Söyleşi O 201 3 Yılı Değerlendirmeleri Sektörümüzün diğer önemli birfaaliyet alanı ise perakende elektrik satışıdır. Bilindiği gibi her sene EPDK tarafından belirlenen yıllık toplam elektrik tüketim miktarını aşan tüketiciler kullandıkları elektriği kendi seçtikleri bir elektrik tedarik şirketinden sağlama hakkına sahiptir. Bununla birlikte bu sene başından itibaren perakende elektrik ticareti açısından önemli bir değişiklik yapılmıştır. Hukuki ayrıştırma diye tanımlanan bu değişiklikle birlikte tüketiciler artık dağıtım şirketlerinden değil o bölgede görevlendirilmiş tedarik şirketlerinden elektrik satın almaktadır. Bu değişim, perakende ticaret piyasasının rekabete açıklığı ve serbestleşmesi açısından çok önemli bir adım olmakla beraber uygulamasında gösterilecek hassasiyet çok daha önemlidir. Denetim yolu ile uygulamada da bu şirketlerin arasındaki ayırımın hassasiyetle takip edilmesi, adil ve serbest piyasa açısından olmazsa olmaz şarttır. Bu konuda, özellikle serbest tüketicilerin bilinçlenmesi, haklarını takip etmeleri ve seçeneklerini bilerek davranmaları da sağlanmalıdır. Perakende elektrik ticaretinde sadece piyasa yapısına bağlı olmayan operasyonel konular da mevcuttur. Mevzuatta belirlenmiş olmasına rağmen serbest tüketicilerin tedarikçi değiştirmelerine dönük işlemlerde, yine serbest tüketicilerin sayaçlarının okunması ve tüketimlerinin faturalanmasında yürürlükteki mevzuat ve dağıtım şirketlerinin uygulamaları arasındaki farklılık göze çarpmaktadır. Bu konular mevzuat açısından büyük oranda açıklığa kavuşmuş olsa da en temel beklentimiz mevzuatlar arasındaki uyumun ve mevzuat uygulamalarının ve denetimlerin her zaman hassas ve doğru şekilde sağlanmasıdır. 44 ENERJi ve ÇEVRE DÜNYASI KASIM-ARAL1K2013 Elektrik dağıtımının özelleştirilme süreciyle birlikte, enerji piyasalarında yaşanan ve yaşanacak değişiklikler hakkında bilgi verebilir misiniz? Elektrik dağıtımı özelleştirilmesi, ülkemizde biraz da ekonomik gereklilikler nedeniyle tam olarak gerçekleştirilememiştir. Elektrik dağıtımı sadece elektriğin nakli ile ilgili bir hizmeti ifade etmektedir, ancak ülkemizde elektrik dağıtımı ile birlikte son tüketiciye elektrik satışı da özelleştirilmiştir. Bu durum, özelleştirme bedelleri konusunda fiyatlama metodolojisini etkilemiştir. Hatta yapılan hesaplama hataları nedeniyle bazı özelleştirmeler iptal olmak durumunda kalmış, sürecin ilerleyişi açısından zaman kaybı yaşanmıştır. Piyasanın serbestleşmesi ve rekabete açılması konusunda enerji yönetimince ortaya konmakta olan irade gereği, istediği tedarikçiden elektrik alabilmek için serbest tüketici hakkına sahip olma limiti kademeli olarak düşürüldüyse de, başta oluşan fiili yapı ve özelleştirmeler dolayısıyla bu alanda eşit şartlarda rekabetin sağlanmasında önemli bir sorun oluşmuştur. Bu açıdan hukuki ayrıştırma düzenlemesi ve bunun uygulamasının hassasiyetle takip edilerek yerine getirilmesi önemli bir adım teşkil etmektedir. Gelecek için dağıtım özelleştirmelerinden beklenen en önemli sonuçlar ise Elektrik Piyasası Kanunu'nda da öngörülen kayıp-kaçak oranlarının ve teknik verimsizliklerin en alt seviyeye indirilmesi, otomatik sayaç okuma sistemleri, şebeke entegrasyon ve modernleştirmeleri gibi özel sektör dinamizmi içerisinde çok daha verimli ve hızlı olacak değişimlerle elektrik piyasasında tüketicilere en fazla tedarik seçeneğinin en kolay imkanlarla sunulmasına yönelik katkılardır. Zira özellikle serbesttüketici limiti ve ulusal tarife uygulamasının kalkmasıyla birlikte tüketici lehine gerçekleşecek rekabet çok daha fazla ön plana çıkacaktır. Lisanssız elektrik üretiminin Türkiye enerji piyasalarına katkıları neler olacak? Lisanssız elektrik üretimi konusu, Türkiye enerji piyasası için önemli bir yeniliği ifade etmektedir. Özellikle Elektrik Piyasası Kanunu ile bazı durumlarda 1 MW üst limitinin de kaldırıldığı istisnalar, arz miktarına katkısıyla piyasada etki gösterecektir. Üretilen elektriğin kullanılamayan kısmının şebekeye satılabilecek olması, bu uygulamayı kullanan tüketiciler açısından piyasaya en önemli katkı olacaktır. Ancak her şeyden önce tüm yeni uygulamalar gibi lisanssız elektrik üretiminin de gerek uygulama anlamında rayına oturması, gerekse de piyasada etkilerini göstermesi çok kısa vadede olmayacaktır. Orta veya uzun vadede ise özellikle serbest tüketici limitinin sıfıra inmesi ve meskenlerin de serbest tüketici konumunagelmeleri ile birlikte lisanssız elektrik üretiminin elektrik piyasasına katkıları daha fazla hissedilebilecektir. Bu konu ile ilgili teknolojilerin gelişmesi, maliyetlerinin makul seviyelere gelmesi, iletim ve dağıtım hatlarının kapasiteleri ile muhatap kurum ve kuruluşların da uygulama kapasitelerinin gelişmesi önem arz edecektir. Dünyada çeşitli gelişmeler neden iyi e enerji dengelerinin değişeceği konuşuluyor. Siz bu konu hakkında neler söylemek istersiniz? Türkiye bu yeni düzen içerisinde sizce kendini nerede konumlandıracak? Dünyada enerji dengelerinin değişmesi, dünya gündeminde önemli yer tutmaktadır. Bu değişikliğin en önemli sebebi
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=