Enerji Verimliliği O Makale Hastane Aydınlatma Sistemlerinde; ''Verimlilik-Tasarruf, Konfor ve Performans'' Dr (Ad). Serhat Özenç, Elektrik Mühendisi / Aydınlatma Sistemleri Uzmanı Arif Künar, Elektrik-Elektronik Mühendisi, LEED, EKB Uzmanı ve Bina Enerji Yöneticisi VEN ESCO AŞ. ı . GİRİŞ Hastaneler geleneksel ticari binalardan çok daha yoğun enerji tüketimine sahiptirler. Genel olarak hastanelerin eş hacme sahip başka bir ticari yapıdan; iki kat daha fazla enerji tükettiği bilinmektedir. Dolayısıyla sürdürülebilirlik ve enerji verimliliği konuları bu yapılarda çok daha önemli bir unsur haline gelmektedir. Özellikle Sağlık Bakanlığı'nın yeni başlattığı 200 yatak ve üzeri yeni hastanelerde "LEED Sertifikası" alınması zorunluluğu kapsamında ve "gerçek" yeşil hastane uygulamalarında; konfor ve performans konuları daima daha ön plandadır. Amaç; hem doğru-konforlu aydınlatma (ışık kirliliği olmaması, maksimum gün ışığı sağlanması, insan fizyolojisine-biyoritmine en uygun aydınlatma vb.) hem de en az enerji ile aydınlatma ( 1 1 W/m2 den daha az tüketim vb.) sağlanmasıdır. Hastanelerde aydınlatma; genel ticari bir yapıdan çok daha farklı-kapsamlı ve özel olmalıdır. Hastane yapısı içerisinde farklı fonksiyonelliğe sahip birçok bölüm ve farklı ihtiyaçlara sahip birçok grup (hasta, görevli ve doktor gibi) bulunmaktadır. Hastane tesislerinin büyük bölümü, 24 saat yaşayan ve sürekli bir dinamizm içerisindeki hasta ve personel için birincil yaşam ve faaliyet alanlarından oluşmaktadır. Bu alanların tüm zaman dilimlerinde, hastalar ve hastane personeli için konfor ve performans koşullarını sağlaması gerekmektedir. Yapılan bilimsel ve deneysel çalışmalarda aydınlatmanın, özellikle sağlık amaçlı tesislerde en önemli sistemlerden biri olduğunu, birçok durumda hasta psikolojisine ve dolaylı olarak hasta tedavi sürecine pozitif-negatif etki ettiğini göstermektedir. Özellikle yoğun bakım ve has64 ENERJi ve ÇEVRE DÜNYASI EKiM 2013 ta odalarında "güneşi"; ışık rengi ve ışık şiddeti ile taklit eden "dinamik aydınlatma" sistemleri ile lambanın eskimekirlenmesini hesap eden, ona göre kademeli aydınlatma yaparak ayrıca; % 1 0- 1 5 daha fazla verimlilik-tasarruf sağlayan "adaptive aydınlatma" vb. uygulamalar çok önemli olmaktadır. Verimlilik-tasarruf, günümüz mühendislik faaliyetlerinin en güncel çalışma konularının başında gelmektedir. Fakat tasarrufun temelini; verimliliğin oluşturduğu ve tasarrufun ancak verimli bir sistem altyapısı üzerinde kurulacak uygun işletme teknikleriyle elde edilebileceği unutulmamalıdır. Verimlilik; sadece birebir ürün-sistem değişimi veya daha az tüketen ürünü kullanmaktan çok daha öte bütüncül bir yaklaşımla; malzeme + mühendislik + işletme + bakım yaklaşımlarının tümü olarak ortaya çıkan bir sonuçtur. Bu sonucun yaratılabilmesi için ise; ilgili mühendislik faaliyetlerinin ve en doğru teknolojilerin kullanılması kaçınılmazdır. Günümüz aydınlatma teknik ve teknolojileri kullanılarak hastanelerin; hem daha konforlu hem çok daha verimli bir hale getirilmesi mümkündür. Bu kapsamda özellikle eski ve herhangi bir otomasyon sistemi bulunmayan hastaneler için; %60-70'e varan bir aydınlatma verimlilik-tasarruf potansiyeli söz konusudur. Ancak verimlilik çalışmalarının sadece ürün değiştirme-satma şeklinde ticari-fiyat yaklaşımla ele alınması, çoğu zaman verimsiz (zaten yanlış-yetersizkötü aydınlatma sisteminin, yine yanlış-yetersiz-kötü aydınlatma armatür ve-veya lambaları ile değiştirilmeleri) ve daha maliyetli (verimsiz ve daha pahalı, standartlara uymadığı için tekrar iyileştirme yapılması vb.) sonuçların doğmasına neden olmaktadır.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=