Enerji ve Çevre Dünyası 128. Sayı (Eylül 2016)

• Kablolar (Yeraltı, havai hat iletkenleri ...vb.) İ letken Türleri • Santral ve kuyu bölgeleri aydınlatma, zayıf akım Santrallerde en yaygın kullanılan iletkenler bakır ve sistemleri (CCTV, data, telefon, yangın algılama... alüminyumdur. Alüminyum, hidrojen sülfür (H2S) nevb.) topraklama ve yıldırımdan korunma sistemleri deniyle oluşan atmosferik korozyona karşı dayanıklı • Beton köşkler (Kuyu bölgeleri için) bir malzemedir. Tüm bu sistemler ve ekipmanlar, önlem alınmadığı Bakır iletkenlerde önlem alınmadığı takdirde işletmede takdirde yer altından gelen çeşitli gazların korozif et- ciddi sorunlar ile karşılaşılabilir. Herhangi bir önlem kileri neticesinde zarar görebilmektedirler. Jeotermal alınmayan bakır yüzeylerde hidrojen sülfür'ün (H2S) santrallerin çevresinde bilindik en etkili gazın hidrojen aşındırıcı etkisi oldukça yüksektir. sülfür olduğu söylenebilir. Hidrojen sülfür (H2S) korozyonuna maruz kalan metal yüzeylerde iletkenlik kaybı, Bakır veya gümüş kaplı bakır, korozif çevre koşulları mekanik işlevlerin ve görselliğin bozulması, aşınmalar ile başedecek yapıya sahip olmadığından korozyona ve erken yaşlanma gibi olumsuzluklar görülmektedir. karşı dayanıklı hale getirmenin yolu iletkenleri kalay ile kaplamaktır. Özellikle hidrojen sülfür ve diğer korozif Jeotermal Enerji Santralleri'nde Korozyon Jeotermal Enerji Santralleri'nde işletme sırasında düzenli olarak hidrojen sülfür (H2S) konsantrasyonu ölçümleri yapılmaktadır. Bu ölçümlerde alınan değerler ile santral içerisindeki hidrojen sülfür (H2S) konsantrasyonunun ekipmanlara ve/veya insana zarar verecek değerlere ulaşıp ulaşmadığı belirlenebilir.Havadan daha ağır bir gaz olan hidrojen sülfürün etkinliği, hava şartlarına bağlı olarak (rüzgar hızı ve yönü) günden güne hatta saatten saate değişiklik gösterebilir. Grafik l'de görüldüğü üzere ortam sıcaklığı ve nem miktarı ile korozyon etkisi doğru orantılı şekilde artmaktadır. Korozif etkiyi azaltmak için kapalı alanlarda, özellikle elektrik şalt odalarında uygun havalandırma ortamlarının (örn: pozitif basınçlandırma, iklimlendirme) oluşturulması gerekmektedir. ı= IO J(ı ·r,mı>trııııun •c 40 Grafik 1. Korozyon ile ortam sıcaklığı arasındaki ilişki 60 5 2 ENERJi ve ÇEVRE DÜNYASI St1yt 128-EYL0L2016 gazların kaynaklarına yakın yerlerde kullanılan tüm çıplak veya plastik izoleli bakır iletkenlerin, iletkenliklerini kaybetmemeleri için mutlaka kalay ile kaplanmaları gerekmektedir. Bir çok sahada görüldüğü üzere, kalay kaplanmamış yüzeylerde ciddi kararmalar, iletkenliklerde zayıflamalar görülürken; kalay kaplı yüzeylerde de bu kararmalar görülebilir ancak iletkenlik kaybı neredeyse hiç yoktur. (Resim 1: Korozif (H2S) Etkiye Maruz Kalmış Çıplak Kalay Kaplı Topraklama İletkeni)

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=