Enerji Verimliliği O Teknik Bilgi Pompanızın ''SES''lni Dinleyin Arzu KULİL KSB Pompa Armatür San. ve Tic. AŞ. 1. Giriş Büyük sistemlerde pompa karmaşık bir ekipmandır. Enerji veriminin iyileştirilmesi birçok küçük detay ile elde edilebilir. Fakat odak noktası daima tüm sistemin analizi üzerine olmalıdır. Bu yeni projelerin yanında, mevcut tesisler için de geçerli bir kuraldır. Hem mevcut işletme koşullarında, hem de gelecekteki ihtiyaçlar göz önüne alınarak pompa yük profilinin titizlikle irdelenmesi gerekmektedir. Amaç bugün ve gelecekteki tasarruf potansiyelini belirlemek ve akabinde bunu kapsamlı sistem yaklaşımı ile gerçekleştirebilmektir. Bunu yapabilmek için uzun yıllar tecrübe sahibi olmak gerekir. "SES - Sistem Verimlilik Servisi" bunu yapmak üzere yola çıktı. KSB SES, işletmelerde doğru bir şekilde sistem değerlerini belirlemeyi ve pompa sistemlerinde yaklaşık %20 -40 arasında güç tasarrufu elde edilmesini sağlar. 2. Fırsatlar Herhangi bir işletmede çok sayıda pompa mevcuttur. Bunların hangilerinin problemli olduğu, nerelerde tasarruf imkanları olduğunun belirlenmesi için bazı sistem ipuçlarını gözden geçirmekte fayda vardır. Öncelikle proses içerisinde daha uzun saatler çalışan ve büyük güçlü pompa sistemleri incelemeye değer bulunur. Bu tür sistemlerde aşağıdaki konular izlenerek enerji tasarrufu açısından potansiyel olup olmadığı kısa bir incelemeyle ortaya çıkarılabilir. 62 ENERJi ve ÇEVRE DÜNYASI EYLÜL2013 • Debi, basınç veya seviyeyi ayarlamak amacıyla vana kısma yöntemiyle çalıştırılan pompalar, • Debi ayar amacıyla by-pas (resirkülasyon) hattı kullanan veya rutin çalışma sırasında by-pas hattının sürekli açık olduğu pompalar, • Kesikli bir proseste sürekli çalışan pompalar, • Sürekli bir proseste çok sık dur/kalk çalışan pompalar, • Her zaman aynı sayıda pompanın işletmede olduğu paralel pompa sistemleri, • Fonksiyonel olarak değişikliğe uğramış fakat pompalarının değişmediği sistemler, kapasite artışı ya da kapasite düşüşü yaşanmış sistemler, • Debi, basınç veya güç değerleri hiçbir şekilde ölçülüp izlenmeyen sistemler, • Kavitasyon problemi yaşayan pompalar, • Ekipman alımları düşük bedel yöntemiyle yapılan sistemler. 3. Sistem Analizi Birçok endüstriyel işletmede gereğinden büyük seçilmiş ekipmanlar mevcuttur. Bu sebeple enerji maliyetleri aslında gerekenden çok daha yüksek olmaktadır. Sadece Alman endüstrisinde enerji tasarruf potansiyelinin yıllık yaklaşık 15 milyar kilowatt saate ulaştığı tahmin ediliyor. Bu miktara iki adet 800 megawatt kömür yakıtlı enerji santralının üretimine, başka bir deyişle yaklaşık 930 milyon ton karbon dioksit (C02) salınımına eşdeğerdir. Bunun yüksek olasılıkla sebebi; ya pompaların büyük emniyet paylarıyla dizayn edilmesi, ya da değişen sistem veya proses şartlarına göre revize edilmemesidir. Bir pompanın verimliliğinden bahsediyorsak onu tek başına incelemek ve bireysel olarak daha verimli hale getirmeye çalışmak ciddi bir kayıptır. Pompa içinde bulunduğu sistem ile bir bütün halinde ele alındığında ancak verimlilikten bahsedilebilir. Bunun için tüm sistem bileşenlerinin detaylı incelenmesi ölçümlenmesi ve birlikte yorumlanması gerekmektedir. 3.1. Kullanılabilirlik Her ne kadar enerji maliyetleri önemli olsa da, bir işletme için pompa sisteminin görevini tam olarak yapabiliyor olması çoğu zaman, verimlilik, karlılık gibi kavramların önüne geçer. Kısa servis ömrü, artan bakım ve onarım işlemleri (hatta sistemin durması nedeniyle oluşabilecek büyük arızalar), pompa randımanını ciddi bir şekilde riske atabilir. Bu sebeple konunun detaylı analizlerle incelenmesi gerekmektedir. Her bir pompanın sunduğu teorik verimlilik ve kullanılabilirlik gerçekte çok farklı olabileceğinden burada, ana maliyet kalemlerinden tasarruf adına çok fazla potansiyel mevcuttur. Çoğu durumda pompalar, emniyet sebebiyle büyük seçildiğinden, akışın mekanik olarak kısılması suretiyle çok daha düşük debilerde çalıştırılırlar. Ancak düşük debilerde çalışma şartları, negatif
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=