Makale O Akarsu Santrallerinin Kurulu Gücünün •• Belirlenmesinde Akım Olçümlerinin Olmadığı Yerlerde Debi Süreklilik Eğrisinin Elde Edilmesi Duygu Karagöl İstanbul Teknik Üniversitesi-Enerji Enstitüsü Özet Ülkemizde akım ölçümleri yeterli olmayıp hidroelektrik santrallerin inşa edilecek/eri yerlerde genellikle Akım Gözlem İstasyonu (AGİ) bulunmamaktadır. Bu eksiklik santral kurulumu için gerekli olan en önemli parametre ve girdi sayılan debinin belirlenmesinde, dolayısıyla türbin seçimi ve santral fızibilitesinin yapılmasında önemli hatalara sebep o/maktadır. Buradan yola çıkarak, ölçüm olmayan nehirlerde literatürde önerilen yeni yöntemler yardımıyla debi süreklilik eğrilerinin tahmin edilmesi amaçlanmıştır. Çalışmada pilot bölge olarak Orta Fırat Havzası'ndaki 5 AGİ günlük akımları ile çalışılmış ve sırasıyla her bir istasyonun ölçümü olmadığı farzedilerek 1 7 aşılma olasılığında debi-süreklilik eğrisi tahminleri yapılmıştır. Tahmin sonuçları mevcut gerçek verilerle karşılaştırılarak sonuçların doğruluğu kontrol edilmiş ve hata oranları hesaplanarak yöntemin başarısı belirlenmiştir. 1. Giriş a sG i li n ü yi n e m ü tl l m e e r r ü , z e a l r e d t k ü a t n n r y i n ğ a ü e s f ın u d s d u , a y y s u ü ü la k r n s e e k i l h e li t n aiy r h a t a c ış y ı a g d t ö a s s tt a a e r n r t e t d ı n a r m r e tl n ı a ş d r t ı ı ü r v . s et B r i g u y e n e r u l e n ( k a la ebmi r liiskyteo n ldaor ığnaal r tdme nags ıesl eorni nu c us agrüs ınl md eams ı ,e çgeevl erne sçeel v reetykee ndl eur, yj i atrel ı ml ı ki nki on dn eu l aarl tı ev ren iamt i zf açl aönzaünmul el ursi l azroarrua ns ıl up rhoatl oe kgoel l tei rr me ni şet irr. Bk auybn aakğllaarmı di lae hbi di rrl oi ketel e kttermi ki ze,n ed rüjşi üdki ğ ei şrl eyt ei mn i l emnael bi yi el i rt l ie, nkeı sr aj i dkeuvllarenyıme gyiermrineessüarheispi oollmmausşıtauvr.antaj ları sayesinde yaygın bir lÇe rai ğdı me ı zednae rtj iotpül ukme tl ai mr ıl ne rsi oi l seypoa- er akloenl od emği ek rgl eenl idş imr i il şml i ek kdtüezdei ry. 76 ENERJi ve ÇEVRE DÜNYASI MART2014 I . I .Türkiye'de Enerji Durumu d" Tü züer kyil ye er i'nddee k ioş il ubpa, ş ıbnua ymı l liıkkt aerl e kk at rl ki kı ntmü kı şe tvi me i k3a. l2k0ı n0mkaWk tha on ol amn i kü l kveel esroosyr taal l abma kaısmı ndı na nç okka l kaılnt ımn daas dı nıırn. Üs al kğel amnimz ians ı e ki çoi n smaannaıynidl eaş mvee gbüi rvheendi l ei rf boilrd uş eğkuinl daeg ök ar er şeı l na en mrj iansi nı ,byüeyrüi nkdöen, ezam arz etmektedir. [ 1 ] "Enerji Piyasası Denetleme Kurumu s(EöPzDkoKn)'unsınudtuers.[p2i]tlerine göre enerjide hızlı bir talep artışı =• """ '""' '"'" ·= r))) ı:: :uıo .. ,, ., ,,,,, ""' ,, ,, 1 1 1 1 1 t - 1 t(Çl) ;.:I ',_._ __ � ____ ..._ ........�......... ---......... �-� =----------�-----=-- -n••••noıtt<cM,,t...:,nı st-�O•lll..AtrTı\lr;• Şekil 1 . 2002-2021 Türkiye Puant ve Enerji Talebi[3] I .2.Türkiye'de Hidroelektrik eHni de rr oj i ekl ea yk nt ra iğkı Tk üornkui ymeu' dned aednı rö vnee md ol i mv ee sytai ky gkı nu lyl aennı mi l ednae bk iöl i r müzüerrdinednesnognörareebnilirgiezn: iş paya sahiptir.[4] Potansiyelini tablo Tablo 1 . Hidroelektrik potansiyeli [S] Brüt Teknik Ekonomik Potansiyel Potansiyel Potansiyel Dünya 40,1 50,000 1 4,060,000 8,905,000 Avrupa 3 , 1 50,000 1 ,225,000 1 ,000,000 Türkiye 433,000 21 6,000 140,000
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=