Enerji Verimliliği () Makale Klima Santrallerinde Enerji Sınıfı Hesaplama Metodu Volkan ARSLAN Alarko Carrier T icari Klimalar Ürün Yöneticisi Giriş Günümüzde klima santralleri çoğu ticari binada kullanılan temel iklimlendirme cihazlarından birisidir. Klima santrali nin seçimi, çok detaylı ama ilk yatırım ve işletme maliyetini düşürmek için de bir o kadar da önemlidir. Türkiye'de 40'a yakın firma üretici veya tedarikçi olarak klima santrali pa zarında faaliyet göstermektedir. Diğer iklimlendirme ürünlerinin aksine klima santrali enerji sınıfı hesaplama metodu hem çok bilinmemekte hem de çok kullanılmamaktadır. Bunun birkaç sebebi var. Birincisi hesaplama metodunun diğer ürünlere göre çok daha karmaşık olması. Soğutma grubu, split klima gibi ürünlerde verim ve enerji sınıfı genel olarak cihazdan alınan soğutma veya ısıtma yükünün cihazın çektiği kompresör ve fan gücüne bölünmesi ve bazı ufak düzeltme katsayılarının da hesaba katılarak uygulanması ile hesap edilmektedir. Bir diğer sebep ise klima santralinde EN 1886 mekanik performans sınıflarının veya özgül fan gücünün (SFP) enerji sınıfına göre şartnamelerde daha çok aranmasıdır. Ayrıca diğer soğutma grubu, split klima gibi ürünlerde enerji sınıfı bir EN standardı baz alınarak hesaplanmakta dır ama klima santrali için enerji sınıfı Eurovent'in AHU PG (Product Group) ve CC (Compliance Committee) top lantıdalarında katılımcılar tarafından alınan kararlar sonucu oluşturulan bir hesaplama metodudur. Bu yüzden daha az bilinen bu hesaplama yöntemi aşağıda Eurovent'in kitapçığından Türkçe'ye çevrilerek özetlen miştir. Hesaplama Yöntemi Klima santrallerine (KS) gelen enerji, iki ana gruba ayrılabi lir; termal enerji (ısıtma ve soğutma için) ve elektrik ener jisi (fanlar için). !sıtma için farklı termal enerji tüketiminin farklı seviyeleri, lsı Geri Kazanım Sistemi (IGKS) verimliliği dikkate alınarak kapsanmıştır. Termal enerji tüketimi için iklim bağımlılığı dikkate alınmış ve termal enerji ile elektrik enerjisi arasındaki birincil enerji farkı, IGKS boyunca basınç düşüşlerinin etkisini değerlendirmek amacıyla hesaba katılmıştır. Soğutma için termal enerji dikkate alınmamıştır çünkü bunun etkisi daha azdır (Avrupa'nın çoğu için gözardı edilebilir). Fanlar için elektrik enerjisiyle ilgili olarak, bu yöntem ünite boyutunun etkisi ve fan teçhizatının verimli liği için geçerlidir. Farklı KS uygulamalarındaki bileşenlerin kullanımındaki büyük farklılıklar nedeniyle diğer bileşenler (bataryalar gibi), birer birer kapsanmaz (bundan dolayı fanlar için toplam basınç dikkate alınmaz). Etkileyen ana faktörler; hız, IGKS basınç düşüşü, besleme ve/veya egzoz hava fanının genel statik verimliliği ve elektrik motorunun/ motorlarının verimliliği, fanlar için kullanılan enerji hakkın da iyi bir tahmin verecektir. Ancak sınıflandırma, bir sistem enerji etiketi sayılamaz. Hesaplamalarda kullanılan sınıflar için gerekli olan değerler, EN1 3053: "Binalar için havalandırma - Klima Santralleri - Üniteler, bileşenler ve bölümler için güç ve performans" Avrupa Standardından alınmıştır. Ön Koşullar • Hesaplamalar, standart hava yoğunluğu ile (1 ,2 kg/m 3) yapılmalıdır. • Sınıflandırma değerlendirmesindeki hesaplamalarda, kış zamanı için tasarım koşulları, hava debileri, dış hava sıcaklığı, karışım oranı, ısı geri kazanım verimliliği vs. için kullanılmalıdır. • Hesaplamalardaki hızlar, besleme için ünite alanının içini, sırasıyla klima santralinin çıkış hava debisini temel alan KS çapraz kesitteki hava hızlarıdır. Hız, ilgili ünitenin filt re bölümün alanını temel alır; ya da eğer takılı bir filtre yoksa, fan bölümünün alanını temel alır. • Ünitenin çapraz kesitindeki hız ile iç statik basınç düşüşü arasındaki ilişki, l ,4'ün kuwetine üst sayılır. ENERJi ve ÇEVRE DÜNYASI MAY1s1HAZIRAN201s 55
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=