Enerji ve Çevre Dünyası 117. Sayı (Nisan 2015)

Teknik Bilgi O 1. 2. 0 o--�--.--+--�-e----.---,r-----e . ....0 --------- 0 © f------------+-----ı lıMı1ııııt•f(1l, D.Ua: ) ----1-----l U Açık kesici kutbu üzerindeki gerilim T Gerilimin periyodu 1 Endüktif yük 2 Kapasitif yük 1 Kapama komutu (kumanda odası) 2 Sıfır noktası geçiş tespiti 3 Gecikme süresi Şekil 4. Optimum anahtarlama noktaları (doğrudan topraklı şebeke) 4 Kapama komutunun iletilmesi Şekil 5. Kontrollü kapama süreci nokta). Endüktif bir yükün enerjilenmesinde de yine ilk anda oluşacak aşırı akım ve gerilimlerin sınırlanması amacı ile bu sefer gerilim dalga formunun tepe noktasına yakın bir noktada yani akımın sıfır civarında olacağı konumda anahtarlama işlemi gerçekleştirilir. Kapama anına ilişkin akım/gerilim dalga formları ile süreler arasındaki ilişki Şekil S'te verilmektedir. Şekil-S'te görüldüğü üzere kumanda odasından kapama komutu isteği PSD' ye iletildikten sonra PSD gerilim dalga formunun sıfırdan geçtiği ilk andan itibaren bir gecikme süresi başlatır. Bu sürenin sonucunda kapama komutu PSD tarafından kesiciye iletilir ve kesici kapama süresinden ön ark süresi öncesinde elektriksel kapama işlemi gerçekleştirilmiş olur ki tam bu noktada gerilim dalga formu tepe değerinde akım ise sıfır noktasındadır. Açma anına ilişkin akım/gerilim dalga formları ile süreler arasındaki ilişki de Şekil-6' da verilmektedir. Şekil 6'da görüldüğü üzere kumanda odasından açma komutu isteği PSD' ye 96 ENERJi ve ÇEVRE DÜNYASI NISAN2015 0 © , ... ,, 1 Açma komutu (kumanda odası) 2 Sıfır noktası geçiş tespiti 3 Gecikme süresi 4 Açma komutunun iletilmesi Şekil 6. Kontrollü açma süreci iletildikten sonra PSD akım dalga formunun sıfırdan geçtiği ilk andan itibaren bir gecikme süresi başlatır. Bu sürenin sonucunda açma komutu PSD tarafından kesiciye iletilir ve kesici açma süresinden ark süresi kadar sonra elektriksel açma işlemi gerçekleştirilmiş olur ki tam bu noktada gerilim dalga formu tepe değerinde akım ise sıfır noktasındadır. Yukarıda açıklanan tdeıa y gecikme süreleri PSD algoritması sonucu hesaplanan sürelerdir. Bununla beraber tbreaker süreleri ise kesiciye ait mekanik açma ve kapama süreleri olup ortam sıcak- © 5 Kesici kapama süresi 6 Kesici kontaklarının kapanışı 7 Akım akışının başlaması 8 Ön ark süresi , .. © 5 Kesici açma süresi 6 Kesici kontaklarının ayrılışı 7 Ark süresi 8 Akımın kesilmesi lığı, varsa yağ basıncı ve de kumanda gerilimi değerleri ile değişkenlik gösterir. Bu değerler sensörler vasıtası ile PSD' ye iletilerek PSD' nin açma/ kapama sürelerini sürekli olarak güncel tutması sağlanır. Ark süreleri ise devreye alma aşamasında dalga formu kayıtlarını analiz ederek PSD' ye girilir. PSD cihazları ile kesicilere kontrollü olarak açma/kapama manevraları yaptırabilmek için kesici kutuplarının bağımsız mekanizmalara sahip olması gerekir. Faz farkı dolayısı ile her kutbun ayrı ayrı açıp kapatabilmesi açısından bu durum önem arzetmektedir.

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=