ENERJİ VERİMLİLİĞİo Makale Sirkülasyon Pompalarında Enerji Veriml i l iğinin İncelenmesi Begüm ÖĞÜT -Arge Pompa ve EEY Müdürü Alarko Carrier Sanayi ve Ticaret AŞ. Bu bildiride; "SGM-2011/15-Bağımsız ve Ürünlere Entegre Salmastrasız Devirdaim Pompaları ile İlgili Çevreye Duyarlı Tasarım Gereklerine Dair Tebliğ" ile "EN 16297-1 : Santrifüj Pompalar- Salmastrasız Sirkülasyon Pompaları Standard"ında bahsi geçen Enerji Verim İndeksi (EEI) kavramı, hesaplanma yöntemi ve toleransları anlatılacak, zorunlu olan EEI değerini sağlayabilmek için kullanılması gereken motor, motor sürüş teknikleri ve kontrol modları açıklanacaktır. Bununla birlikte Türkiye'deki sirkülatör pazarının büyüklüğünden, pazardaki oyunculardan, EEI değeri zorunluluğunun Türkiye pazarındaki etkilerinden, satıcının ve müşterinin yaşadığı sıkıntılardan bahsedilecektir. 1. Giriş En önemli enerji kaynağı olan petrol ve kömür gibi fosil yakıtların hızla tükenmesi, enerji üretim ve tüketim süreçlerinde ortaya çıkan sera gazı emisyonlarının küresel ısınma ve iklim değişikliklerine sebep olması, Türkiye'de kullanılan enerjinin %70'inin yurtdışından döviz ödeyerek satın alınması [1], ev ve ulaşımda tüketilen enerjinin bireysel bütçeyi ciddi anlamda etkile mesi, enerji verimliliğine karşı duyarlılık oluşturmuştur. Enerji verimliliği, binalarda yaşam standardı ve hizmet kalitesini düşürmeden, endüstriyel işlemlerde üretim kalitesi ve miktarının düşüşüne yol açmadan enerji tüketiminin azaltılması anlamına gelir. 2003 yılından itibaren enerji verimliliği mevzuatları ko nusunda AB ile uyum sürecine girmesinin ardından, Türkiye Avrupa Birliği'nde yürürlüğe giren enerji verimliliği ile ilgili yasal düzenlemeleri birkaç senelik gecikmelerle takip etmektedir. 2005/32/AT "Enerji Kullanan Ürünlerin Çevreye Duyarlı Tasarımına İlişkin Yönetmelik" AB'de 2005 yılında, Türkiye'de ise 7 Ekim 2010 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Dünyada tüketilen elektrik enerjisinin yaklaşık %20'sinin pompalar tarafından tüketildiği ve pompa sistemlerinin enerji maliyetlerinin yüksek olduğu gözönüne alınmış, pompalar konusu enerji tasarrufunda öncelik verilen konuların başlarında gelmiştir. "SGM- 2011/15 Bağımsız ve Ürünlere Entegre Salmastrasız Devirdaim Pompaları ile İlgili Çevreye Duyarlı Tasarım Gereklerine Dair Tebliğ" AB'de 2009 yılında Türkiye'de ise 23 Eylül 2011 tarihinde yürürlüğe girmiş ardından 25 Aralık 2012 ye ertelenmiştir. Sirkülatörleri kapsayan hazırlık çalışmaları (Lot11) incelendiğinde uluslar arası standartların yayınlanması veya mevcut standartların revize edilmesi de gündeme gelmiş ve bu kapsamda "Santrifüj pompalar -Salmastrasız Sirkülasyon Pompaları" nı konu alan EN 16297-1,2,3 yayınlanmıştır. 2005/32/AT ile SGM-2011/15 direktifi ve EN 16297-1 standardı, sirkülatörlerde Enerji Verim İndeksi (EEI) kavramını ortaya çıkarmış ve bu EEI değerinin belli bir rakamın altında olması zorunluluğu ile bu değerin ürün üzerindeki etikete işlenmesi zorunluluğunu getirmiştir. 2. AB' deki ve Türkiye'deki Yasal Düzenlemeler, Yönetmelikler ve Standartlar Türkiye 2003 yılından itibaren enerji verimliliği mevzu atları konusunda AB ile uyum sürecine girmiş ve enerji tasarrufuna yönelik uygulamaların geliştirilmesine öncelik vermiştir. Bu doğrultuda; AB'de 2002 yılında yürürlüğe giren 2002/91/EC "Energy Performance of Buildings", Türkiye'de 2008 yılında "Binalarda Enerji Performansı Yönetmeliği" olarak yayınlanmış ve 5 Aralık 2009'da yürürlüğe girmiştir. AB'de 2005 yılında yürürlüğe giren 2005/32/EC "A Fra mework for The Setting of Ecodesign Requirements for Energy-Using Products", Türkiye'de 2010 yılında 2005/32/ ENERJi ve ÇEVRE DÜNYASI Sayı 128-EYLÜL 2016 39
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=