Enerji Verimliliği O Makale kabul edelim. Kazanımız haricindeki diğer kayıpları (dağıtım hattı kayıpları) ihmal edelim. Kazan veriminde oluşacak % 1 oranındaki düşüşün işletmemize getireceği ek maliyet; Kazan Verimi (17) = (Alınan lsı + Verilen lsı) x 100 Verilen lsı = Bh x Hu Bh : 1 Saatte Tüketilen Yakıt Miktarı Hu : Yakıt Alt lsıl Değeri Önceki kazan verimi 85 % kabul edilir ise saatlik yakıt tü ketimi; 85% = [5.000.000 kcal/h +( Bh x 8.250 kcal/ Nm3)] x 100 Bh = 713 Nm3 / h olarak hesaplanır. Kazan veriminin daha sonra 84 o/o'e düştüğü kabul edildi ğinde saatlik yakıt tüketimi; 84% = [5.000.000 kcal/h +( Bh x 8.250 kcal/ Nm3)] x 100 Bh = 721,5 Nm3 / h olarak hesaplanır. % 1 verim kaybının işletmememize getireceği yıllık ek yakıt tüketimi ise; 721,5 Nm3 / h - 713 Nm3 / h = 8,5 Nm3 / h 8,5 Nm3 / h x 7.200 h / yıl = 61 .200 Nm3 / yıl olarak bulu nur. (Yaklaşık 36.720 TIJyıl) Bu örnekte de açıkça görüldüğü gibi kazan veriminde mey dana gelecek % 1 oranında değişimin faturası çok ağır olabilmektedir. Yanma Verimi ile Kazan Verimi Parametrelerinin Farkı Günümüzde gelişen teknoloji ile birlikte birçok parametre yi ölçme imkanı artmıştır. Özellikle taşınabilir bacagazı analiz cihazları ile birçok parametrenin ölçülebilmesi bu duru mun en somut örneğidir. Ancak bu noktada dikkat edilmesi gereken en önemli konu, bu cihazların yanma verimini öl çebildikleri fakat kazan verimi olarak hesapladıkları değerin ise birçok parametrenin kabulü ile hesaplandığı gerçeğidir. Yanma verimi, kazana verdiğimiz yakıtı ne oranda yakabildiğimizdir. Örnek olarak yanma verimi %90 olan bir brü lörde, brülöre verdiğiniz her 100 birim yakıtın sadece 90 biriminin enerjisinin alınabildiği, kalan I O biriminin ise baca dan dışarı atıldığı anlamına gelmektedir. Ancak kazan verimi olarak adlandırılan parametreye yanma kaybının yanı sıra, blöf kaybı, izolasyon kaybı, bacadan atılan duyulur ısı kaybı ve entelpi kaybı de etki etmektedir. Aynı örnekten hare ketle, baca gazı analiz cihazları, yanma verimi dışındaki bütün diğer parametreleri belirli bir çerçevede kabul ederek kazan verimi tespiti yapar, ki bu sonuç gerçeği yansıtmaz. 70 ENERJi ve ÇEVRE DÜNYASI NiSAN 201• Verim Hesaplama Yöntemleri Kazan verimini hesaplamaları, hesaplama amacınagöre 2 ayrı yöntem ile yapılabilir; Direkt Yöntem ve Endirekt Yöntem. Direkt Yöntem Salt olarak kazan veriminin tespit edilmesi istenildiği koşul larda direkt yöntemi uygulamak uygundur. Direkt yöntem ile hesaplama metodolojisinde ölçülmesi gereken 4 para metre vardır. Bunlar; • Yakıt Debisi • Buhar Debisi • Buhar Basıncı/Sıcaklığı (Doymuş buhar ise bir tanesi ye- terli) • Besi Suyu Sıcaklığı Ölçülen bu parametreler aşağıda verilen denklemde yerle rine konularak kazan verimi hesaplanabilir. Kazan Verimi (rı) = {[MBuhar X (hBuhar - h Besi Suy)] + [MYak,t X h Yakot ] } X 1 00 Her ne kadar direkt yöntem yüzdesel olarak kazan verimini tespit etmenin en zahmetsiz ve basit yolu olsa da, hesaplanan verim değerinin hangi parametrelerden ne miktarda etkilendiği konusunda yada müdahale edilmesi gerekilen kayıplar hakkında bilgi vermez. Endirekt Yöntem Direkt yöntem ile kazan verimi hesaplanabilir ancak verime etki eden parametrelerden hangisine müdahale edilmesi gerektiği belirlenemez. Kazan verimi hesaplanırken aynı zaman da müdahale edilmesi gereken kayıpların hesaplanabilmesi için endirekt yöntem uygulanır. İngiliz Standartları BS 845 (Part 1 : 1 987) endirekt yöntemi aşağıdaki şekilde tanımlar. Kazan Verimi (rı) = % 1 00 - Kayıplar Bu hesaplama yönteminde hiçbir termal çevrimin veriminin % 1 00 değerini geçemeyeceğinden yola çıkılmıştır. Ölçülecek birçok parametre ile hesaplanacak olan kayıplar, % 1 00 değe rinden çıkarıldığı takdirde sadece kazan verimini tespit etmekle kalınmayacak aynı zamanda kayıpların oranı da hesaplana caktır. Bir kazan oluşacak kayıplar aşağıda sıralanmıştır. • Baca Kaybı • Entalpi Kaybı • Blöf Kaybı • Radyasyon (Cidar) Kaybı • Eksik Yanma Kaybı • Süpürme Kaybı Yapılan çalışmalar yukarıda belirtilen bu kayıpların dağılımı nın genellikle Şekil S'te gösterildiği gibi olduğunu ortaya koymuştur. Endirekt yöntem kullanıldığı takdirde, daha çok parametrenin ölçülmesinden dolayı maddi ve manevi
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=