Dolaşımlı akışkan yatak (CFB - Circulating Fluidized Bed) oluşturduğu gözlenir. Bu duruma türbülanslı akışkan yatak denir. Türbülanslı akışkan yatak şartlarında, parçacıklar yüksek katı derişimine sahip ve birbirine bağlı gruplar halinde, döngüde dolaşmaya başlarlar ki bu duruma dolaşımlı akışkan yatak adı verilir. Dolaşımlı akışkan yatak sistemlerinde yataktan yukarıya doğru katı derişimi düşer ancak kabarcıklı akışkan yatak sistemlerinin aksine her iki bölge arasında gözle görünür belirgin bir geçiş oluşmaz. Döngüdeki parçacıkların ağırlığı havanın ağırlığının yüzlerce katıdır. Bu nedenle yataktaki katı partiküllerin ağırlık farkı sistemde basınç farkına sebep olur. Minimum akışkanlaşma hızına ulaşılıncaya kadar, yanma odasındaki basınç farkı ile havanın akış hızı doğru orantılı olarak artar. Akışkanlaşma şartlarında parçacıkların hava akımı içerisinde asılı kalmalarından dolayı, karşılaşılan direnç yalnızca yataktaki sabit konumdaki katıların ağırlığından kaynaklanmaktadır. Bu nedenle sistemdeki katı parçacıkların sistem dışına transferi yapılıncaya kadar hava akışı arttırılsa bile basınç farkı değişmez, sabit kalır. Katıların sistem dışına transferi başladığında, toplam ağırlığındaki düşüş basınç farkının düşmesine sebep olur. Akışkan Yataklı Kazanların Çalışma Prensipleri Kırıcı işlemine tabi tutulduktan sonra istenilen parçacık boyutuna getirilmiş olan yakıt ve kireçtaşı parçacıkları, kazanın yakıcı kısmınagönderilir. Bu parçacıklar, yatağın alt bölümündeki dağıtıcı plakadan yanma odasına doğru yukarı yönde akmakta olan hava akımı içerisinde asılı kalırlar. Minimum akışkanlaşma koşulunun sağlanmasından sonra hava akımının hızı arttırılarak yatak içerisinde kabarcıklar meydana gelir. Kabarcıkların yatakta dolaşımının sağlanmasıyla katı yakıt parçacıklarının maksimum şekilde karışımı sağlanır. Yanma sonrasında meydana gelen küller hava akımıyla sürüklenir. İri tanecikli olanlar siklon bölümünde Mulur ve gerektiğinde yatağa geri gönderilerek yeniden yakma prosesine sokulur. İnce tanecikli küller ise kaMakale O Metso HYBEX BFB Boilers zandan sonraki elektrostatik ya da bez filtrelerde tutulur. Siklonda tutulan ve yatağa geri gönderilen küllerin yeniden yanma prosesine girmesi, yanma ve kükürt tutma verimlilik oranlarını arttırır. Kazan boruları, baca gazlarından en fazla istifade edilecek şekilde yerleştirilmiştir. Kabarcıklı akışkan yataklı kazanlar, dolaşımlı akışkan yataklı kazanlara göre daha düşük enerji üretim kapasitesine sahiptir. Kabarcıklı akışkan yatak teknolojisiyle kıyaslandığında kullanılan yakıtın tanecik boyutu daha küçük, uygulanan hava akımının hızı ise çok daha yüksektir. Bu sebeplerden dolayı, parçacıklar hava akımıyla rahatlıkla sürüklenerek yatak ve derişimin düşük olduğu bölge ayrı olmaksızın, yanma işleminin bütün kazan boyunca sürdürülmesi sağlanır. Sisteme yanma havası iki aşamada uygulanır. İlk yanma havası sisteme, yatağın altından yukarıya doğru uygulanır ki bu noktada uygulanan hava miktarı, toplam hava miktarının %60-7S'i kadardır. %35-40 oranındaki hava miktarı ise sisteme ilk noktaya göre daha yukarıdaki bir seviyeden uygulanır. Sistemdeki yanma ısısı 800-900°C arasında bir değerdir. İnce tanecikler yanma havasıyla birlikte yanma odası çıkışına yerleştirilen siklon kısmında tutulur ve sonrasında yanma odasına geri gönderilerek dolaşım sağlanır. Bu dolaşımda, parçacıkların ısısından maksimum yararlanılarak, yakıcı duvarlarında daha verimli ısı transferi gerçekleştirilir. Sistemde parçacıkların dolaşımı ile yanma süresi, ve kükürtün tutulması için kireçtaşının sistemde daha uzun süre bekletilmesiyle maksimum verimlilik elde edilir. Sistemdeki parçacık debisi, yanma havası debisinden yüksektir. Bu durum yanma odasındaki sıcaklığın stabil kalmasını ENERJi ve ÇEVRE DÜNYASI MARr2013 63
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=