Enerji ve Çevre Dünyası 1. Sayı (Ocak 2001) / Cogeneration World & Renewable Energy - Kojenerasyon Dünyası & Yenilebilir Enerji

Mete BAYSAL İLTEKllO A.Ş. / MAKİNA YÜKSEK MÜHENDİSİ Orta Anadolu'da yüksek verimli bir dizel kojenerasyon santral ı uygulaması: • • BIRKO ENERJi ■ 1973 yılında Koyunlu köylülerinin Türkiye'nin dört bir tarafına yayılmış başarılı ve girişimci işadamı, tüccar ve sanayici hemşehrileri öncülüğünde kurdukları BİRKO İplik Fabrikaları ülkemizin çok ortaklı sanayi tesislerinin öncülerinden biri olarak gittikçe büyüyerek, günümüzde ring ve open-end pamuklu iplik, halı yün ipliği ve Koyunlu marka halı üreten tesisleri ile bölgenin haklı gururu olmuştur. Üretilen iplik ürünleri Avrupa ülkeleri başta olmak üzere dünya geneline ihraç edilmektedir. Ülkemizin beğenilen halı markası olan Koyunlu Halı da dünyanın çeşitli ülkelerine ürünlerini gene beğeni ile pazarlamaktadır. Halihazırda 2500' ün üzerinde ortağı bulunan grup yıllık 20 milyon USD ihracatı ile tekstil sektöründe ülkemizin önde gelen ihracat grupları arasında yerini almıştır. ■ � COGENERATION WORLD & Renewable Energy Niğde-Bor yolu üzerinde Koyunlu Köyü yanında 1200 metre rakımda 468.000 m2 alana kurulu BİRKO tesisleri ortalama 9 MWe elektrik ve 7 ton buhar eşdeğeri olarak ısıl enerji tüketmektedir. 31.5 kV üzerinden beslenen BİRKO bölgenin konumu itibarı ile enterkonnekte sistemin ölü noktasında kaldığından elektrik voltaj dalgalanmaları, darbeler ve plansız kesintilerinden sıkıntı çekmektedir. Kurulacak olan bir otoprodüktör kojenerasyon santral uygulamasının getireceği ekonomiklik yanında üretiminde kalite ve verimlilik açısından sürekli ve kaliteli elektriğe ihtiyaç duyan firma bu konuda çalışmalar yapmıştır. Fabrikanın elektriksel ve ısıl enerji tüketim dağılımı, yörede uygun maliyetlerle bulunabilecek yakıt tipi ile bu kriterlere uygun performans verebilecek tahrik tipi değerlendirmeleri yapılarak, neticede ağır yakıt (No. 6) yakacak dizel motor tahrikli bir dizel kojenerasyon santralı yapılmasına karar verilmiştir. Dizel Motorlu Kojenerasyon Uygulamaları Yüksek birincil çevrim termodinamik verime sahip olmaları dolayısı ile dizel motorlar 100 yılı aşkın bir süredir enerji üretimi ile gemi tahrik uygulamalarında yaygın olarak kullanılmaktadır. Bilhassa malzeme ve motor teknolojilerindeki, turboşarj üniteleri ile birim silindir hacminden daha fazla gücün daha yüksek verimlerle alınması gibi, gelişmeler ve 50' li yıllardan itibaren rafinerilerin kaçınılmaz çıktıları olan ağır yakıtları sorunsuz ve kontrollü yakabilmeleri dizel motorları ekonomik maliyetlerde kaliteli ve güvenilir enerji üretiminde önde gelen tahrik unsurlarından biri yapmıştır. Dizel motorlar termodinamik çevrimlerine göre ikiye ayrılır: İki ve 4 zamanlı dizel motorlar. İki zamanlı motorlar heybetli gövdelerle büyük silindir hacimlerinde ve düşük devirlerde (~100 d/d) modül başına 70 MW'lara ulaşan oldukça yüksek güçler üretebilir. Ancak hacim ve ağırlıkları itibarı ile nakliye problemleri taşıdıklarından ayrıca düşük devir ve yüksek güçlerden dolayı motora akuple edilecek generatörlerin çok kutuplu ve oldukça büyük ebatlarda özel

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=