Enerji Verimliliği O Makale • Armatürler içerisinde günümüzde ekonomik ve teknik sebeplerle kullanımı birçok yerde yasaklanan; kısa ömürlü ve düşük verimli "halofosfor flüoresan" ışı k kaynakları bulunmaktadır. Buna karşı n günümüz fluoresan ve LED teknolojileri; bu ışı k kaynaklarına kıyasla daha yüksek verime, daha uzun servis ömrüne, daha düşük erken arıza oranı na ve daha uygun spektral özelliğe (yüksek CRI ve uygun CCT) sahiptir. • Tesislerin belirli noktaları nda tasarruflu lamba olarak bilinen ve içerisinde dahili bir balast devresinin bulunduğu, "kendinden balastlı kompakt flüoresan" ışı k kaynakları kullanı lmaktadı r. Adı tasarruflu lamba olarak lanse edilmesine karşı n, bu ışı k kaynakları; sadece konut tipi aydınlatma ekipmanlarında kullanılmaya uygun olup, güncel "lineer fluoresan ve/veya LED" sistemlere kıyasla çok daha verimsiz çözümlerdir. • Hastane tesislerinin genelde eski olması nedeniyle armatürlerin çok büyük bir kısmı nda; kullanımı yönetmelik-standartlarla sı nı rlanmış olan "elektromanyetik balast devreleri" kullanı lmaktadı r. Oldukça yüksek termal kayı pları olan bu balast devreleri nedeniyle 4x1 8W armatürler; 90W'ın üzerinde güç tüketmektedir. Güncel elektronik balastlı devreler için bu değer; 72W mertebelerindedir. • Donanım altyapısı nı n eski olmasının ötesinde, genelde tesislerin içerisinde hiçbir noktada otomasyon ve aydınlatma kontrol teknolojileri mevcut değildir. Bu tebelerdedir. Bu nedenle, malzeme kadar uygulama ve mühendislik süreçlerinin de elden geçirilmesi gerekmektedir. • Hastaneler sürekli işleyen yapılar olduğundan, modernizasyon çalışmaları nı n uygulanabilirliği büyük önem taşımaktadı r. Eğer hastanelerde taş yünü veya metal asma tavan yapısı varsa; projelendirme iyileştirilmesinin yapılması ve aydınlatma otomasyon sistemlerinin entegrasyonu mümkündür. Bu alanlarda temel linye altyapısını değiştirmeden yapılacak değişiklikler ile modernizasyon süreçlerinin gerçekleştirilmesi mümkündür. Eğer asma tavan yoksa, iyileştirme yapmak, altyapıyı değiştirmek çok zor, hijyen olmayan bir şekilde, zaman alıcı ve masraflı olmaktadı r. • Otomasyon sistemlerinin uygulanması ıçın öncelikli alanlar; genel mahaller ve koridorlar olarak belirlenmelidir. Hasta odaları ndaki yüksek günışığı potansiyeli nedeniyle, günün çok büyük bir kısmında yapay aydınlatmaya ihtiyaç duyulmamaktadır. Bu nedenle bu alanları n sadece anahtarlama kontrolü ya da iki kademeli aydınlatma yapacak şekilde merkezi otomasyona bağlanması düşünülebilir. • Yapılacak modernizasyon yatı rımının geri dönüş süresi; yı llık kullanım süresi, uygulama noktası -amacı ve kullanılacak malzemenin teknoloji düzeyine bağlı olarak 1.5 ile 3 yı l arasında gerçekleşmektedir. nedenle de tasarrufa yönelik herhangi bir işletme • Sonuç olarak modernizasyon amacıyla uygulama, müyaklaşı mı nı n uygulanması için, gerekli altyapı mevcut hendislik ve işletme konuları ndaki eksiklikleri öngördeğildir. Otomasyon sistemlerinin entegrasyonu, günı- meden, sadece malzeme odaklı yaklaşı mları n oluştuşığı potansiyeli ve/veya değişken kullanı m yoğunluğu rulması tek başı na yeterli olmayacağı gibi, yapı lan yatı - veya alışkanlığının görülebildiği noktalarda tüketimi; rımlarında amaçlanan hedeflere ulaşamaması anlamı na %50'ye varan oranda azaltabilmektedir. gelecektir. Bu nedenle gerçekleştirilecek modernizas- • Tüm hastane blokları nı n giriş bölümünde değinilen standartlar gözetilmeden seçilen tek tip armatür yapıları nedeniyle, hemen hemen hiçbir noktada performans kriterleri sağlanmamaktadır. Klinik alanlardaki zayıf aydı nlatma değerlerine karşı n, standardı n; 1,5-2 katı seviyelerde aydı nlatılmış koridorlar mevcuttur. • Verimsiz ve ekonomik ömrünü tamamlamış sistem altyapıları nın yanı sıra, uygulama ve projelendirme hataları nedeniyle; kayı plar-verimsizlik çok yüksek mer66 ENERJi ve ÇEVRE DÜNYASI EKIM2013 yon çalışmaları ilgili yapı nı n tüm noktaları nda standartlara uygun ve yüksek verimli bir altyapı kurulması nı hedeflemelidir. 3. Işık Kaynakları Tesis içerisindeki alanlarda; düşük verimli, kısa ömürlü ve düşük CRI değerine sahip "halofosfor" ışı k kaynakları kullanı lmaktadır. Bu ışı k kaynakları nı n "trifosfor" alternatifleri arası ndaki kıyaslama tablosu aşağıdaki gibidir. (Yüksek etkinlik faktörü; yüksek verim anlamı na gelmektedir.)
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=