Enerji Verimliliği O Makale •• Buhar Kazanlarında Verimin Onemi •• ve Olçüm Yöntemleri Onur ÜNLÜ ESCON Energy Savings Consultancy Günümüzde küreselleşen ekonomi ile artan rekabet şartları endüstriyel işletmeleri "Enerji Maliyetleri"ni gözden geçirmeye zorlamaktadır. Önceleri yakıtın ucuz ve rekabetin az olmasından dolayı enerji maliyetleri önemsenmiyordu. Bugün ise, endüstriyel işletmeler, boşa yakıt tüketme lüksüne sahip değildir. Gelişmiş ve gelişmekte olan her ülkede olduğu gibi ülkemizde de tek amaç, minimum yakıt tüketimi ile maksimum enerji elde etmek yönünde olmak zorundadır. "En ucuz enerjinin tasarruf edilen enerji" olduğu dikkate alındığında, bu doğrultuda yapılacak çalışmaların sonunda, önemli kazançların sağlandığı görülecektir. Bu yazıda amaç, bir kazanın yakıt israf edip etmediğini anlayabilmek, iyi ile kötü performansı karşılaştırabilmek için ortak bir parametre olan verim kavramının açıklanması ve verim parametresinin etkilerinin irdelenmesi olacaktır. Ayrıca, verim analizi ve sürekli izleme ile tasarruf etme yöntemleri açıklanacaktır. Verim Nedir? Termodinamik olarak kazan verimi, kazandan elde edilen ısı enerjisinin kazana yakıt formunda verilen ısı enerjisine oranıdır. Kazan Verimi (rı) = (Alınan lsı + Verilen lsı) x 100 Şekil 1 . Sıvı/Gaz Yakıtlı Kazanlarda Bir Senelik Maliyet Karşılaştırması Verimin Önemi ve Yakıt Maliyetine Etkisi Elde edilen enerji ne olursa olsun, buhar, kızgın yağ ya da kızgın su, her kazan üreticisi firma, kazanının genel verimini ve buna bağlı olarak muhtemel yakıt tüketimini beyan eder. Ancak, beyan edilen bu değerler, hava - yakıt oranı, yakıt özellikleri, baca gazı sıcaklığı, besi suyu TDS değeri, kazan yükleme oranı, izolasyon vb. parametrelerin kabul edilmesine dayanılarak tespit edilir. Zaman içerisinde değişim gösteren parametrelere bağlı olarak kazan verimi dolayısı ile yakıt tüketim miktarı da değişir. Şekil I ve Şekil 2'de görüldüğü üzere, bir senelik maliyetler karşılaştırıldığında en büyük maliyet yakıt maliyetidir. Dolayısı ile verimi yüksek olan kazanların yakıt maliyeti azalacak, yatırımın amortisman süresi kısalacaktır. Özellikle yeni kazan yatırımı yapılırken dikkat edilmesi gereken en önemli konu salt yatırım maliyetine bakılmaması, kazan firmasının verdiği verim değerinin de iyi irdelenmesidir. Kazan firması ile anlaşılırken verdiği verim değerini sağlaması ön koşul olarak konulmalıdır. Aksi takdirde işletmeye ek yakıt maliyeti gelecektir. Örnek 1 : Verimin Yakıt Maliyetine Etkisi Kazan veriminin yakıt maliyetine olan etkisini daha iyi anlamak için bir örnek üzerinde çalışılması gerekmektedir. Yılda 7.200 saat çalışan işletmemizin enerji ihtiyacının 5.000.000 kcal/h olduğunu ve doğalgaz yakan bir kazanımızın olduğunu Şekil 2. Katı Yakıtlı Kazanlarda Bir Senelik Maliyet Karşılaştırması ENERJi ve ÇEVRE DÜNYASI NiSAN 201• 69
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=