Uğur TÜRKMEN PROJE FİNANSMAN!/ GARANTİ BANKASI masının mevcudiyeti ve şartları ve fizibilite çalışmasında öngörülen verimlilik ve emre amade oranlarına uyumluluğu analiz edilir. Operasyonel riskler tespit edilir. Bakım-Onarım Riski (Maintanence Risk): Bakım-Onarım anlaşmalarının mevcudiyeti, kapsamı ve şartları İncelenir. BakımOnarım riskleri belirlenir. Satış Riski (Sa/es Risk): Otoprodüktörün üreteceği elektriğin alıcıları ortakları olacaktır. Bu nedenle ortaklık yapısı, ortakların yıllık elektrik kullanım ihtiyaçları ve otoprodüktörün kapasitesine oranı incelenmesi gereken önemli noktalar arasındadır. Ortaklar ile yapılacak olan Elektrik Satış Anlaşması'nın (ESA) şartları - özellikle ortakların kredi vadesi boyunca elektrik alma taahhütleri ve anlaşmanın feshine ilişkin maddeler - analiz edilir. Tedarikçi Riski (Supp/ier Risk): Otoprodüktörün ne tür bir yakıtla çalışacak olduğu (örneğin doğal gaz, kömür, nafta ya da fuel-oil) ve yakıtın sağlanması için bir Tedarik Anlaşması varlığı araştırılır. Tedarik Anlaşmasının şartları incelenir. Tedarik anlaşmasının süresinin kredinin vadesine uyumlu olması finansörler açısından önemli bir kriterdir. Su ile çalışacak olan otoprodüktörlerde, DSİ ile yapılan anlaşmanın şartları, suyun debisi, ve akarsuyun üzerinde bulunan yerleşim birimlerinin varlığı üzerinde incelemeler yapılır. Eğer otoprodüktör, rüzgar enerjisi ile elektrik üretecekse, yatırımın gerçekleştirileceği bölgedeki geçmişe dönük ve en az 2 yıllık rüzgar bilgisi analiz edilir. Hukuki Riskler (Legal Risk): Yatırımın gerçekleştirilebilmesi ve Anlaşmaların geçerliliği ve hükmü için tüm izin ve onayların alınmış olması istenmektedir. Ayrıca tüm sözleşmelerin birbiri ile uyumlu olması aranılan bir diğer özelliktir. Bunların doğrultusunda hukuki risklerin varlığı ve kapsamı belirlenir. Mücbir Sebep Riskleri (Force Majeur): Mücbir sebep olması haline karşı yapılan/yapılacak olan sigortalar ve bunların kapsamları tespit edilir. edilememektedir Finansörleri burada endişelendiren, elektrik alıcılarının herhangi bir sebeple elektrik alımından vazgeçebilme opsiyonudur. Örneğin, doğal gaz ile çalışan bir otoprodüktörü ele alalım. Genellikle otoprodüktörler müşterilerine(ortaklarına) TEDAŞ (TETAŞ) elektrik satış fiyatının belirli bir yüzdesi altındaki bir fiyattan elektrik satmayı taahhüt ederler. Ancak buradaki risk, Ortadoğu' da yaşanacak bir savaş ya da kriz durumunda doğal gaz fiyatlarının artması ve TETAŞ'ın bu artışı elektrik fiyatlarına ülke politikası olarak yansıtmaması durumudur. Bu senaryolar kurulmuş olan otoprodüktörün gelirleri üzerinde ciddi ölçüde bir risk oluşturmaktadır. Dolayısıyla, Türkiye' de karşılaştığımız otoprodüktör yatırımlarının büyük bölümünde, yukarıda sözü geçen risklerin bertaraf edilmesi amacıyla proje sponsorlarından proje dışında ek teminatlar istenmesi ihtiyacı doğmaktadır. Finansman Yapısı: Otoprodüktör projelerinde tercih edilen öz sermaye tutarı %35 civarındadır. Otoprodüktör projelerinde genel olarak kullanılan finansman metodları aşağıdaki gibidir: ■ İhracat Kredi Kurumlarından (ECA - Export Credit Agencies) Sağlanan Ülke Kredileri ■ Avrupa Yatı rım Bankası (EIB), IFC ...kredileri ■ Yerel banka/bankalardan sağlanacak kredi/sendikasyon kredileri ■ Yabancı banka/bankalardan sağlanacak kredi/sendikasyon kredileri Yukarıda belirtilen metodlar arasında, otoprodüktör finansmanında yoğun olarak kullanılan ve alternatif finansman metodlarına göre maliyet açısından en avantajlılardan biri olan ECA finansmanı üzerinde durmakta fayda olduğunu düşünüyoruz: İhracat Kredi Kurumları - ECA (Export Credit Agencies): Finansörlerin temel olarak emin olmak istedikleri, otoprodüktörün öngörülen yatırım tutarlarına tamamlanabilmesi, öngörülen verimlilik ve emre amade oranlarında işletilmesi, elektriğin öngörülen alıcılara ve öngörülen fiyatlara satılabilmesi ve bunları sağlarken, öngörülen nakit akışlarına ulaşılabilmesidir. � � � mM Türkiye' de Otoprodüktör Finansmanında Sıkça Karşılaştığımız Bir Problem: ESA (Elektrik Satış Anlaşması) Türkiye' de otoprodüktör finansmanında filROM. �,!,! ECA karşılaştığımız problemlerden biri, satış riski ya da Elektrik Satış Anlaşmalarında (ESA) karşımıza çıkmaktadır. Türkiye' de otoprodüktör yatırımı yapan firmalar, genelde, ESA' ya en azından kredi vadesi boyunca, al ya da öde (lake or pay) yükümlülüğü içeren bir madde koyamadıklarından dolayı, satış riski bertaraf 341 ECOGENERATION WORLO � luı:m.ill � �)& .§Q�gŞLJJg�i �<&!rumı.) Firmaların yatırım malı ithalatlarının orta ve uzun vadeli finansmanına ilişkin yabancı ülke İhracat Kredi Kurumlarının (Export Credit Agencies) garantisi/sigortası kapsamında, yerli bir bankanın vereceği Harici Garanti karşılığında muhabir bankaların kullandırdığı, vadeleri 2-10 yıl arasında değişen
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=