NÜKLEER ENERJİ u Makale lerde yabancı tedarikçilerin taşeronu olabilmiş ve ısı değiştirici, yakıt yükleyici gibi ekipmanların kaynak ve montaj işlerine dahil olmuştur. 8. ve 9. nükleer santral projelerinde KHIC reaktör kabı, buhar üreteci, basınçlı ekipmanlar gibi elemanların birleştirilmesi işlerine dahil olmuştur. Bunun sonucu olarak 2. santralde mali açıdan %13 civarında olan ekipmanların yerli tedarik oranı, 8. ve 9. santrallerde %40 dolaylarına yükselmiştir[4][S]. 2.2.1.4. Dördüncü Aşama: Reaktör kor teknolojis nin edinimi {10.-13. Ünite) iBir yabancı firmanın ana yüklenici olması için devletin onayı gerekli iken, 1981'de çıkarılan Teknik Mühendislik Hizmetleri Teşvik Kanunu'na göre yerli müşteri tarafından sipariş edilen mühendislik projesi için, yerel bir mühendislik hizmet firmasının ana yüklenici olması zorunluluğu getirilmiştir. 1980'1erin başında, yerli firmaların başarılı projelerde ana yüklenici olması prensibi ile, nükleer politikanın kilometre taşı olan Nükleer Santrallerin Teknolojik Olarak Yerlileştirilmesi için Ana Planı oluşturmuş ve %60'ı ithal edilen teknolojinin 1995 yılına kadar yerli katkısının %9S'ler seviyesine çıkarılması hedeflenmiştir. Yerli firmalar 10. ve 11. santral projelerinde ana yüklenicilere dönüşmüştür(4][6] . 2.2.1.5. Beşinci Aşama: Yabancı Teknolojilerin Geliş tirilmesi (14.-18. ünite) 14. ve 15. üniteler Kore standartlarına uygun şekilde yapılmıştır. KSNPP (Kore Nükleer Güç Reaktörü Standardı) tasarım modeli Kore'nin jeolojik durumuna ve yeni teknolojilere uygun şekilde 10. ve 11. ünitelerin geliştirilmesiyle hazırlanmıştır. Ayrıca Koreli mühendisler ekipmanların tasarımını da gerçekleş-tirmişlerdir, yalnızca bazı kritik parçaların tasarımda yabancı uzmanların danışmanlık hizmetlerinden yararlanılmıştır. 17. ve 18. üniteler çok büyük ölçüde KSNPP modeliile 1995 yılında tamamlanmıştır. 3.Kümelenme Modeliyle Nükleer Yerli Sanayiinin Yerlileştirmesi Bir nükleer enerji santralının yüksek bir oranda yerli kaynaklar kullanılarak tasarım aşamasından inşaat ve işletme aşamalarına kadar yerlileştirilebilmesinin başarılabilmesi için öncelikli olarak ülkemizin mevcut altyapısının ayrıntılı olarak kapsamlı bir proje dahilinde ortaya konulması gerekmektedir. Nükleer teknolojinin ülkemize kazandırılması ve nükleer teknolojinin tüm alanlarındaki getirilerinden faydalanılması için bir Nükleer Teknoloji Geliştirme Programı oluşturulmasına gereksinim bulunmaktadır. Ülkemizin mevcut planlamaları da göz önünde bulundurularak NükleerTeknoloji Geliştirme Programı'nda kısa orta ve uzun vadeli hedeflerin ortaya konulması, yapılacak çalışmaların takibinin sağlanarak ilerlenmesi açısından büyük önem arz etmektedir. Nükleer teknolojiye geçiş aşamasında, ülkemize yapılacak santrallerin teknolojilerinin öğrenilmesi ve bu teknolojinin ülkemize transfer edilmesi en önemli stratejilerden birini oluşturmalıdır. Elektrik enerjisi üretiminin yanı sıra bu santral teknolojisinin edinilmesi, farklı sanayi sektörlerinin gelişimine katkı sağlayacaktır. Bu sayede dışa bağımlılık azaltılabilir ve nükleer teknolojinin farklı uygulamalarıyla ekonomiye ekstra katkılar sağlanabilecektir. Nükleer teknolojiye geçişin, bu teknolojiyi geliştirip nükleer santral tasarlama noktasına gelinebilmesinin ve nükleer teknolojinin farklı alanlardaki uygulamalarının yerli kaynaklarla başarılı bir şekilde gerçekleştirilebilmesinde en önemli faktör her şeyden önce yerli insan kaynaklarının var olmasıdır(7](8]. Yerli insan kaynaklarının geliştirilmesi ve artırılması için, ortak bir program kapsamında kamu tarafından geri dönüş şartlı olarak araştırmacılar ve öğrenciler yurtdışında teknolojik konularda öne çıkmış merkezlere teorik ve uygulamalı eğitim için gönderilmelidir[8] . Uygulanması önerilen Nükleer Teknoloji Geliştirme Programı'nın başarıya ulaşması için, çalışmaların aynı sektördeki sanayi bileşenlerinin teknolojik kabiliyet ve kapasitelerini bir araya getirip, güç birliği sağlanarak daha kapsamlı ve ileri teknolojik iş üretmeyi sağlayan kümelenme anlayışı içerisinde yürütülmesi, nükleer teknolojinin edinilmesinde ve yerlileştirilmesinde ülkenin daha hızlı yol almasını sağlayacak ve 90 ENERJİ ve ÇEVRE DÜNYASI Sayı 126-MAYIS /HAZIRAN2016
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=