Enerji ve Çevre Dünyası Dergisi 140. Sayı (Mart 2018)

42 Enerji ve Çevre / Mart 2018 enerji-dunyasi.com DOSYA “TIP PROJE UYGULAMASINA GEÇILMELI” 10 kW altı çatı kurulumlarının önü- nün açılmasının iki büyük yolu var. Birin- cisi bürokrasiyi ve işlemleri azaltmak, süreyi kısaltmak, ikincisi maliyetleri düşürerek yatırımın 5-6 sende kendini amorti etmesini sağlamak. Bugün çatı- nıza güneş enerjisi kuracağınız zaman yaklaşık 8-10 ay gibi bir sürede işlemler anca tamamlanıyor. Bu süreyi bir hafta 10 güne indirmek gerekir. Çok önemli bir adım atıldı başvuru ile ilgili evraklar azal- tıldı ama başvuru süresi ve maliyetleri ile ilgili çalışmalar devam ediyor. Sürecin hızlanması için “Tip Proje” uygulama- sına geçilmeli ve proje onayları ile ilgili işlemler asgariye indirilmeli. Daha önce TEDAŞ tarafından üzerinde çalışılan 50 kW altı tip proje uygulaması 10 kW ve altı için yapılacak projelere adapte edilmelidir. Yani sorumluluk ve proje fir- ması ve mal sahibinde olmak üzere hiç bir yere müracaat edilmeyecek, proje tamamlanınca sistemi devreye alacak dağıtım firması yetkilisi bağlantı ve saa- tin olduğu bölgedeki bağlantılar tip pro- jeye uygun mu, tip projede yazılı emni- yet önlemleri alınmış mı, buna bakıp sistemi devreye alması gerekir. Elbette ki bu iş ve işlemler yapılırken iş güvenliği ve tesis güvenliği ile ilgili önlemler alın- mış olmalıdır. Mecliste görüşülen ve ilk 9 maddesi kabul edilen torba yasanın 7’nci maddesine göre 10 kW altı tesis kuranlar fazla eklektiği sattıklarında gelir vergisi ödemeyecek, beyanname vermeyecek fatura kesmeyecek. Bu çok önemli hem maliyeti azaltıcı hem de işlemleri kolay- laştırıcı bir uygulamadır. Artık geriye tip proje uygulamasına geçilmesi, proje ve onay bedellerinin kal- dırılması, harç ve bağlantı bedellerinin olmaması, iletim bedelinin alınmaması yanında mahsuplaşmanın saatlik değil günlük bazda yapılması kalmaktadır. Mevcut uygulamalar ile sağlanan parasal avantajlar yatırımın geri dönüş süresinin 6 yıla inmiyorsa FIT artışı veya verilecek ek destekler ile bu süre mutlaka yaka- lanmalıdır . Verilecek bu özel ayrıcalıklar belirli bir süre ile kısıtlanabilir. Mesela alım garantisi konutlar için 13.3 USD CENT /W yerine 20 USD CENT /W yapı- lır ve bu 5 yıl için geçerli kılınabilir. Veya mevcut alım garantisi fiyatının yanında çatı kurulumlarına 5 yıl süreyle “Yerli Ekipman Kullanım Desteği” sağlanabilir. Kısaca olumlu gelişmeler var ama daha yapılacak çok işimiz var. Ülkemiz güneş enerjisi sektöründe olumsuzluklar ve çözüm yollarını düşündüğümüzde öncelikle bilgi kirliliği yaratan kaynaklara itibar edilmemelidir. Ülkemizdeki kamu kurumları ve yasal STK’ların çatısı altında birleşilip güç birliği yapılmalıdır. Hiçbir yere ait olmayan bu işi kendi ticari çıkarı için kullanan ve ticari çıkarı için her şeyi yapabilecek yapıda ve zihniyette olan kişi ve kurumlara itibar edilmemelidir. Kamu kurumlarına zorunluluk getirilme- lidir. Gündüz çalışan ve elektrik tüketen bu kurumların çatısı mutlaka değerlen- dirilmelidir. Özellikle belediyeler, pazar yeri çatıları, okullar bu tür uygulamanın merkezi olmalıdır. Sanayi ve ticari çatılar için özel uygulamalar getirilmeli bürokrasinin az maliyetin düşük olduğu yani yapılabilir- liğin yüksek olduğu sistemler kurulma- lıdır. Pazarın geliştirilmesi için projeler üretilmeli, bu sayede istihdamın artı- rılması için yollar aranmalıdır. Mesleki eğitim altyapısı kurulmalı, üniversitele- rin üreticiler veya uygulayıcılarla birlikte çalışmaları teşvik edilmelidir. Sağlıklı bir veri tabanı olmalı tüm iş ve işlemler açık şeffaf ve izlenebilir olmalıdır. Çatıların hukuki statüsü yeniden tanımlanmalı çatıların güneş enerjisi için kiralanabilir olması sağlanmalıdır. Ayrıca çatısında elektrik üreten kişiler komşusuna bu üretimini satabilmelidir. Çatılar için özel finans modelleri geliştirilmeli, ücretsiz fizibilite ve faizsiz kredi gibi finansal destekler en azında bu işin başlangı- cında olduğumuz bu günlerde tüketici lehine avantajlar olarak değerlendiril- melidir. n