Enerji ve Çevre Dünyası Dergisi 150. Sayı (Mayıs-Haziran 2019)

Enerji ve Çevre / Mayıs-Haziran 2019 37 enerji-dunyasi.com E nerji, sanayileşmenin alt yapısını oluşturan en önemli birimdir. Dünyanın her ülkesinde olduğu gibi, ülke- mizde de enerji kaynakları ve bu kaynakların verimli olarak kullanılması önem arz etmektedir. Büyük yakma tesis- leri, ısı ve elektrik enerjisinin üretilebilmesi için öncelikli olarak kullanılmaktadır ve bu tesislerin yanı sıra; nükleer, güneş, biyokütle, biyogaz, rüzgar, jeotermal ve hidroelektrik gibi enerji kaynakları da mevcuttur. Ülkemizde, doğalgaz çevrim ve kömür yakıtlı termik santralleri ilk sırada yer almaktadır. Bu tesisler, temel yanma prosesi ile türbinleri hareket ettirerek elektrik enerjisi üretebilmektedir. Enerji kaynaklarını yüksek oranda ithal eden ülkelerden biri olduğumuzdan dolayı, yanma prosesinin kaliteli işletilmesinin önemi büyüktür. Enerji santralleri dışında, ürün üretim amacıyla buhar kazanları da bir çeşit yanma prosesidir. Kazanlarda buhar üretmek için ağırlıklı olarak doğalgaz, ithal-yerli kömür ve biyokütle yakıtları kullanılmaktadır. Yakıtlara göre yanmanın optimum düzeyde sağlanması; • Yakılacak olan yakıtın içeriğindeki nem oranına, • Yanma sonucu oluşacak cüruf miktarına, • Yakıtın kalorifik değerine, • Yakmanın şekline (yakma teknolojisine), • Hava/yakıt oranı ve yanmadan kaçan karbon emisyonunun sürekli takibine bağlıdır. Her yakıt, türevine ve kazan tasarımına göre referans bir hava/yakıt oranına sahiptir. Bu oranın kontrolü için kazan içe- risindeki oksijen sürekli olarak tayin edilmelidir. Doğalgaz kalorifik değeri yüksek olduğundan (8200- 8900kcal) ve kolayca alevlenebildiğinden, havanın yakıtla buluşması kolay olacak ve yakma işlemi optimum seviyelerde gerçekleşecektir. Ancak, kömür ve biyokütle yakıtlı tesislerde yakıt kalorisinin düşük olması ve cüruf oluşmasından dolayı havanın (O 2 ) farklı noktalarda sürekli olarak takip edilmesi gerekmektedir. Çünkü havanın yüksek ya da düşük olması verimlilik üzerinde farklı etkiler yaratabilir. YANMA VERIMLILIĞINDE YAKIT/ HAVA ORANININ ÖNEMI TEKNİK Ertan Aydemir Set Teknik Emniyet ve Çevre Teknolojileri Satış Mühendisi