz. 

 

Ankara fabrikamız Form Tesisler olarak faaliyet gösteriyor. Fabrikamız için bağımsız bir yapılanma diyebilirim çünkü hem imal ediyorlar hem de kendileri satıyorlar. O ürünleri, klima firmamızın satış kanalı üzerinden satmıyoruz. Burada da yeşil bina ya da bir binayı verimli kılacak sistemler üzerine imalat yapmaya devam ediyoruz. Yuvarlak ve Oval Hava Kanalları dışında hem “evaporatif soğutma üniteleri” hem de imalatına yeni başladığımız SUNVIA “günışığı aydınlatma sistemleri” var.  Bu ürünlerde Türkiye’deki ilk yerli imalatçıyız. 

 

Form Temiz Enerji’de yenilenebilir enerji ile ilgili çalışmalarınız ne zaman başladı? 

Başta yurtdışı fuarları olmak üzere, fuarları gezmeyi ve katılmayı çok seviyoruz ve oradan o gün olmasa bile ileriye dönük çeşitli vizyonlar, fikirler yakalayabildiğimize inanıyoruz. Özellikle Avrupa’da yapılan fuarlarda fotovoltaik sistemlerin oldukça geniş yer kapladığını gördük, güneş enerjisi firmalarının sayısının da her geçen yıl arttığına şahit olduk. O zaman fotovoltaik bizim de içerisinde yer almamız gereken bir alan diye düşündük. 

 

Aslında fotovoltaik sistemlerin Türkiye’ deki gelişimi biraz zorlu oldu diyebiliriz. Çünkü her yeni konuda olduğu gibi, bu da biraz zahmetli ve uğraş gerektiren bir konsept. Bu konuda kanunlar çok yavaş çıktı, çıktığında da verimli bir şekilde çıkmadı. Devlet, Türkiye’de teşvik adı altında bir şey getirdi ama ben onun “dünyadaki ilk negatif teşvik” olduğunu düşünüyorum. Ancak tüm bunlara rağmen, biz her sene biraz daha fazla proje yapıp, biraz daha büyük projelere adım atarak ilerliyoruz. Şu anda Türkiye’deki çatı fotovoltaik uygulamaları alanında en çok proje yapmış firmayız. En büyük proje halen bizim İstanbul’daki bir fabrikada yaptığımız 31 kW’lık uygulama. Şu anda Varyap’ta bitirmekte olduğumuz 45 kW’lık bir çatı var. O da Varyap’ın üç binasının üzerine dağılmış olduğu için halen tek noktada 31 kW’lık olan uygulamamız, en büyük olarak devam ediyor. Bu konuda çok kaliteli ve büyük boyutlu yabancı ortaklarla çalışıyoruz, örneğin Japon Sharp firmasının, Alman Centrosolar ve Kanadalı Canadian Solar’ın ürünlerini Türkiye’de sadece biz temsil ediyoruz. 

 

Fotovoltaik sistemlerin binalara daha çok nüfuz etmesini, 1-2 kW’lık küçük uygulamalarla başlayıp, daha büyük uygulamalarla gelişmesini bekliyoruz. Bu alanda nasıl bir değişimin ve gelişimin yaşandığını basit bir örnekle şöyle açıklayabilirim: Bundan 5 yıl önce bu işe başladığımızda, 1 kW’lık anahtar teslim çatı uygulaması için müşterimize 5-6 bin avro civarında bir rakam veriyorduk. Şu anda Ocak 2012 itibariyle ise aynı sistem için  1,900 ile 2 bin avro civarında bir rakam telaffuz ediyoruz. Dolayısıyla 2012 de güzel gelişmeler olacağına inanıyoruz. Zaten devletin çıkarttığı iki tane yönetmelikle, 500 kW altı uygulamalar serbest bırakıldı, üstü uygulamalara ise yarışma şeklinde lisans verilmeye başlanacak. Lisanslılar için ihalelerin tamamlanmasıyla süreç biraz uzar ama 2013’te GES dediğimiz güneş enerjisi santralleri devreye girer mutlaka. Ama yine de fotovoltaik için 2012, bence diğer yıllardan çok daha aktif bir yıl olacak. Çünkü fiyatlar çok düştü ve gerçekten geri dönüş anlamında da, maliyet anlamında da fiyatlar son derece iyi bir noktada. 

 

Dünyanın diğer ülkelerindeki örneklerle bizi kıyasladığınızda, Türkiye’yi nerede görüyorsunuz?

Nerede gördüğüm çok basit. Bunu aşağıda örneğini vermiş olduğum tablo ile de rahatça görebilirsiniz. Dünyanın şu anda ulaşmış olduğu kurulu güç yaklaşık olarak 35 GW civarında, yani 35 bin MW civarında. Bizim de kurucu üyesi olduğumuz ve yönetim kurulunda görev yaptığımız GENSED’in yaklaşımına göre ise, Türkiye 3 ila 4 MW kurulu güce sahip. Yani 4 bölü 35,000 yaparsanız, Türkiye orada şu anda !

 

 

Peki güneş dışında başka yenilenebilir enerji kaynakları ile ilgili çalışmalarınız var mı?

Form Temiz Enerji olarak, bir süredir faaliyette bulunduğumuz küçük rüzgar enerjisine daha çok önem vermeyi planlıyoruz. Hatta Varyap’ın binasına 5 tane dikey rüzgar türbini temin etmek üzere anlaştık. 

 

Buna ciddi bir giriş diyebilir miyiz? Küçük rüzgar türbinlerine sıcak bakıyor musunuz?

Evet, sıcak bakıyoruz. Fakat rüzgar hakikaten çok farklı bir olay ve rüzgar biraz büyüdüğünde, 100 kilovatlık türbin hakikaten devasa bir şeye dönüşüyor. Rüzgardaki ürün boyutu çok çabuk büyüyor. Biz daha çok 100-200 kW ve aşağısındaki ürünlerde uzmanlaşmaya ve o alanda daha çok yer tutmaya çalışacağız. 

 

Örneğin bizim 45 yıldır biriktirdiğimiz çok ciddi bir ticari uygulayıcı referansımız var. İnşaat firmalarından otel yatırımcılarına, iş merkezlerinden AVM yatırımcılarına kadar çok geniş bir ticari portföye sahibiz. Bu ticari portföye ne satılabilir diye düşündüğümüzde, fotovoltaikin bu kitleye çok uygun bir ürün olduğunu düşündük ve aynı zamanda yenilenebilir enerjiye de fazlasıyla merakımız vardı, işin içine girmiş olduk. Şimdi aynı şekilde küçük rüzgar türbinleri de yine ticari uygulamalara çok güzel oturan bir konu ve orada da yine aynı yolu takip etmiş oluyoruz. 

 

Konsept olarak Temiz Enerji ile fabrikamızı şu anda çok iç içe görüyoruz. Fabrikamız artık klima ürünleri yapmaktan çok, tamamen yeşil binalar için ya da mevcut binaların enerji verimliliğini artırmak için çeşitli çözümler sunmaya çalışıyor. Bunun sonucunda da SUNVİA dediğimiz gün ışığıyla aydınlatma, SOLAİR dediğimiz güneşten yararlanarak ısıtma, FES klima dediğimiz Evaporatif soğutmayla mekanların serinletilmesi tarzı ürünler geliştiriliyor ve satışları yapılıyor. Form Temiz Enerji de aynı şekilde bu ürünlerle çok iyi birleşen, fotovoltaik ve rüzgar enerjisi tarafında bir takım çözümler sunuyor. Tüm bu çalışmalarımız o yüzden hep el ele yürüyor. Biz aslında Form Şirketleri olarak, daha yeşil ürünlerle binaları daha verimli kılmak ve binaları yeşile dönüştürmek için çalışıyoruz. 

 

Gelecek dönem planlarınızı aktarır mısınız?

Hem imalat hem de temsilcilik anlamında var olan fikirlerimizi gerçekleştirebilmek için çalışmalar yapıyoruz. Bu konuların büyümesiyle ve iç içe geçmesiyle ilerleyeceğimiz yine farklı ürün ya da sahalar olacak. Örneğin, partnerimiz olan enerji danışmanlık şirketi ile birlikte firmalara karbon ayak izi ölçümü yapabiliyoruz. Hatta bu çalışmaya kendimizden başladık. Şu an Form Temiz Enerji’nin karbon ayak izi hesaplanıyor. Başka neler yapabiliriz diye düşünürken; Maslak’taki ofisimizin elektrik harcamasını rüzgar tribünüyle elektrik üreten bir firmadan enerji satın alma yoluyla yapmaya karar verdik. Buna da yakın zamanda başlayacağız. 

 

Ayrıca binaların enerji verimliliklerinin ölçümünü gerçekleştiriyoruz, LEED, BREEAM konusunda sertifika almak isteyen binalara partneri olduğumuz firmalarla birlikte danışmanlık hizmeti veriyoruz. Aslında yeşil bina konusuyla ilgili hep iç içeydik. Dolayısıyla bu konuyu da söylevlerimizin içine katarak ilerliyoruz. Her zaman, “küçük olsun, benim olsun” yerine, “büyük olsun, ben onun bir parçası olayım” yaklaşımını benimsemişimdir.