İLETİM ve DAĞITIM o Makale başlama noktasının, gerilim faz açısının referans alınmasıyla kontrol edilmesi prensibine dayanır. Bu uygulamalarda kullanılacak olan kesiciler kontrollü kapatma operasyonunu düzgün bir şekilde yapmaya devam edecek biçimde tasarlanmalıdır [1]. Kaynak gerilimi kontrollü kapatma operasyonu için referans alınır. Çoğu durumda bu referans, bara gerilimidir. Referans alınan gerilimin faz açısına göre Şekil 3'teki gibi, kapatma komutu tk süresinde, amut rastgele bir şekilde gönderilir. Şekil 2'deki kapatma diyagramı indüktif bir yükün kapatma anını gösteren bir örnektir. İndüktif yüklerdeki optimum kapatma noktası gerilimin tepe yaptığı noktadır. Bu noktada darbe öncesi zaman bir veya yarım periyottan daha azdır. Rastgele alınan kontrol komutu kontrolör tara fından, T I kadar geciktirilir. Bu süre amaçlanan sıfır top am 1 ,-�-'Tbc=kl•=m➔• '�· _'..!'. lko �tri______ -l---'---KonltOI IOAçma Komutu T.açma t---+---- Kontakların Ayrılması ı--�------------� "" 1 aynlm.a Şekil 2. Kontrollü açma zaman diyagramı K.ı,ynak Gonlimı 11 ---'-' Tb,.,, &kl""om._l 1 ,;:: '":::. "'-------+-+--Kontroll ü kaP3lm3 komutu Tko atma it----+-----!•<---���----,....,_- Kontak kop.ıtma ba�aması Tıoplam 1 Tbaşlama 1 komut Tdarbeoocosı i l lboşlama Şekil 3. Kontrollü kapatma zaman diyagramı 108 ENERJİ ve ÇEVRE DÜNYASI Sayı 125 - NiSAN 2016 geçiş zamanı Tk ntr l ve belirli bir bekleme zamanı T bek l eme süresi toplamıdır. Buradaki kontrol zamanı Tk nı,ı' kesicinin mekanik kapatma zamanı, darbe öncesi zaman, Td b .. . ve ar eoncesı, hedeflenen kapatma anı açısı ile hesaplanır. Darbe öncesi zamanı T d b .. . ve kapatma süresi Tk ile ar eoncesı apatma hesaplanan ilgili sıfır geçiş noktasına göre kontrolör T k 1 1 süresini ayarlar. tb I anında akım akmaya başlar. n r aş ama Bu an ve bu andan sonraki ilk sıfır geçiş noktası arası zaman T0,/dır. Kapatma zamanı, Tk kesicinin kapatma bobininin apatma, enerjilenmesinden mekanik kontakların birbirine do- kunmasına kadar geçen süredir. Darbe öncesi zaman, Td b .. . darbe öncesinin başlamasından kontakların ar eoncesı, dokunmasına kadar geçen süredir. Ttoplam = Tbekleme + Tkntrl Tkntrl = N. Tsıfır -Tark -(Tıwpatma -Tdarbeöncesi) = N. Tsıfır -Tark -Tbaşlama 3 4 Özel uygulamalar tarafından istenildiği için kontro lör, kesicinin operasyon zamanlarının değişimini ve darbe öncesi karakteristiklerini hesaba katar. Darbe öncesi davranış, operasyon zamanaları ve operasyon koşullarının etkileri her kesicinin kendine özgü farklılık gösteren karakteristikleridir. C. Kesici Karakteristikleri Bir kesicinin karakteristikleri düşünüldüğünde ideal bir kesicide olması gerekenler şöyle sıralanabilir: • Kesicinin açma veya kapatma sürelerinde değişimler olmamalıdır. • Kontak aralığının yarı iletken dayanımı kapatma esnasında kontaklar dokunmadığı sürece sonsuz olmalı ve böylece darbe öncesi zamanın oluşmaması sağlanmalıdır. • Açma esnasında tekrar darbe veya tutuşma olasılığı sıfır olmalıdır. Ancak bu ideal şartların gerçek bir kesicide olması zordur. Gerçek kesiciler operasyon zamanlarında sürekli olarak değişimler gösterirler. Operasyonel ve
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=