Teknik Bilgi O ISO 5406: 1 980 - Esnek Rotorların mekanik olarak dengelenmesi ıso 1940, VDI 2060, VDI 2059, API 612veAPI 617 Rotorunuza Niçin Yüksek Hız Dengelemesi Yapmalısınız? Rotorlarda yüksek hız dengelemesi yapılmasının pek çok yararı bulunur. Bunların arasında şunlar bulunur: • Aşırı hıza ulaşıncaya kadar, tüm hız aralığı boyunca pürüzsüz, yani, sarsıntısız ve sessiz bir çalışma. • Makinede çalışma esnasında normal olarak ulaşılamayan en etkili ağırlık düzlemlerine erişim ve müdahale imkanı. • Rotor ve takılmış olan bileşenlerin mekanik bakımdan sağlamlık ve bütünlüğünün denenip doğrulanması - aşırı hız seviyesine kadar. • Jeneratör rotorlarının tüm hız aralıkları boyunca elektrik bakımından test edilmesi, jeneratörde, herhangi bir hızdan kaynaklanan elektrik hatalarının mevcudiyetinin tespit edilmesini mümkün kılar. Ayrıca, uzun ve ince rotorların dengelenmesi sahadaki müsait düzlemler kullanılarak yapılması mümkün olmayabilir, zira rotorun denge bozukluğu ilgili özelliklerine ilave bir etkisi olan asimetrik ve esnemez bir yapıya sahip olma eğilimindedirler. Bu tür etkilerin varlığı yalnızca, bir yüksek hız dengeleme işlemi gerçekleştirilirken gözlemlenebilir. Denge bozukluğu veya diğer merkezden-kaçıklıkların etkileri rotorun bükülme modlarını tahrik edecek ve rotor, bu modlara karşılık gelen kritik hızları geçerken yüksek titreşimlere neden olacaktır. Denge ağırlıklarının uygun bir şekilde yerleştirilmesi dengesizliğin etkilerini hafifletir. Bir yüksek hız dengelemesi gerçekleştirilirken, her mod için en uygun ağırlığın yerleştirilmesine imkan sağlayan tüm ağırlık düzlemlerine erişilebilir. Hangi Rotorlar Özellikle Yüksek Hız Dengelemesi İçin Uygundur? Genel olarak, mekanik yapısında herhangi bir değişiklik gerçekleştirilmiş rotorlar yüksek hız dengelemesi için en uygun olanlardır. Aşağıda sunulan liste, yüksek hız dengeleme imkanından yararlanmış, bu tür mekanik dönüşümlerden bazılarını tanımlamaktadır: • Dönüş ekseninde yapılan değişiklikler. • Sargıları tekrar sarılmış jeneratör Genel olarak, uzun rotorlar yüksek hız dengelemesi için aralarında en uygun olanlardır, ancak, yukarıda bahsi geçen tamirler veya sorunlara maruz kalmış rotorlar yüksek hız dengeleme işleminden çok yarar sağlayabilirler. Söz konusu problemler dolayısıyla artan titreşim, sahada yapılacak son dengeleme müdahalesiyle hafifletilebilir. Bununla birlikte, eğer bu arızalar altından kalkılamayacak şekilde şiddetli ise, makine, kritik hızları aşarken oluşan büyük titreşim seviyelerinden dolayı çalışmaya başlaması mümkün olmayacaktır. Bu problemler, aşağıdakileri sağlayarak, ortadan kaldırılabilir: • Kavrama yüzeyleri çalıştıkları merkez eksenine dik durumdadır. • Geçme parçalar ve kasnakların eksenleri ile çalışma eksenleri ayni, çakışır durumda. • Grubun dengelenmesi uygun şekilde yapılmış. • Yataklar, makinenin tasarım eğrisine uyacak uygun bir yükseklikte konumlanmışlardır. • Rotor grubuna ait kavramalarının uygun şekilde merkezlenmesi. • Hareketsiz bileşenlerin doğru şekilde hizalanması ve çalışma boşluklarının uygun olması. ile ilgili bu alanlara erişim ve müdahale rotorları. Eğer, hizmet dışı kaldığı bu süre içinkısıtlı olacaktır. • Kalıcı biçimdeki eğrilikten, sürtme- de, bu konuların üzerine gidilip halNiçin Sadece Düşük Hız Dengelemesi Yapılmıyor? Jeneratör rotorları ve birçok umumi şebeke ölçeğindeki türbin rotorları, bir miktar üçüncü modun üzerinde olmak üzere, birinci ve ikinci modlarının üzerinde çalışmaktadırlar. Jeneratör rotorları, özellikle, sahip oldukları uzun ve ince geometri dolayısıyla "esner" özelliktedirler. Buna ilave olarak jeneratör rotorları, titreşimle 1 02 ENERJi ve ÇEVRE DÜNYASI NiSAN 201• den veya diğer herhangi bir yolla su !edilirse, bu duruş süresinin sonunda girmesi gibi nedenlerle, yapısından/ makine hiç bir sorun çıkarmadan çatamirden kaynaklanan titreşim so- lıştırılabilir. runları bulunan rotorlar. • Kanatçıkları değiştirilmiş rotorlar, özellikle, kanatçıklar dengeyi sağlayacak şekilde önceden seçilmediyse. • Kanatçıkları önemli ölçüde tamir edilmiş türbin rotorları. • Yatak burçları, kavramalarve geçme parçaları makinede işlenmiş olan rotorlar. Buna ilave olarak, Triveni Turbine Ltd, Uzak Doğu'da 0.1 - 0.5 mbar'lık bir vakum aralığında yüksek hız dengelemesi yapan nadir şirketlerden bir tanesidir ve bir çok düzlemde dengeleme işlemine imkan sağlayan Schenk'in teknoloji harikası yazılımı ile donatılmıştır. Bu imkan sonuç ola-
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=