Sunuş O ÖzkanAĞIŞ Türkiye Kojenerasyon ve Temiz Enerji Teknolojileri Derneği (TURKOTED) Yönetim Kurulu Başkanı ozkan.agis@enerko.com.tr info@turkoted.org Enerjide Nasıl Bir Yıl Yaşadık? Geride bıraktığımız hiçbir yıl, enerji denizi bu kadar dalgalı olmadı. Hiçbir yıl, olaylara bu kadar hazırlıksız yakalanmadık. llıman geçirdiğimiz bir kışın rehavetini üzerimizden atamadan, Soma Kömür Ocağı felaketi geldi. Daha acılarımızı bile yaşayamadan, Ermenek Ocağı su baskını felaketine uğradı. Kuraklık Anadolu'yu kastı, kavurdu. Barajlarımız kurudu. Barajlarımızdan daha az elektrik üretebildik. Doğalgaza yüklendik. O da zamlandı. Ülkemizin etrafını saran ateş çemberi, doğalgaz arz güvenliğini sarstı. Daha kara kış gelmeden, bazı özel enerji tesislerine "mazot yakmaya hazır olun" talimatları gitmeye başladı. Ukrayna'da yaşanan politik kriz, 14 Bcm kapasiteli Transbalkan Hattı'nı gazsız bıraktı. Diğer gaz kaynakları da açığı kapatmaya yetmedi. Ülkemizi ve vatandaşlarımızı rahatlatacak tek gelişme petrol fiyatlarının düşmesi oldt Ancak vergiler yüzünden, bunun ,. ,ndaşa yansıması cılız kaldı. Parlay;:ın güneş ve esen rüzgar yüzümüzü güldürmeye başladı. Özetlediğimiz bu gelişmeleri mercek altına alırsak: Doğal Afet Değil, Geliyorum Diyen Felaket Mayıs ayında Soma-Eynez ocağında, Kasım ayında Karaman-Ermenek ocağında meydana gelen felaketlerde 319 canımızı kaybettik. Özelleştirme başarı ve heyecanı ile gözümüzden kaçan alt yapı ve yapısal eksiklikleri, uygulamalarda yaratılan ihmal ve umursamazlıkla 2 ENERJi ve ÇEVRE DÜNYASI KAS1M/ARAL1K201• birleşince böyle felaket tabloları kaçınılmaz oluyor. Şimdi ne olur? İlahlar kurban arar, sorumlular birbirini suçlar. Gerçek suçlular yıllarca sürecek dava dosyaları arasında kaybolur gider. "Tehlikelidir" diye kömür ocakları kapatılır. İthal kömüre dönülür. Yani yorgan gider, dava biter. Ancak, kapatmak çözüm değildir. Çözüm, kömür ocağı işletmelerini, Avrupa'da 200 yıl önce yaşanan "Maden ocakları sefaleti"nden kurtarmaktır. İş güvenliği yatırımları pahalıdır. Ancak zamanla kendini öder. Çünkü, insan hayatının kıymetine paha biçilemez. Kuraklık Kasıp Kavurdu 20 l 3'ün ılıman geçmesi özellikle kar yağışlarını azalttı. Kaynağı kar suyu olan barajlarımızı kuruttu. Yağışlı yıllarda 55-60 Twh olan, hidrolik santrallerinden elektrik üretimi 28 Twh'a kadar düştü. Kömür santralleri problemli olduğu için, oluşan farkı doğalgaz santrallerinden karşılama talimatı verildi. Transbalkan Hattı, Rusya-Ukrayna gaz krizi dolayısıyla boşalınca Türkiye, Azerbaycan, Mavi Akım ve İran gaz kaynaklarına iyice yüklendi. Sonbahar yağmurları büyük şehirlerimizi besleyen barajlarda rahatlık yaratsa da kar suyuyla beslenen büyük barajlarımızın su seviyeleri hala türbin kavitasyon sınırlarının altında. Dolması için bu yıl hep birlikte "Kara Kış" duasına çıkacağız. Kurak yıllar bize yenilenebilir kaynaklara ne ölçüde güvenebileceğimizi hatırlatıyor. Üniversite'de hidrolik dersinde Hocamız Prof. Aziz Ergin bize, "Yeni barajlarımızı 40-50 yıllık, varsa 100 yıllık kayıt ve istatistiklere dayanarak projelendirmemiz gerekir" derdi. Uzun vadeli enerji üretim plan ve programlarını yaparken de, geçmişte yaşanan doğal afetleri hesaba katmamız gerekir. Rüzgar'dan elektrik üretim kapasitesinde 2014 yılı içinde kaydedilen 700 MW'lık artış, yüzümüzü güldürse de, kuraklığın yarattığı hidrolik üretim kaybının karşılanmasında yetersiz kalmıştır. Doğalgazda Arz Güvenliğini Yönetenlerin Allah Yardımcısı Olsun Türkiye hiç bu kadar ateş çemberi içinde olmamıştır. Güneydoğu Anadolu'da yaklaşık 2 yıldan beri sağlanan "ateşkes" süreci ülkemize ve vatandaşlarımıza nefes aldırsa bile, Ukrayna, Suriye ve lrak'ta süregelen iç savaş hali ükemizi politik, stratejik ve ekonomik yönlerde etkilemektedir. Önce Kırım krizi sonra da, Ukrayna'daki rus çetelerinin yarattığı terör, Ukrayna'yı tüketmiş, Türkiye'nin ve Avrupa'nın doğalgaz arz güvenliğini sarmıştır. Avrupa, doğalgaz arzındaki tehlikeye karşı, Rusya dışındaki gaz tedarikçilerine azami ölçüde yüklenirken, kömür santrallerine dönüş başlamıştır. Türkiye, 46-48 Bcm'lik yıllık doğalgaz tüketiminin 14 Bcm'ni (%30), Ukrayna'dan geçen Transbal-
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=