Makale o Şalt Sahaları Şalt sahası, güç transformatörleri ve yardımcı teçhizatlar kullanılarak (Kesici, ayırıcı, vb.) gerilimin yüksek formdan alçak veya ters forma dönüştürüldüğü, enerjinin toplandığı ve dağıtıldığı tesislerdir. Şalt sahaları enerjinin üretilip son tüketiciye gelene kadar seviyesinin yükseltildiği, düşürüldüğü ve yönlendirildiği yerlerdir. Ülkemizdeki tüm santraller ve şaltlar birbirlerine bağlıdır. IEEE 998 Standartına Göre Açık Şalt Sahası Yıldırımdan Koruma Tasarımı Genel Açık şalt sahaları, izolasyon için havanın kullanıldığı şaltlardır. Yıldırımdan koruma yöntemi olarak "koruma teli" ya da " yakalama çubuğu" yöntemi kullanılır. Şalt sahası koruma iletkeni haricinde pilonların Üzerlerinde uygun uzunlukta paslanmaz çelik malzeme yakalama çubukları kullanılarak yıldırımın fiziksel ve elektriksel zararlarına karşı korunur. İlgili hesaplamalar IEEE 998 standardına göre belirlenir. Uzun yıllardır yapılmakta olan modellemeler, ölçümler, gözlem ve tecrübeler gösteriyor ki; doğrudan yıldırım düşmesi, koruma tellerinin ya da yakalama çubuklarının uygun Şekil 1. 1.-Yüksek Gerilim Açık Şalt Sahası Örnek Koruma Teli Tek koruma teli çadır şekilli bir koruma alanı sağlar. Şekil 2. 1 'de görüldüğü gibi, bu alanın limitleri çizilecek bir daire ile belirlenir. Çelik pilon yüksekliğinin 2 katı uzunluğunda yarıçapı olan bir daire, çeliğin en yüksek noktasından teğet geçecek şekilde çizilir. Gösterilen taralı alan yıldırımdan koruma alanı olarak kabul edilir. Eğer iki çelik piton arası çelik yüksekliğinin iki katından daha küçük veya eşit ise; (Şekil 2.2) önceki örnekte olduğu gibi pilon yüksekliğine göre çizilecek daire yarı çapı dikkate alınarak şekildeki gibi bir koruma alanı olacağı kabul edilir. Şaft sahasında sıralı çelik pilon sayısınca bu koruma alanı genişletilebilir. düzenlemesi ile önlenebilir. Yakalama Çubuğu Koruma teli ile yapılan uygulamalardan daha etkin bir koruŞekil 2.1 'de verilenörnekte koruma alanı 25 metre yüksek- ma, yakalama çubukları kullanılarak sağlanabilir. Aynı yükfiğe kadar olan kısım için geçerlidir. Yüksekliği 25 metreden seklik ve şartlarda yakalama çubuğu uygulamasında koruma fazla olan kısımlarda koruma alanı zayıflar. teline göre daha geniş bir alan korunabilir. M� -·-·-•-·-·- - _Mııı ·-•- _,_ _ -·- Mıt-ı .;: : ]:\:!:!:!:\:! Şekil 2.1. Tek Koruma Teli ... .. . ... .. . .. . .. . .. . . . . ' . . . :{2 /1 54 ENERJi ve ÇEVRE DÜNYASI EYLÜL2015 Şekil 2.2 - Çift Koruma Teli IEC 187Bl10
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=