Makale O Geleceğin Yeni Enerji Yapısı Dr. Hasan Basri Çetinkaya Siemens A.Ş. Altyapı ve Şehirler / Akıllı Şebekeler Grubu Giriş Yenilenebilir enerji kaynaklarına ait teknolojinin günümüzde geldiği seviye, bu kaynaklardan enerji üretimini ekonomik kılmaktadır. Ayrıca günümüzdeki klasik enerji üretim kaynaklarının kullandığı yakıtın azalmaya başlaması, ekonomik sebepler ve çevresel faktörler, herhangi bir dış kaynağa bağlı olmadan, dünya döndükçe varlığını koruyacak sürdürülebilir enerji kaynaklarına olan ihtiyacı daha da çok arttırmıştır. Bu ihtiyaca bağlı olarak, teknolojik olarak da gelişen yenilenebilir enerji günümüzde çok hızlı bir şekilde enejri sistemimize entegre olmaya başlamaktadır. Yenilenebilir Enerji Entegrasyonları ve Enerji Dağıtım Yapısı Ülkemizde gerçekleştirilen yenilenebilir enerji entegrasyonlarının kullanımı her geçen gün daha da artmaktadır. Özellikle yenilenebilir enerji açısından zengin batı bölgelerimize karayolu ile seyahat edenler, bu entegrasyonları hergün artan bir biçimde izleyebilmektedir. İletim seviyesinden gerçekleşen bu entegrasyonlar, lisanslı ve lisanssız üretim yönetmeliğinin de etkisi ile çok yakın bir zamanda dağıtım sisteminden degerçekleşecektir. Dağıtım sisteminden geçekleşecek bu entegrasyonlar, orta gerilim seviyesine kurulacak rüzgar parkları ve alçak gerilim seviyesinde kurulacak tüketiciye ait rüzgar türbinleri yolu ile gerçekleşecek ve her geçen gün, miktar olarak büyüyecektir. Bu entegrasyonların sadece rüzgar enerjisi ile ilgili olacağını ifade etmek çok doğru olmayacaktır. Günümüzde rüzgar enerjisi gündemde olmasına karşın çok yakın bir gelecekte güneş enerjisinin de özellikle dağıtım sisteminden entegrasyonlarının izleneceği söylenebilir. Tek bir kaynağa bağımlı kalmamak, yenilenebilir enerjinin kaynağında yaşanan dalgalanmalara karşın, daha pürüzsüz bir güç eğrisi elde edebilmek için de önem arzetmektedir. Rüzgar esmediği, güneş parlamadığı zaman fosil kaynaklı üretimler tüketimi karşılamak zorundadır. Denge çok önemlidir. Hava çok sıcaksa fotovoltaikler kapalı ve rüzgarlı ise rüzgar türbinleri çalışacaktır. Önemli olan güç eğrisini pürüzsüz bir şekle getirmektir [ 1]. Akıllı şebekelerde bu dengeleme gerçek zamanlı dinamik olarak yapılabilir. 108 ENERJi ve ÇEVRE DÜNYASI NiSAN 2014 Enerji kaynaklarının, özellikle dağıtım sistemi üzerinden bu ölçekte entegrasyonu daha önceden karşılaşılmış bir durum değildir. Bu nedenle özellikle mevcut dağıtım sisteminin dizaynında üretim entegrasyonlarının düşünülmediği ifade edilebilir. Dizayn, üretim santrali entegrasyonlarına göre yapılmadığından, yapı değişirken iki konu çok önem kazanacaktır. Bunlardan birincisi, dağıtım sisteminin bu üretim sistemlerine izin verecek esnek yapıya kavuşması, ikincisi ise teknik uygunluğun muhakkak sorgulanarak ilave edilebilecek üretim miktarına bu teknik uygunluğa göre karar verilmesidir. İlk konu günümüzde de ismini sıkça duyduğumuz "akıllı şebeke" ile ilgilidir [2]. Şebekenin, üretim entegrasyonlarına izin verecek, izleyecek ve karar alacak akıllı bir yapıda olması gerekecektir. İkinci konuda önemli olan ise, teknik uygunluğa bakılmadan gerçekleşecek entegrasyonlarda, ciddi enerji kalite problemleriyle karşılaşılabilecek olmasıdır [3]. Bu iki konu, geleceğin enerji sisteminin güvenirliği ve kalitesini belirleyecek unsurlardır. Bu iki konuya uyulmadığı takdirde enerji kalitesizliği ve süreksizliği durumu ile karşı karşıya kalınabilecektir. Mevcut Dağıtım Sistem ve Gerçekleşecek Dönüşüm Geleceğin enerji yapısının akıllı yapıda olmaması, üretim entegrasyonları sonucu değişen yük akışı, koruma koordinasyonu ve dağınık üretim yapısını dikkate almayacak, bunun sonucunda da enerji sisteminde ciddi gerilim ve güç dalgalanmaları ve enerji adalaşmalarında ise ciddi frekans ve güç dalgalanmaları yaşanabilecektir [3]. Üretim entegrasyonlarının teknik uygunluğa göre yapılmaması durumda ise yine ciddi gerilim ve güç dalgalanmaları, bunu önlemek için ise üretim santralinin kapasitesinin tam kullanılamaması durumları oluşabilecektir. Kullanılan enerjideki kalitenin
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=