Enerji Verimliliği O Makale sislerde ayrı olarak toplanmakta ve geri dönüşüm firma- 20 1 O yılında yürürlüğe giren ve tüm izin/lisansları tek baş- larına verilmektedir. lık altında birleştiren "Çevre Kanununca Alınması Gereken Tehlikeli Atıklar • Atık Yağlar: Motor, türbin, makine yağları analiz ettiri lerek çıkan sonuca göre enerji geri kazanımı amacıyla fabrikalarda enerji geri kazanımında kullanılmakta veya yetkili kuruluşlara verilmektedir. Bitkisel atık yağlar da lisanslı firmalar tarafından toplanmaktadır. • Kontamine Atıklar: Genellikle enerji geri kazanımı için Bakanlık lisanslı bertaraf firmalarına veya Bakanlık atık yakma lisanslı çimento fabrikalarına gönderilmektedir. • Diğer Tehlikeli Atıklar: Atık piller, aküler, floresan lamba lar, kartuşlar, tonerler, ıskarta elektrik ve elektronik atık lar ve tıbbi atıklar Bakanlıktan lisanslı tesislere bertaraf için gönderilmektedir. 7.Atık ısıdan Enerji Geri Kazanımı Enerji verimliliği çalışmalarının son dönemde •�tık lsıdan Enerji Geri Kazanımı (Waste Heat Recovery)" sistemi ile bacadan atmosfere atılan atık sıcak gazlar kullanılmak su retiyle elektrik üretimi mümkün olmaktadır. Halen; 9 fabrikada toplamda 84,5 MW elektrik üreten tesisler devreye girmiştir. 201 3 yılı sonu itibarı ile sektörün toplam elektrik tüketiminin yaklaşık % 2'si atık ısıdan geri kazanım yolu ile sağlanmıştır. Halen sürdürülen projelerin tamamlanması ile 2015 sonuna kadar bu oranın % 4 olması beklenmektedir. Sonuç Çimento sektörü, Türkiye ekonomisinin en güçlü sektör lerindendir. Bu sektör, ekonominin gelişme seyrine paralel olarak sürekli bir gelişim içindedir. Bu gelişim, hem çimen to üretim kapasitesinin artması, hem de sektörün çevre korunmasına ve sürdürülebilir kalkınmaya verdiği önem kapsamında aldığı önlemlerin etkili olması şeklinde kendini göstermektedir. Çimento sektörü son yıllarda çimento üretiminde Avrupa'da birinci, Dünyada ise 5. durumdadır. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile "Çimento Sanayi Çevre Deklarasyonu" nu 1993 yılında ilk olarak TÇMB kanalı ile imzalayan sektör, çimento sektörüdür. Bu deklarasyona göre çimento sanayi, emisyon değerlerini yönetmeliklerde belirtilen sınır değerlerin daha da alt seviyelerde sınırlan dırmayı kabul etmiştir. Buna ek olarak Çevreye uyum sağlama konusunda Bakanlıktan izin süreçlerini tamamlayan ilk sektör olmuştur. Çimento fabrikaları, çevre mevzuatı kapsamında yıllardır gerekli tüm izin ve lisanslara sahiptir. 80 ENERJi ve ÇEVRE DÜNYASI KASIM1ARAL1K201• İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik" gereğince alınması gereken "Çevre İzin/Çevre İzin ve Lisans Belgesi" ise tüm fabrikalar tarafından alınmıştır. Bunlar dışında enerji yoğun bir sektör olan çimento sektörün de birim ürün baş ına kullanılan enerji miktarını en aza indir mek için sektördeki çalışmalar devam etmektedir. Bazı atık maddeler yakılarak bu atık maddelerden enerji geri kazanımı ve bu maddeler ile "enerji ikamesi" yapma uygulamaları de vam etmektedir. 201 3 yılında gerekli ısıl gücün yakl aşık %3'ü atıklardan sağlanmıştır. Bu oranın bazı AB ülkelerinde olduğu gibi %30 a çıkarılması için çalışmalar sürmektedir. Ayrıca, •�tık lsıdan Enerji Geri Kazanımı (Waste Heat Recovery)" sis temi ile bacadan atmosfere atılan atık sıcak gazlardan elektrik üretilmektedir. 2013 yılı sonu itibarı ile sektörün toplam elekt rik tüketiminin yakl aşık % 2'si atık ısıdan geri kazanım yolu ile sağlanmıştır. Halen sürdürülen projelerin tamamlanması ile 2015 sonuna kadar bu oranın % 4 olması beklenmektedir. Aynı düşünce sistemini hammaddeler için de uygulamak mümkündür. Burada da bazı endüstrilerden çıkan maddeleri "alternatif hammadde" olarak kullanma olasılığı vardır. 20 1 3 yılında 700.000 ton atık alternatif hammadde olarak çimento fabrikalarında katma değere dönüştürülmüş, orijinal ham maddenin alındığı doğal kaynaklardan tasarruf yapılmıştır. Kaynaklar • Alternatif Yakıt ve Alternatif Hammaddelerin Türk Çimento Sektöründe Kullanılması, Durum Değerlendirme Belgesi, Türkiye Çimento Müstahsilleri Birliği, 2014. • Atıkların Yakılmasına İlişkin Yönetmelik, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, 06. I 0.20 I O tarih ve 2 7721 sayılı Resmi Gazete. • Avrupa Birliği 20/0/75/EC sayılı Endüstriyel Emisyonlar Direktif,, 2010. • CSJ Getting Numbers Right Project, Wor/d Business Council For Sustainable Development (http://wbcsdcement.org/), 20 I 2. • Çimento Fabrikalarında Çevresel Ölçümler Sunumu, Kalite ve Çevre Kurulu, 2013. • Çimento, Kireç ve Magnezyum Oksit İmalat Sanayilerinde Mevcut En İyi Teknikler Dokümanı (IPPC-BREF), Avrupa Komisyonu, 2013. • Environmental, Hea/th, and Safety Guidelines for Cement and Lime Manufacturing, lnternational Finance Corporation, World Bank Group, 2007. • Lafarge Yıllık Raporu, 20/0 (www.lafarge.com). • Sanayi Kaynaklı Hava Kirliğinin Kontrolü Yönetmeliği, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, 03.07.2009 tarih ve 27777 sayılı Resmi Gazete. • TÇMB İnternet sitesi, www. tcma.org. tr
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=