Enerji ve Çevre Dünyası Dergisi 149. Sayı (Nisan 2019)

22 Enerji ve Çevre / Nisan 2019 enerji-dunyasi.com İZLENİM O slo’da görüşme fırsatı bulduğumuz AB, Avrupa Konseyi ve Avrupa Komisyonu nezdinde iklim değişikliği eylem planları ve alınması gereken önlemler konusunda önemli çalış- malar yürüten RELOOP Çevre Platformu Direktörü Clarissa Morawski ile hem RELOOP hem de AB’deki konuyla ilgili son gelişmeler hakkında bilgiler aldık... Platform’un gündeminde beş madde olduğu bilgisini veren Morawski, bunlardan en önemlilerinden birisinin “Depozito İade Sistemleri” olduğunu vurguluyor ve şu bilgileri veriyor: “Küresel olarak yüzde dok- san iade sistemini başarmayı amaçlıyoruz. Yeniden kullanıma sokulan daha fazla ambalaj görmek istiyoruz. Bir de üreticilerin karbon ayak izlerini biraz daha azaltmaları yönünde, üretilen plastik ambalajlarında geri dönüştürülmüş malzemelerin kul- lanılmasını ve bunun bir zorunluluk olmasını arzu ediyoruz; ve artık karbon ayak izi gibi hesaplamaların doğru dürüst yapıl- masını talep ediyoruz. Ayrıca insanların, çöplerini evlerinde düzgünce ayrıştırmaları yönünde çalışıyoruz. Önceliklerimiz bunlar... Bu konuların daha çabuk hayata geçirilmesi için hükümetlerle yoğun temas halindeyiz...” YENI MEVZUAT “Son üç yıl zarfından birçok mevzuat değişikliği oldu. Mesela çöplerin arazi doldurma yoluyla bertarafının 2035 itibariyle yüzde on ile sınırlanması. Yine aynı yıl itibariyle evsel çöplerin geri dönüşüm oranı yüzde 65 olarak hedefleniyor. 2030’a kadar ise plastiklerin yüzde 55’i, çeliğin yüzde 80’i, camın yüzde 75’i, kağıt ve kartonun yüzde 85’i geri dönüştü- rülecek. Bunlar çok iddialı hedefler. Ayrıca artık ambalajlarda içi kirli olanlar hesaplamaya dahil edilmeyecek; ölçülen, değer- lemeye giren ambalajların tamamen temiz olması gerekiyor. Bildirilmiş geri dönüştürülmüş malzemenin ağırlığının kirden tamamen arındırılmış olması şart. Bir de Genişletilmiş Üretici Sorumluluğu (EPR) konusu var. Üreticiler, EPR programlarının ve AB programlarının masraflarının yüzde 80’i kadarını ve mevcut ulusal program masraflarının yüzde ellisini ödemek zorunda olacaklar. Tüm bunlar geçen yılın mayıs ayında geçti. AB üyesi ülkelerin bu gereklilikleri asgari düzeyde karşılama- ları için iki yılları var. Üye ülkeler kendi yasalarını bu kurallara uyarlamak zorundalar...” AB PLASTIK STRATEJISI “AB Plastik Stratejisi de son dönemin en kayda değer gelişmesi oldu... Yeni bir yasa çıktı: ‘Tek Kullanımlık Plastik Yönetmeliği’. 19 Aralık’ta nihai anlaşmaya varıldı. Yayınlanması için de önümüzdeki Haziran öngörülüyor. Yönetmelik kapsa- mında 2021 yılı itibariyle pamuklu kulak temizleme çubukları, plastik çatal-bıçak-kaşıklar, plastik tabaklar, pipetler, balonlara tutturulan plastik sopalar, EPS yiyecek ve ambalajlar gibi bazı materyaller Avrupa Birliği’nde tamamen yasaklanıyor. Bir sonraki aşamada da tasarımla ilgili önlemler var. Bu yönet- melik yayınlandıktan sonra beş yıllık süre zarfında plastik şişe kapakları da şişeye bağlı şekilde tüketiciye sunulacak. Kapaklar ambalaja bağlı olacak. 2025 yılına gelindiğinde pet şişelerin muhteviyatının yüzde 25’inin geri dönüştürülmüş plastikten üretilmiş olması gerekiyor, 2030’da da bunun yüzde 30’a çıkması gerekiyor...” ÜRETICI SORUMLULUĞU GENIŞLETILIYOR “Ayrıca Genişletilmiş Üretici Sorumluluğu kapsamında üreticiler 8. madde kapsamına giren tek kullanımlık plastik ürünlerden oluşan çöplerin toplanma ve daha sonraki taşınma- işlenme masraflarını karşılayacaklar. Bu masraflara çevreye atılı çöplerin temizlenmesiyle ilgili masraflar ve soruna farkındalık yaratma tedbirlerinin masrafları da dahil olacak...” “AB üyesi devletler 2025 yılı itibariyle tek kullanımlık çöp- lerinin (içecek şişelerinin vs.) piyasaya o yıl çıkarılan bu tür tek kullanımlık plastik ürünlerin ağırlıklarına göre yüzde 90’ına karşılık gelen miktarını ayrı olarak toplamak için gerekli ted- birleri alacaklar. Bu hedefe ulaşmak için üye devletler kendi aralarında depozito bedeli iade sistemleri oluşturabilirler ya da ilgili Genişletilmiş Üretici Sorumluluğu Sistemleri için ayrı toplama hedefleri belirleyebilirler...” “Hükümetlerle Yoğun Temas Halindeyiz” RELOOP Direktörü Clarissa Morawski: