Söyleşi O 2013 Yılı Değerlendirmeleri işletme maliyetleri ile sağlanabilecektir. Buradaki süreçlerin iyi yönetilebilmesi için başta Almanya ve İtalya olmak üzere diğer ülkelerde lisansız üretim ile ilgili yaşanan gelişmelerin yakinen izlenmesi gerekmektedir. Yılın belki de en önemli gelişmesi dağıtım özelleştirmelerinin bu yılın ikinci yarısı itibariyle sonlanmasıdır. 21 dağıtım bölgesinin özelleştirme sürecinin tamamlanması ile birlikte serbest piyasa hedefine bir adım daha atılmıştır. Özellikle Dicle ve Van Gölü gibi kayıp enerji oranları çok yüksek bölgelerini özelleştirmelerinin tamamlanmış olması tüketiciler açısından memnuniyet vericidir. Özel sektörün bu bölgelerde elde edeceği olumlu sonuçlar tüketicilere yansıyacaktır. Öte yandan tüm bölgelerde yönelik kayıp oranlarındaki iddialı hedefler dağıtım şirketlerinin faaliyetlerini zorlamaktadır. Elektrik sektörünün 2013 rakamlarına baktığımızda geçmiş yıllardan farklı bir resim ile karşı karşıya kalıyoruz. Yılın ilk yarısında geleneksel olarak yıllık %6 civarında artış gösteren elektrik talebimizin artmamış olması şaşırtıcıdır. Muhtemelen 3. Çeyrekte yaşanan sanayi üretimi artışı yılın genelinin pozitif olarak tamamlanmasına yol açacaktır. il Elder özelleştirmelerini için sağlıklı bir tahminde bulunmak güçtür. Özel sektörün artan payına rağmen kamu kuruluşlarının hala %SO'ye yakın oranda kurulu güç ve üretim portföyüne sahip olması; EÜAŞ ve TETAŞ'ın açık ara piyasanın en büyük oyuncuları olmaları fiyatların piyasada oluşmasını engellemektedir. Serbest piyasanın gerekliliklerinin kamuya düşen kısmının acilen tamamlanması en önemli önceliktir. Diğer yandan elektrik üretiminde doğal gaza ve dolayısıyla dışa bağımlılık sorunu öncelikli konulardandır. Tüm paydaşların, öneminde hem fikir oldukları yenilenebilir kurulu gücünün istenilen rakamlara ulaşmaması bu anlamda büyük bir eksikliktir. Bugün itibariyle lisans verilmiş yenilenebilir enerjiye dayalı projelerin toplam kapasitesi 1 O,OOOMW'ı biraz aşmaktadır. Ancak tamamlanma oranları incelendiğinde bu projelerin bile ancak bir bölümünün 2023 kadar işlemeye alınabileceği görülmektedir. 2023'de %30 yenilenebilir hedefine yaklaşabilmek için bile yenilenebilir senaryolarımız YEKYine de elektrik tüketimindeki alışıla- DEM mekanizması başta olmak üzere gelmiş artış oranının bu sene yaşanmaması ihtimali yüksektir. Türkiye'de elektrik piyasasının genel sorunları ve dernek olarak sunduğunuz çözüm önerileri hakkında bilgi verebilir misiniz? Kanımızca özelleştirme ve buna bağlı olarak serbest piyasaya geçiş süreçlerinin çok uzaması piyasanın en önemli sorunudur. Dağıtım özelleştirmeleri daha yeni tamamlanabilmiştir. Üretim yeniden belirlenmelidir. Söz konusu hedeflere ulaşılması ancak yenilenebilir kaynaklara dayalı elektrik üretiminin çok daha güçlü şekilde desteklenmesi ile mümkün olacaktır. Mevcut üretim portföyü ve hedeflenen bu rakamlar çerçevesinde yatırım projeleri yönlendirilmeli ve uygun finansal araçlar ile teşvik edilmelidir. Aynı zamanda iletim ve dağıtım altyapısında da kapsamlı yatırımlara gereksinim duyulmaktadır. Öncelikle iletim şebekesinin yol açtığı dar boğazlar hızla ortadan kaldırılmalıdır. Güneş başta olmak üzere yenilenebilir enerji üretim tesislerinin kurulması sürecindeki en önemli kısıtlama iletim altyapısıdır. Önümüzdeki on yıl içinde Türkiye'nin iletim altyapısına I O milyar dolar civarında bir kaynak tahsis etmesi gerekmektedir. Dağıtım şebekesi içinde durum çok farklı değildir. 201 12015 döneminde dağıtım şebekesine yılda yaklaşık I milyar dolar yatırım öngörülmüştür. Özelleştirmeler neticesinde bir önceki döneme göre dağıtım şebekesi yatırım bütçeleri 3 kat artmasına rağmen bu bütçeler hala daha şebekenin büyümesi, yenilenmesi ve teknolojik seviyesinin artırılması için yeterli değildir. 2023 yılına kadar üretim, iletim ve dağıtımda yapılması gereken bu yatırımların toplamı 120 milyar dolara ulaşacaktır. Türkiye ekonomisi ve finans sektörü bu büyüklükteki yatırımları kolaylıkla finanse edebilecek yapısallığave istikrara kavuşmuştur. Asıl olan piyasanın her türlü manipülasyondan uzak, serbest ve rekabetçi bir yapıya ulaşmasının da sağlanması ve bunun sürdürülebilirliği konusunda yatırımcılarda güven oluşturulmasıdır. Elektrik dağıtımının özelleştirilme süreciyle birlikte, enerji piyasalarında yaşanan ve yaşanacak değişiklikler hakkında bilgi verebilir misiniz? Yaşananlardan başlarsak; gelişmelerin en önemlisi şirketlerin dönüşümüdür. Dağıtım şirketleri varlıklarına dayalı bir şebeke işleticisinden ileri teknoloji tabanlı hizmet şirketlerine dönüşmektedir. Teknoloji yatırımları şirketlerin yatırım bütçelerinin en önemli kalemleri arasındadır. ENERJi ve ÇEVRE DÜNYASI KASIM-ARAL1K2013 39
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=