Enerji Verimliliği O Makale atık maddelerden enerji geri kazanımı ve bu maddeler ile da yaklaşık 470.000 ton atık alternatif yakıt olarak kullanılmış "enerji ikamesi" yapmak mümkündür. ve böylelikle ısıl gücün yaklaşık %3'ü atıklardan sağlanmıştır (Alternatif Yakıt ve Alternatif Hammaddelerin Türk Çimen- Aynı düşünce sistemini hammaddeler için de uygulamak to Sektöründe Kullanılması, TÇMB, 2014). Enerjisi yaklaşık mümkündür. Burada da bazı endüstrilerden çıkan madde- 3500 Kkal/kg olan atık kullanı mı ile kalori değeri 6000 Kkal/ leri "alternatif hammadde" olarak kullanma olasılığı vardır. kg olan Linyit (steam coal) gibi ithal bir yakıttın kullanımında 275.000 ton tasarruf sağlanmıştır. Bu atıklar ile "Kalkınma Üretim süreçlerinde verimlilikve ürün kalitesinin sağlanma- Planı" sürecinde AB'de olduğu gibi ikame oranı ortalama o/o sı esas olmak üzere ancak belirli kriterlere uygun alternatif 30 seviyesine çıkarsa, 2,75 milyon ton steam coal eşdeğeyakıt ve alternatif hammaddeler değerlendirilebilir. Alter- ri yakıt ithalatından tasarruf sağlanacak ve buna bağlı olarak natif yakıtlar genel olarak; belediye atık su arıtma tesisi ça- sera gazı emisyonunda azaltım mümkün olacaktır. murları ve yanabilir belediye atıkları, atı ktan türetilmiş yakıt (ATY), atık yağ, ömrünü tamamlamış lastikler, solvent ve Bunun yanında, 2013 yılında 700.000 ton atık ise alternaboya grupları altında toplanabilir. Alternatif hammaddeler tif hammadde olarak çimento fabrikalarında katma değere ise maden atıkları , ısıl işlem atıkları , inşaat atıkları grupları dönüştürülmüş, orijinal hammaddenin alındığı doğal kayaltında değerlendirilebilir. Örneğin, demir-çelik endüstrisi naklardan tasarruf yapılmıştı r (Alternatif Yakıt ve Alternatif cürufları, termik santrallardan çı kan uçucu küller, vb. Hammaddelerin Türk Çimento Sektöründe Kullanılması, TÇMB, 2014). "Atıkları Beraber Yakma Lisansı" alan çimenAncak, nükleeratıklar, bulaşıcı tıbbi atı klar, bataryaların tümü to fabrikalarına ait bilgiler Çevre ve Şehircilik Bakanlığı 'nın ve işlemden geçmemiş karışı k belediye atıkları gibi alternatif web sitesinde yayınlanmaktadır. yakıtların çimento sanayinde geri kazanımı mümkün değildir. Bu faaliyetlerin tamamı çevre izin/lisanslar kapsamında ve çevresel ölçümler beraberinde yapılmaktadır. Böylelikle, doğal kaynaklar ve konvansiyonel enerji kaynaklarından (kömür, petrol koku gibi) tasarruf sağlanmaktad ır. Bunun yanında, Ülkemizdeki çimento fabrikaları, asıl amaçları olan çimento üretiminin yanı sıra, endüstriyel ve evsel atıkların yönetiminde birer çözüm ortağı olmak üzere çaba sarf et mektedir. Atıklar ın kullanımı ile sera gazlarından da tasarruf sağlanmaktadır (Alternatif Yakıt ve Alternatif Hammaddele rin Türk Çimento Sektöründe Kullanılmas ı , TÇMB, 2014). Avrupa Birliği ve ülkemiz mevzuatı uyarı nca, tehlikeli atık lardan enerji kazanımı durumunda, atıklar en az 850 °C - 1 100°C ortamda 2 saniye süre kalmal ı ve baca gazı arıt ma sistemleri kurulmalıd ı r (Atıkların Yakılmasına İlişkin Yönetmelik, 20 1 O). Ancak, çimento fırınlarında sıcaklı k 900°C -1400° C olup bekleme süresi en az 5 saniyedir (IP PC-BREF). Bu durumda, yasaların istediğinden daha ileri S.Çimento Sektöründeki Emisyonlar ve İmisyonların Ölçümleri Çimento sektörü, her ne kadar 20 yıl kadar önce halk arası n da toz emisyonlar ının çok olduğu, kirli bir sektör olarak tanı n makta ise de sektörün imajı, emisyonlar ını kontrol için yaptığı yatırımlar, çevreye duyarlı ve gönüllü yaklaşımları ile 20 sene öncesine göre tamamen değişmiştir. 1993 yılında ve sonrasın da 2004 y ılında TÇMB ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı arasın da "Çimento Sanayi Çevre Deklarasyonları" imzalanm ıştır. Bu deklarasyonlara göre çimento sanayi, emisyon değerlerini yö netmeliklerde belirtilen sınır değerlerin daha da alt seviyelerde sınırlandırmayı kabul etmiştir. Deklarasyonların imzalandığı yılları takip eden yıllarda sektör emisyon kontrolü konusunda gerekli yatırı mları yapmış, proseslerini iyileştirmiş ve tüm çev resel izinlerini tamamlamıştır. Hatta, yeni çevre mevzuatına uyum sağlayabilmek için birçok alanda pilot çalışmalar yürüt müştür. Çevreye uyum sağlama konusunda Bakanl ıktan izin süreçlerini tamamlayan ilk sektör olmuştur. teknolojik koşullar sağlanmakta olup, toz dışında ilave baca Çimento fabrikaları, çevre mevzuatı kapsamında yıllardır gazı arıtma ünitesi ihtiyacı bulunmamaktadır. gerekli tüm izin ve lisanslara sahiptir. O 1 .04.20 1 O tarihin- de yürürlüğe giren ve tüm izin/lisanslar ı tek başlık altında Son yıllarda Avrupa Birliği'nin üye ülkelerinde çimento fab- birleştiren "Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lirikalarında ısıl gücün yaklaşı k o/o 30'u atıklardan karşılanmış- sanslar Hakkında Yönetmelik" gereğince alınması gereken tır. Avrupa'da atık kullanım oranı o/o I OO'e yaklaşan fabrika- "Çevre İzin/Çevre İzin ve Lisans Belgesi" ise hemen hemen lar vardır. Türkiye'deki çimento döner fırınlarında 20 1 3 yılın- tüm fabrikalar tarafından alınmıştır. ENERJi ve ÇEVRE DÜNYASI KASIMIARAUK201• 77
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=