1 . 1 Hastanelerde Aydınlatma Verimlilik-Tasarruf Potansiyeli Birçok uygulama alanında bir aydınlatma donanımının yıllık enerji tüketimi ve ömür boyu maliyeti; satın alma bedelinin çok daha üstüne çıkmaktadır. Bu fark, özellikle hastane gibi sürekli kullanım alanlarının yoğunlukta olduğu uygulamalarda dramatik bir artış göstermektedir. Bu nedenle, donanım tercihlerinde yıllık ve/veya ömür boyu işletme maliyetlerinin, ürünün satın alma bedelinden çok daha önemli olduğu ve ucuz fakat verimsiz bir ürünün; sürekli işletme şartlarında kurumlara çok daha büyük bedellere sebep olduğu unutulmamalıdır. Eş optik performans ile farklı verimlilik ve teknolojiye sahip 3 ayrı armatür yapısının sürekli işletme koşullarında (yıllık 8760 saat); kurulum ve bakım - işletme maliyet analizi aşağıdaki tablodaki gibidir. ■ Enerji Tüketimi ■ Armatür Bedeli ■ Montaj ■ Lamba Bedeli ■Bakım SiSTEM A SiSTEM B SISTEMC T8Halofosfor, E)tktroma�ilı hl.ııt (EEt:C), TS Trlfostor. Eltktronik Bal.ut (EEl:A2), TS Trı;'01fOC', Kontrol Ed.ı.blllr 8al.ut {EEl:41� YUkMk Pt-rform,� ArmatDr +Otomasyon "' '" 00\Qkhrformanwı AımııtOr Yıı�k Pt-rformaMM Armaıor '" '" "' ... "' IWIM.UMeronl "n ıcuıtulUMKOO.I H01l ICUIM..UMIKooJ ıı,n 11.WMıımul ,,on ıwaMıa,n/ ,nn a,wıımuJ ı.,10n ,-;,ronJ HJn TOft.AM i)trTM(MA1.h'El1 UJ5R TOPlAM1$tnMlMAlhrrt uıın YIUJKENDUfTÜmiM{ 1,1n 't'ILl•a«JUiTÜurlMI H,.Jn sisrtMA"yallYMtAa«JtıiTA.SAMUfU �J,J • Udtrlk Tı,ittkdtli:0,2STI/&�: yAklpl!tmtklrt118160sHt;ırmıt0rbtbmptripkı: l2ıy • laml»Yenltmt Pff�:sıstım-A s.ooouı:,sııtfffl-8W SIS!ıtm-<: 2S.OOOWI • OAUTıbafılıOtomasyonv,ıı.umuı: Varlıfıd�ır1ıotomıS)'O'I .,. ıda,ptlfdlmmtrltmt IAIOMımni 1un EHWiımnJ ,n n TO,V.M 1$l.[TM€ MAlhfı1 J.077 n 'IIU.M([HW{nJmb,ff ,ı.,n mcMA''fllKIYAStACHOUİTAlAIIM.lfU Jf7J,J NOT: MaJlyttdtltrlındrn'ltllf.-ıde otoma� flıtfflll �lıı ıtrtldidıtı Qblolaıııa ı,ı;ıw,i 6tltrlt'ndlrmt.,. alınm•""1tır jy,pıwıl fırU.W.r H'btbtylt). Grafik-1 . Farklı armatürlere ait I O yıllık işletme projeksiyonu 1 .2 Uygulama Standartları Hastanelerin koridor, hasta odaları, hasta koğuşları ve klinik alanlarının her biri, gerekli fonksiyonların yerine getirilmesine olanak sunacak nitelik ve nicelikte bir aydınlatma sistemiyle donatılmalıdır. Bu kapsamda tasarım limitleri, ülkemizde de geçerli olan EN 12464-1 (TS EN 12464-1) standardı içerisinde tanımlanmaktadır. Tasarım limitleri açısından en temel faktörler; • Ortalama Aydınlık Seviyesi (Lüx) • Renksel Geriverim (CRI) • UGR (Unified Glare Rating)'dir. Bunların dışında, aydınlatmanın düzgünlüğü ve uygulamaya uygun renk sıcaklığına (CCT) sahip ışık kaynaklarının kullanılması da oldukça önemlidir. Ülkemizdeki hastanelerinin genel yapısı incelendiğinde, çoğu zaman temel parametrelerin dahi sağlanmadığı gözlemlenmektedir. Özellikle klinik Enerji Verimliliği O Makale alanlardaki aydınlatmaların gerek nitelik gerekse nicelik açısından uygunsuzluğu, hastaların konforunu ve çalışanların performanslarını olumsuz etkileyecek seviyededir. "Sağlık Yapıları İçin Olması Gereken Aydınlatma Standartları" aşağıdaki tablodaki gibidir. Tablo-1: EN 12464-1 Sağlık Hizmeti Veren Yapılar İçin Aydınlatma Kriterleri f• UGlll .. "' UGlll WII.KWNIMAYÖfllkNMJI. -�-ı,,ıııı ııruıo.... ,., il " cııı.ı, IOO " •-IG'""'2) ,., /1 " DWIA!0(Qj IOO " -ı,ıaı " /1 " -- .. " UJU� ,., /1 " ""'"""'""""' IOO " - """"""""' ,., " fL'50NO.CRSWi ,., " " """""""""'" ,., " '""""'"'""' .,, " ., AMOİrAnwlAWIAIII "'"'! """"'""""' IOO " ,..,.,_ "' " ., AMM'ADWil 1000 " 0<uıı.wı>ılA""" .,, " " '°""'"""ioiıııl IIMII""""" .,, "'·- "' " " " w.ımıt:w�A -- ,., " "'" " " ............ 1000 " ,Ea� C-ıallllll( 20 ı, IWJAINl'IOııtTIN.ı.ımıaı "' /1 " lılUAmlOCWJ,IGOll -- IOO " C-00.1.l'fflUl\lA ,., ı, " ""'"""""" '"' """"" .... ı .. ., "'"'""'"-- IOOO WUYDIOOılılAII llilıaııııı.ııuııı,ıı, IOOO ,..,,,_ "" ı, ., LMOMNMIMwtKVJIUI GÖll>II""""""-"' , .. " -- "' " """"'°""ıınıNfUJJI "' " " l!JIICllU"( 1000 " , ............. -- ,00Anı1N1.AJ1M '"' ,, ., ııukiıArfcN..... "' ll O:,....VUW.DOtU,Hllııl,W " ,, ., -- "' ll ........... or°'51M.W.MwtMCNW '""'"'''""" ' "' ,, _..,.... IOO " lılUAtt)l'wiEMA , .. " " oi5wMıııyt0tOP5İlııW,tJI IOOO 2. Genel Değerlendirme Verimsiz ve eski olduğu bilinen mevcut aydınlatma altyapısına sahip bir tesiste modernizasyon önerisi oluşturulması için, öncelikle var olan sistemin kapasitesinin ve eksikliklerinin net olarak belirlenmesi gerekmektedir. Bu nedenle birçok özel-kamu-üniversite hastanesinde mevcut malzeme özelliklerinin ve yeterliliklerinin; ölçülmesi ve etüt edilmesiyle aşağıdaki değerlendirmeler yapılmıştır. • Yapılan değerlendirmelerde; tesislerin içerisinde kullanılan armatür yapılarının çok düşük verimlilikte olduğu ve ürünlerin ışık dağılım özellikleri ve projelendirme detayları nedeniyle konforsuz-yanlış bir aydınlatma yapıldığı görülmüş ve ölçülmüştür. • Müteahhitler ve projeciler tarafından hesaplanmadan, ezbere tercih edilen çift parabolik reflektörlü 4x 1 8W armatürler günümüzde; ne performans ne de konfor açısından hastane yapıların kullanılmaya uygun değildir. Bu noktalarda konforlu bir hacim aydınlatması sağlayacak tipte, düşük UGR değerine sahip yayınık ışık dağılımlı armatürler tercih edilmelidir. .. IO " ., " " ., " " " " ., " ., " ., " ., ., " " ENERJi ve ÇEVRE DÜNYASI EKIM2013 65
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=