Sunuş O ÖzkanAĞIŞ TURKOTED Onursal Başkanı ENERKO Enerji Hizmetleri Yönetim Kurulu Başkanı ozkan.agis@enerko.com.tr Giden Yılın Ardından Gelen Yıla Bakış Geçen Yıl Enerjide Büyük Sıkıntılar ve Üzüntüler Yaşadık 2014 Enerjide, ülkemiz için mutlu bir yıl olmadı. Maruz kaldığımız afetler ülkemizi yasa boğdu. Hükümetimizin, cari açığı azaltma amaçlı olarak yerli kömür ve linyit üretimini attırma çabaları, sıkıntılar ve üzüntüler getirdi. Enerji kaynakları ithalinin azaltmanın yolu yerli kömür ve linyit üretimini arttırmaktan geçiyordu. Devletin elinde terkedilmiş yüzlerce ocak vardı. Devlet iyi bir işletmeci olmadığı için bu ocaklar terkedilmişti. Ocakları özel şirketlere devrederek daha iyi verim alınabilirdi. Nokşan olan yasal alt yapı tamamlandı. Devir için modeller geliştirildi, rödavans gibi, masraf+kar gibi. Bütün bu yasal ve yapısal işlemler, çok kısa zamanda yapıldı. Ancak bu çalışmalar yapılırken bazı şeyler de noksan kalmıştı. Bu noksanlıkların faturası ağır oldu. Üretim artmıştı ama Soma ve Ermenek'te yüzlerce kurban vermiştik. Doğal gaz mahkum edilirken gerçek suçlu yakalandı; petrol! İki yıldan beri cari açıkta günah keçisi ilan edilen doğal gaz bu yıl, petrol fiyatının 50 doların altına düşmesi ile beraat etti. Bir yıl içinde petrolün varil başına fiyatı 108 dolardan, 45 dolara düştü. Düşüş %58 oldu. Yılda dolar yaklaşık 30 milyon ton petrol ithal ettiğimize göre, ve ortalama düşüşün, yılda yaklaşık 40 dolar kabulü ile, cari açığımızın yaklaşık 8,0 milyar dolar azalacağı söylenebilir. Petrolün bugün bulunduğu 45 dolarlık seviye kalıcı olursa, 2015 yılımda bu fiyatın yaratacağı cari açık azalması IO milyar doları geçer. Bu arada doğal gazda Rusya'nın söz verdiği ve o/ol 5'e kadar yükselebilecek fiyat tenzilatı da karara bağlanabilirse, doğal gaz da yaklaşık 3 milyar dolar daha az ödeme yapacağımızı da unutmamak lazım. Rahatlama sadece cari açıkta kalmayacak, yıllık enflasyonda, faizlerde ve vatandaşımızın bütçelerinde olacak. Unutmayalım ki enerji faturası vatandaşımızın yıllık harcamalarının o/o10-15'ini oluşturuyor. 2 ENERJi ve ÇEVRE DÜNYASI ocAKışusAr201s Amerikalıların, çok beğendiğim bir tabiri var: "too good to be true" yani, inanılmayacak kadar güzel. İki yıl önce, petrol fiyatlarının 45 dolara düşeceğini rüyalarımızda görsek inanmazdık. Ama bugün gerçek oldu. Petrol fiyatlarının daha da düşmesini dilemek yerine, bu seviyelerde kalması için dua edelim. Tabi ki bu olayın bir de mutsuzları var; petrol üreten ülkeler. Rusya ekonomisi düşük petrol fiyatları yüzünden çakıldı. Rusya Merkez Bankası döviz dengesindeki büyük açığı altın satarak azaltmaya ve rubleyi, 1$=65 ruble seviyesinde tutmaya çalışıyor. Suudi Arabistan bazı yatırımlarını askıya aldı. Kuveyt ve Katar da öyle. Bütün Orta Doğu yatırımlar frenine çok sert bastı. Bizim ihracatçılarımız ve müteahhitlerimiz bundan etkilenebilir. Düşük petrol fiyatlarının Rusya, İran, Irak ve Libya'yı çok sarstığı muhakkak. Düşük petrolün dünya ekonomisinde dengeleri ne kadar değiştirebileceğini hep birlikte, yaşayarak göreceğiz. Doğalgazda Türkiye Hub olma yolunda Aralık ayında Türkiye, dünya diplomasisinin odağındaydı. Kapıyı önce, Jo Biden açtı. Jo Biden, Amerika Birleşik Devletleri Başkan Yardımcısı olarak, Türkiye'yi Amerika liderliğindeki ittifaka(alliance) daha fazla katkıya zorladı. Pazarlık çıtasını yüksek tuttu. Ancak, Hükümetimizin kararlı tutumu ile, IŞID'a karşı "eğit-donat" katkısı ile yetinmek zorunda kaldı. Biden'i İngiltere Başkanı David Cameron izledi. Cameron, daha çok Suriye ittifakı üzerinde durdu ve IŞID'a Avrupa Ülkelerinden yeni katılımların önlenmesinde Türkiye ile işbirliği öneresinde bulundu. Aralık ayının ilk yarısında Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin geldi. Başkan Putin'in programının başında, Güney Akım "South Stream" gaz hattının iptali ve doğal gazın Türkiye üzerinden Avrupa'ya verilmesi vardı. Yani yeni bir "Türk Akımı: South Stream" doğuyordu. Tabi ki bu teklif, bizim için inanılmayacak kadar güzeldi. Bu karar değişikliği bütün dünyada şok etkisi yarattı. Amerika çok ürktü. Rusya'nın, bir NATO ülkesine (Türkiye'ye) bu kadar yaklaşmasını sineye çekmek mümkün değildi. Bu proje gerçekleşirse, Güney Amerika'dan Avrupa'ya verilecek yılda 63 bcm'lik doğal gaz için( bugün Avrupa'nın Rusya'dan aldığı gazın yarısı)Türkiye, doğal gaz pazarı statüsüne yükseltilmiş oluyordu. Bu projeye ilaveten Azerbaycan kaynaklı 35 bcm'lik TANAP Projesi ve Türkiye'nin mavi akım( l 6bcm), Transbalkan(14 bcm) ve İran(I0bcm) projeleri ile ortaya koyacağı doğal gaz hareketlerini dikkate alırsak Türkiye dünya doğal gaz borsasının da merkezi durumuna gelecekti. Dünyada hiçbir ülke enerji borsasının merkezi olmayı Türkiye kadar hak etmemiştir. Putin'in ziyareti ile ortaya çıkan Türk akımı "Turkish Stream" projesinin network'a katılmasıyla başka hiçbir ülkenin ulaşamayacağı enerji portföyü yaratılmış olacaktır. "Dünya Enerji Piyasasının Merkezi" ifadesini kullanırken, bana güç veren kapasiteleri birlikte hatırlayalım: Petrol Boru Hatları • Irak-Türkiye Petrol boru hatları(çift hat) yılda 80 milyon ton • Bakü-Ceyhan petrol boru hattı yılda 50 milyon ton • Samsun-Ceyhan petrol boru hattı(proje aşamasında) 1 O milyon ton • Kuzey Irak- Ceyhan petrol boru hattı günde I milyon varil (bu hattın Irak kısmı yenidir ve Silopi'de eski Irak-Türkiye petrol boru hattına saplanmıştır.) • Basra- Ceyhan Petrol boru hattı.( Sayın Enerji Bakanımızın açıklamasına göre Irak Hükümetinden böyle bir teklif gelmiştir.) Doğal Gaz Boru Hatları • Malkoçlar- Ankara doğal gaz nakil hattı (20bcm) (Transbalkan doğal gaz hattının
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=