Enerji ve Çevre Dünyası Dergisi 144. Sayı (Eylül 2018)

Enerji ve Çevre / Eylül 2018 27 enerji-dunyasi.com 3.2.4. Kuru Bazda Üst Isıl Değer Orijinal baza geçişte analiz edilen kömürün çalışılan durumdaki nemi etkilidir. Orijinal Bazda Alt Isıl Değer Hesabı Burada Q üst,kuru = Kuru bazda kömürün sabit hacimde üst ısıl değeri, cal/g N ço = Numunenin çalışılan bazda rutubet değeri, % 3.2.5. Özgün (Orijinal) Bazda Üst Isıl Değer Orijinal baza geçişte analiz edilen kömürün toplam nemi etkilidir. Burada, Qüst,or = Orijinal kömürde üst ısıl değer, cal/g Orijinal bazda toplam nem değeri 3.2.6. Özgün (Orijinal) Bazda Alt Isıl Değer Orijinal Bazda Hidrojen Değeri Hidrojen miktarı, ISO 1928 standardında belirtilen Seyler formülü ile hesaplanır. Bu standardın kullanılmasındaki amaç, numunenin içerisindeki hidrojen nispetinin deneysel yollarla bulunamaması durumunda hesabi yolla deneysel sonuca yakın bir değer bulunabilmesidir. ISO 1928 te belirtilen Seyler formülü yanda gösterilmiştir. 3.2.7. Analiz Sonucu Hesaplanan Kömür Kalori Değerleri Elektrik santrallerinde kullanılan linyitlerde aranan temel parametrelerden biri kalori değeridir. Santralde amaç tür- binde faydalı işi yapacak kızgın buharı en verimli şekilde elde etmektir. Kızgın buhar kazanda yüksek kalorili yakıtla kolayca elde edilir. Yakıt kalorisi düştükçe kızgın buharın istenilen sıcaklığa getirilebilmesi için, yakılması gereken yakıt miktarı arttırılması gerekir. Yakılan yakıt miktarı arttıkça, yanma sonu ürünleri de artacaktır. Günümüzde çevreye zararlı yanma sonu ürünlerinin bertarafı için yüksek miktarda enerji tüke- tilmektedir. Bu da enerji verimliliğini olumsuz etkilemektedir. DAY santrallerde yanma sonu ürünü olan kükürt bile- şiklerini çökertmek için kireçtaşı kullanılmaktadır. Yüksek kalorili kömür kullanılması, aynı kükürt oranındaki yakıt miktarını azaltacağından kullanılacak kireçtaşı miktarını da azaltacaktır. Şekil 2.’de görüldüğü üzere 2017 Ocak ayı süresince üç vardiya usulü DAY santrale giren kömürün analiz sonuçlarına göre orijinal alt ısıl değeri, 2500-3000 kcal/kg aralığında olup aylık ortalaması 2700 kcal/kg’dır. Orijinal üst ısıl değeri, 2750-3350 kcal/kg aralığında olup aylık ortalaması 3000 kcal/kg’dır. DAY santralde orijinal alt ısıl değer esas alınır. 3.2.3. Çalışma Ortamı Üst Isıl Değer Hesabı Cihazda bulunan değer, çalışma ortamındaki üst ısıl değerdir. Çalışma ortamı; kömür numunesinin toplam nemi tayin edildikten sonra öğütülen ve bünye nemi ihtiva eden analiz numunesi örneğinin laboratuvar ortamındaki duru- mudur. 3.2.3. Çalışma Ortamı Üst Isıl Değer Hesabı Cihazda bulunan değer, çalışma ortamı daki üst ısıl değerdir. Çalışma ortamı; kömür numunesinin toplam nemi tayin edildikten sonra öğütülen ve bünye nemi ihtiva eden analiz numunesi örneğinin laboratuvar ortamındaki durumudur. (3.3) Çalışma ortamındaki üst ısıl değer, cal/g Kalorimetreden elde edilen yabancı ısılı üst ısıl değer, cal/g Kalorimetreye bağlanan numune kütlesi, g 3.2.4. Kuru Bazda Üst Isıl Değer Orijinal baza geçişte analiz edilen kömürün çalışılan durumdaki nemi etkilidir (3.4) Burada Q üst,kuru = Kuru bazda kömürün sabit hacimde üst ısıl değeri , cal/g N ço = Numunenin çalışılan bazda rutubet değeri, % 3.2.5. Özgün (Orijinal) Bazda Üst Isıl Değer Orijinal baza geçişte analiz edilen kömürün toplam nemi etkilidir. (100-N or ) Q üst,or = Q üst,kuru * ———— (3.5) 100 Burada, Q üst,or = Orijinal kömürde üst ısıl değer, cal/g Orijinal bazda toplam nem değeri 3.2.6. Özgün (Orijinal) Bazda Alt Isıl Değer Orijinal Bazda Hi rojen Değer Hidrojen miktarı, ISO 1928 standardında belirtilen Seyler formülü ile hesaplanır. Bu standardın kullanılmasındaki amaç, numunenin içerisindeki hidrojen nispetinin deneysel ÷ ø ö ç è æ + + - = m q q q Q Q cihaz üst ço 3 2 1 , = üst ço Q , = cihaz Q = m ÷ ÷ ø ö ç ç è æ - - = ço üst co kuru üst N Q Q 100 100 , , = or N (3.3) 3.2.3. Çalışma Ortamı Üst Isıl Değer Hesabı Cihazda bulunan değer, çalışma ortamındaki üst ısıl değerdir. Çalışma ortamı; kömür numunesinin toplam nemi tayin edildikten sonra öğütülen ve bünye nemi ihtiva eden analiz numunesi örneğinin laboratuvar orta ındaki dur mudur. (3.3) Çalışma ortamındaki üst ısıl değer, cal/g Kalorimetreden elde edilen yabancı ısılı üst ısıl değer, cal/g Kalorimetreye bağlanan numune kütlesi, g 3.2.4. Kuru Bazda Üst Isıl Değ r Orijinal baza geçişte analiz edilen kömürün çalışılan durumdaki nemi etkilidir (3.4) Burada Q üst,kuru = Kuru bazda kömürün sabit hacimde üst ısıl değeri , cal/g N ço = Numunenin çalışılan bazda rutubet değeri, % 3.2.5. Özgün (Orijinal) Bazda Üst Isıl Değer Orijinal baza geçi te anali edilen kömürün toplam nemi etkilidir. (100-N or ) Q üst,or = Q üst,kuru * ———— (3.5) 100 Burada, Q üst,or = Orijinal kömürde üst ısıl değer, cal/g Orijinal bazda toplam nem değeri 3.2.6. Özgün (Orijinal) Bazda Alt Isıl Değer Orijinal Bazda Hidrojen Değeri Hidrojen miktarı, ISO 1928 standardında belirtilen Seyler formülü ile hesaplanır. Bu standardın kullanılmasındaki amaç, numunenin içerisindeki hidrojen nispetinin deneysel ÷ ø ö ç è æ + + - = m q q q Q Q cihaz üst ço 3 2 1 , = üst ço Q , = cihaz Q = m ÷ ÷ ø ö ç ç è æ - - = ço üst co kuru üst N Q Q 100 100 , , = or N (3.6) (3.7) 3.2.3. Çalışma Ortamı Üst Isıl Değer Hesabı Cihazda bulunan değer, çalışma ortamındaki üst ısıl değerdir. Çalışma ortamı; kömür numunesinin topla nemi tayin edildikten sonr öğütülen ve bünye nemi ihtiva eden analiz numunesi örneğinin lab atuvar ortamındaki durumudur. (3.3) Çalışma ortamındaki üst ısıl değer, cal/g Kalorimetreden elde edilen yabancı ısılı üst ısıl değer, cal/g Kalorimetreye bağlanan numune kütlesi, g 3.2.4. Kuru Bazda Üst Isıl Değer Orijinal baza geçişte analiz edilen kömürün çalışılan durumdaki nemi etkilidir (3.4) Burada Q üst,kuru = Kuru bazda kömürün sabit hacimde üst ısıl değeri , cal/g N ço = Numunenin çalışılan bazda rutubet değeri, % 3.2.5. Özgün (Orijinal) B zda Üst Isıl Değer Orijinal baza geçişte analiz edilen kömürün toplam nemi etkilidir. (100-N or ) Q üst,or = Q üst,kuru * ———— (3.5) 1 0 Burada, Q üst,or = Orijinal kömürde üst ısıl değer, cal/g Orijinal bazda topl m nem değeri 3.2.6. Özgün (Orijinal) Bazda Alt Isıl Değer Orijinal Bazda Hidrojen Değeri Hidrojen miktarı, ISO 1928 sta dardınd belirtilen Seyler formülü ile hesaplanır. Bu standardın kullanılmasındaki amaç, numunenin içerisindeki hidrojen nispetinin deneysel ÷ ø ö ç è æ + + - = m q q q Q Q cihaz üst ço 3 2 1 , = üst ço Q , = cihaz Q = m ÷ ÷ ø ö ç ç è æ - - = ço üst co kuru üst N Q Q 100 100 , , = or N (3.4) 3.2.3. Çalışma Ortamı Üst Isıl Değer Hesabı Cihazda bulunan değer, çalışma ortamındaki üst ısıl değerdir. Çalışma ortamı; kömür numunesinin toplam nemi tayin edildikten sonra öğütülen ve bünye nemi ihtiva eden analiz umunesi örneği in laboratuvar ortamındaki durumudur. (3.3) Çalışma ortamındaki üst ısıl değer, cal/g Kalorimetreden elde edilen yabancı ısılı üst ısıl değer, cal/g Kalorimetreye bağlanan numune kütlesi, g 3.2.4. Kuru B zda Üst Isıl Değer Orijinal baza geçişte analiz edilen kömürün çalışılan durumdaki nemi etkilidir (3.4) Burada Q üst,kuru = Kuru bazda kömürün sabit hacimde üst ısıl değeri , cal/g N ço = Numunenin çalışılan bazda rutubet değeri, % 3.2.5. Özgün (Orijinal) Bazda Üst Isıl Değer Orijinal baza geçişte analiz edilen kömürün toplam nemi etkilidir. (100-N or ) Q üst,or = Q üst,kuru * ———— (3.5) 100 Burada, Q üst,or = Oriji al ö ürde üst ısıl eğer, cal/g Orijinal bazda toplam nem değeri 3.2.6. Özgün (Orijinal) Bazda Alt Isıl Değer Orijinal Bazda Hidrojen Değeri Hidrojen miktarı, ISO 1928 standardında belirtilen Seyler formülü ile hesaplanır. Bu standardın kullanılmasındaki amaç, numunenin içerisindeki hidrojen nispetinin deneysel ÷ ø ö ç è æ + + - = m q q q Q Q cihaz üst ço 3 2 1 , = üst ço Q , = cihaz Q = m ÷ ÷ ø ö ç ç è æ - - = ço üst co kuru üst N Q Q 100 100 , , = or N (3.5) yollarla bulunamaması durumunda hesabi yolla deneysel sonuca yakın bir değer bulunabilmesidir. ISO 1928 te belirtilen Seyler formülü aşağıda gösterilmiştir. (3.6) (3.7) Orijinal bazda hidrojen değeri Kuru bazda hidrojen değeri Orijinal bazda uçucu madde Orijinal bazda üst ısıl değer, j/gr Orijinal bazda toplam nem Orijinal bazda kül Orijinal B zda Alt Isıl Değer Hesabı (3.8) Orijinal kömürde üst ısıl değer, cal/g Orij nal kömürde hidrojen, % 3.2.7. Analiz Sonucu Hesaplanan Kömür Kalori Değerleri Elektrik santrallerinde kullanılan linyitlerde aranan temel parametrelerden biri kalori değeridir. Santralde amaç türbinde faydalı işi yapacak kızgın buharı en verimli şekilde elde etmektir. Kızgın buhar kazanda yüksek kalorili yakıtla kolayca elde edilir. Yakıt kalorisi düştükçe kızgın buharın istenilen sıcaklığa getirilebilmesi için, yakılması gereken yakıt miktarı arttırılması gerekir. Yakılan yakıt miktarı arttıkça, yanma sonu ürünleri de artacaktır. Günümüzde çevreye zararlı yanma sonu ürünlerinin bertarafı için yüksek miktarda enerji tüketilmektedir. Bu da enerji verimliliğini olumsuz etkilemektedir. DAY santrallerde yanma sonu ürünü olan kükürt bileşiklerini çökertmek için kireçtaşı kullanılmaktadır. Yüksek kalorili kömür kullanılması, aynı kükürt oranındaki yakıt miktarını azaltacağından kullanılacak kireçtaşı miktarını da azaltacaktır. Şekil 2.’de görüldüğü üzere 2017 Ocak ayı süresince üç vardiya usulü DAY santrale giren kömürün analiz sonuçlarına göre orijinal alt ısıl değeri, 2500-3000kcal/kg aralığında [ ] or or or üst or or A N x xQ xV H - - - + = 100 0285 ,0 000165 ,0 07,0 , ( ) or or kuru N xH H - = 100 100 = or H = kuru H = or V = or üst Q , = or N = or A ( ) 1,52 83147 ,5 , , ´ + ´ - = or or üst or alt or H N Q Q = üst or Q , = or H larla b luna ması durumunda hesabi yolla deneysel sonuca yakın bir bulunabilmesidir. ISO 1928 te belirtilen Seyler formülü aşağıda gösterilmiştir. ( (3 Orijinal baz a hidrojen değeri Kuru bazda hidrojen değeri Orijinal bazda uçucu madde Orijinal bazda üst ısıl değer, j/gr Orijinal bazda toplam nem Orijinal bazda kül Orijinal Bazda Alt Isıl Değer Hesabı Orijinal kömürde üst ısıl değer, cal/g Orijinal kömürde hidrojen, % 3.2.7. Analiz Sonucu Hesaplanan Kömür Kalori Değerleri Elektrik santr lleri de kullanıl n linyitlerde ar nan temel paramet elerden biri değ ridir. Santralde amaç türbinde faydalı işi yapacak kızgın buharı en verimli şekild etmektir. Kızgın buhar kazanda yüksek kalorili yakıtla kolayca elde edilir. Yakıt k düştükçe kızgın buharın istenilen sıcaklığa getirilebilmesi için, yakılması gereken yakıt arttırılması gerekir. Yakılan yakıt miktarı arttıkça, yanma sonu ürünleri de arta Günümüzde ç vreye zararlı yanma sonu ürünlerinin bertarafı için yüksek miktarda tüketilmektedir. Bu da enerji verimliliğini ol msuz etkilemektedir. DAY santrallerde yanma sonu ürünü olan kükürt bileşiklerini çökertmek için kir kullanılmaktadır. Yüksek kalorili kömür kullanılması, aynı kükürt oranındaki yakıt mi azaltacağından kullanılacak kireçtaşı miktarını da azaltacaktır. Şekil 2.’de görüldüğü üzere 2017 Ocak ayı süresince üç vardiya usulü DAY sa giren kömürün analiz sonuçlarına göre orijinal alt ısıl değeri, 2500-3000kcal/kg aralı [ ] or or or üst or or A N x xQ xV H - - - + = 100 0285 ,0 000165 ,0 07,0 , ( ) or or kuru N xH H - = 100 100 or H = kuru H = or V = or üst Q , = or N = or A ( ) 1,52 83147 ,5 , , ´ + ´ - = or or üst or alt or N Q Q = üst or Q , = or H (3.8) yollarl bulunamaması durumunda hesabi yolla deneysel sonuca yakın bulunabilmesidir. ISO 1928 te belirtilen Seyler formülü aşağıda gösterilmiştir. Orijinal bazda hidrojen değeri Kuru bazda hidrojen değeri r jinal bazda uçucu madde Orijinal bazda üst ısıl değer, j/gr Orijinal bazda toplam nem Orijinal bazda kül Orijinal Bazda Alt Isıl Değer Hesabı Orijinal kömürde üst ısıl değer, cal/g Orijinal kömürde hidrojen, % 3.2.7. Analiz Sonucu Hesaplanan Kömür Kalori Değerleri Elektrik santrallerinde kullanılan linyitlerde aranan temel paramet elerde değeridir. Santralde amaç türbinde faydalı işi yapacak kızgın buharı en verimli etmektir. Kızgın buhar kaz nda yüksek kalorili yakıtla kolayca elde edilir. Y düştükç kızgın buharı istenilen sıcaklığa getirilebilmesi için, yakılması gereken y arttırılması gerekir. Yakılan yakıt miktarı arttıkça, yanma so u ürünleri de Günümüzde çevreye zararlı yanma sonu ürünlerinin bertarafı için yüksek mik tüketilmektedir. Bu da nerji verimliliğini olumsuz etkilemektedir. DAY santrall rde yanma sonu ürünü olan kükürt bileşiklerini çökertmek i kullanılmaktadır. Yüksek kalorili kömür kullanıl ası, aynı kükürt oranındaki yak azaltacağından kullanılac k kireçtaşı iktarını da azaltacaktır. Şekil 2.’de görüldüğü üzere 2017 Ocak ayı süresince ç vardiya usulü D giren kömürün analiz sonuçları a göre orijinal alt ısıl değeri, 2500-3000kcal/k [ ] or or or üst or or A N x xQ xV H - - - + = 100 0285 ,0 000165 ,0 07,0 , ( ) or or kuru N xH H - = 100 100 = or H = kuru H or V = or üst Q , = or N = or A ( ) 1,52 83147 ,5 , , ´ + ´ - = or or üst or alt or H N Q = üst or Q , = or H yollarla bulunamaması durumunda hesabi yolla deneysel sonuca yakı bulunabilmesidir. ISO 1928 te belirtilen Seyler formülü aşağıda gösterilmiştir. Orijinal bazda hidrojen değeri Kuru bazda hidrojen değeri Orijinal bazda uçucu madde Orijinal bazda üst ısıl değer, j/gr Orijinal bazda toplam nem Orijinal bazda kül Orijinal Baz l I ıl eğer Hesabı Orijinal kömürde üst ısıl değer, cal/g Orijinal kömürde hidrojen, % 3.2.7. Analiz Sonucu Hesaplanan Kömür Kalori Değerleri Elektrik santrallerinde kullanılan linyitlerde aranan temel parametrelerd d ğeridir. Santralde amaç türbinde faydalı işi yapacak kızgın buharı en verimli etmektir. Kızgın buhar kazanda yüksek kalorili yakıtla kolayca elde edilir. düştükçe kızgın buharın istenilen sıcaklığa getirilebilmesi için, yakılması gereken arttırılması gerekir. Ya ılan yakıt mikt rı arttıkça, yanma sonu ürünleri d Günümüzde çevreye z rarlı y nma sonu ürünlerinin bertarafı için yüksek mi tüketilmekte ir. Bu da enerji v rimliliğini olumsuz etkil mekte ir. DAY santrallerde yanma sonu ürünü olan kükürt bileşiklerini çökertmek kullanılmaktadır. Yüksek kalorili kömür kullanılması, aynı kükürt oranındaki y azaltacağından kullanılacak kireçtaşı miktarını da azaltacaktır. Şekil 2.’de görüldüğü üzere 2017 Ocak ayı süresince üç vardiya usulü giren kömürün analiz sonuçlarına göre orijinal alt ısıl değeri, 2500-3000kcal/ [ ] or or or üst or or A N x xQ xV H - - - + = 100 0285 ,0 000165 ,0 07,0 , ( ) or or kuru N xH H - = 100 100 = or H = kuru H = or V = or üst Q , = or N = or A ( ) 1,52 83147 ,5 , , ´ + ´ - = or or üst or alt or H N Q Q = üst or Q , = or H