Teknik Bilgi O Turbo Makineler için Yüksek Hız Dengelemesi (Balans Alma) Triveni Turbine Ltd. Dönerek çalışan makinelerde aşırı tit reşim kabul edilmeyecek düzeylerde gürültüye ve daha da önemlisi, şaft yataklarının ömrünün büyük ölçüde azalmasına neden olur. Bu yüzden, ideal olanı, titreşimin olası nedeninin ortadan kaldırılması ve ünitenin mut laka "pürüzsüz" bir biçimde çalıştırılması olacaktır. Bununla birlikte, dönen makinelerle ilgili tüm pratik uygulamalarda, bu ideal duruma ulaşılamaz ve her ne yapılırsa yapılsın, düzeneğin yapısından kaynaklanan bazı titreşim veya denge bozuklukları hala devam eder. Yapılabilecek en iyi şey, bu denge bo zukluğunu, şaft yataklarının ömrünü olumsuz biçimde etkilemeyecek bir seviyeye ve gürültü seviyelerini kabul edilebilir bir düzeye indirmektir. Dönen makinelerde, titreşime neden olan dengesizliği oluşturan kuwet lerin azaltılması işlemine (dinamik) "Dengeleme" denir. Dengesizlik, dönmekte olan nesnenin ağırlık merkezinin dönüş ekseniyle çakışmadığı durumlarda ortaya çıkar. Bir rotor (dönen şaft) ile ilgili denge sizlik nedir? m e M = Mass m = Correaıon Mass R=Radıus CG CG = amıer of Gravıtı CR = Cemet of Rolatıon e = r,ıass Eccenıricity (C>stıııce fn:m CR to cq Şekil 1 . Dönen şaftın dengelenmesi hakkında bilgilendirici parametreler Dengesizlik, dönmekte olan nesnenin ağırlık merkezinin dönüş ekseniyle çakışmadığı durumlarda ortaya çıkar. Bu problemi düzeltmek için, dönen nesnenin simetri ekseninin karşı tarafına eşdeğer ağırlıkta bir 'm' kütlesi iliştirilmelidir. Verilen bir rotor kütlesi M ve rotor çapı R için aşağıdaki bağıntı geçerlidir (Şekil 1 ). M x e=m x R (kg) (µııı)-(g) (111111) M=Kütle Dengesizlik, kütle eksen çizgisinin, üni- M = Düzeltme Kütlesi tedeki bazı kütle kaçıklıklarının neden R=Yarıçap olduğu ve etkisi hissedilebilecek olan CG= Ağırlık Merkezi gerçek eksenden sapması durumudur. CR=Dönüş Merkezi 100 ENERJi ve ÇEVRE DÜNYASI NiSAN 201• E=Kütle Kaçıklığı (CR ile CG arasın daki mesafe) 1. Dengesizlik neden oluşur? • Kavrama/yatak kaçıklığı • Kavrama delikleri ve saplama bo yutu veya ağırlığı uyumsuz • Kavramanın alın yüzeyinde ve kavrama kenarında salgı • Dengeleme ağırlıklarının tamirler ve genel bakım esnasında yerlerinin değişmesi, • Çalışmakta olan rotorla bağlantılı olan hareketsiz donanım bileşenlerindeki merkezleme bozukluğu 2. Esner (esnek) ve esnemez (rijit) ro tor nedir? Birbirinden farklı iki tip rotor bulun maktadır esnemez ve esner rotor. Esner Rotor Eğer bir rotor kendisine ait kritik hızın %70 - % 75 aralığı içerisinde çalışıyorsa (rezonansın meydana geldiği hız, yani, rotorun doğal frekansı), o zaman esner bir rotor olarak kabul edilir. Esnemez Rotor Eğer bir rotor kritik hızının altında bir hızda çalışıyorsa, esnemez rotor olarak kabul edilir. (Şekil 2). 3. Niçin ya düşük hızda ya da yüksek hızda dengelemeyi tavsiye ediyoruz? Esnemez bir rotorun dengelenmesi iki
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=