Resim 2. Alüminyum tavada kablo yükü nedeniyle oluşan eğilme Yağmur, kar gibi hava olaylarına maruz kalan ıslak metal yüzeylerde korozyon çok daha yoğungörülür. lEEE422 2'de de önerilen alüminyum veya paslanmaz çelik malzeme den yapılmış elektrik tavaları korozyana karşı dayanımı en yüksek çözümler olsa da maliyetleri yüksektir. Alüminyum tavalardamukavemet ile ilgili problemler yaşanabilmektedir.(Resim 2 Alüminyum tavada kablo yükü nedeniyle oluşan eğilme) Çok sık kullanılmamakla birlikte boyalı sıcak daldırma galvaniz elektrik tavaları korozif ortam larda yeterli dayanıma sahiptirler. Yeraltında kullanılması gereken kablo borularının ise metal yerine PVC veya polietilen malzemeden seçil mesi korozyona karşı alınan iyi bir önlem olacaktır. Topraklama Sıfır altı topraklama malzemeleri dejeotermal santral lerde korozyondan etkilenen ekipmanlar arasındadır. Topraklama sistemi dizaynı yapılmadan önce toprak özgül direncinin ölçülmesi gerekmektedir. Toprak özgül direnci de toprağın korozif etkinliğini gösteren önemli parametrelerden biridir. Düşük toprak direnci, elekt ron akışına uygun olması nedeniyle aşındırıcı korozif reaksiyonları hızlandırıcı etki yapmaktadır. (Tablo 1 ) Toprak Metal Yüzeyler Özgül Tuz İçeriği Korozyon için yıllık ortalama direnci [mg/1) Durumu korozyon miktarı [Om] (µm/year] <102 <7500 Çok Yüksek >100 102 -103 7500-750 Yüksek 100-30 103 -104 750 - 75 Düşük 30 - 4 >104 <75 Çok Düşük <4 ciddi şekilde artmaktadır. Tüm bu etkiler göz önüne alınıp, topraklama iletkeni cinsi ve kaplamasına karar verilmesi çok önemlidir. Aksi takdirde toprak altına gömülen iletkenlerin koroz yona uğrayıp uğramadıklarını tespit etmek ve düzeltici faaliyette bulunmak çok güç olacaktır. Bu nedenle bakır topraklama iletkenlerinin kalay ile kaplanması önerilmektedir. Sonuç Jeotermal santrallerin elektrik ve otomasyon tasarı mında, diğer enerji santrallerinden farklı olarak at mosferik korozyonun dikkate alınması çok önemlidir. Gerekli önlemlerin alındığı şalt ve ôtomasyon odaları, korozyona dayanıklı seçilmiş malzemeler jeotermal santralleringüvenli ve sürekli çalışmasında önemli rol oynamaktadır. (Endnotes) 1 EPR (Etilen Propilen Kauçuk); Etilen ve propilenin bir kopolimeridir. EPR, PE ve XLPE den daha esnektir, ancak her ikisinden de daha yüksek dielektrik kayıplarına sahiptir. Normal çalışma sıcaklık/arı genellikle 90 °C ile 110 °C arasındadır. Kısa devre sıcaklığı 250 ° C dir. (Prysmian Group) 2 IEEE Std 422 ™ -2012 IEEE Guide for the Design of Cable Raceway Systems for Electric Generating Facilities Toprağın gözenekli oluşu, düşük pH değeri (asidik) 3 Wranglen, G., 1972: An introduction to corrosion toprak altında serili olan çıplak iletkenlerin korozif etand protection of metals. lnstitutför Metallskydd, kisi olan gazla temasını kolaylaştırır ve korozyon etkisi Stockholm, 287pp 54 ENERJi ve ÇEVRE DÜNYASI Sayı 128- EYLÜL 2016
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=