Enerji ve Çevre Dünyası Dergisi 151. Sayı (Temmuz-Ağustos 2019)

26 Enerji ve Çevre / Temmuz-Ağustos 2019 enerji-dunyasi.com konusu çözüldüğünde, bu alana yönelik yatırımlar oldukça fazla olacak. Elektrik fiyatları artık eskisi gibi sübvanse edilmemekte, yavaş yavaş serbest piyasa koşulları ne ise buna yakın fiyatlamalar yapılmakta, elektrik fiyat artışı bir yıl içerisinde %100’e yak- laşmaktadır. Bunun dışında, tüm işlet- melerin “Son Kaynak Tedarik ” tarife- sine geçirilmesi hedefleniyor. Bu tarife tamamen ilgili ayda, oluşan PTF (Piyasa Takas Fiyatı) ile gerçekleşen YEKDEM maliyetinin toplanıp bir katsayısı ile çar- pılmasıyla hesaplanıyor ve sonucunda elektrik fiyatı her ay değişkenlik gösteri- yor. Bu şu anlama geliyor, işletmenizde elektriğe yoğun kullanıyorsanız ve üre- tim maliyetinde enerji maliyeti önemli bir yere sahipse, gelecek ay nasıl bir elektrik bedeli ödeyeceğini bilemiyor- sunuz, her ay değişken bir fiyatla karşı karşıyasınız; çünkü piyasa takas fiyatı değişebiliyor. Buna ek olarak YEKDEM maliyeti, o ayki YEKDEM kapsamındaki santrallerin üretim duruma göre deği- şiyor. Sonuç olarak işletmeler elektrik fiyatının yüksek olması dışında her ay lumlarının çatı kurulumlarına göre fazla olması kısıtların nedenlerinden biri ola- rak belirtilmektedir. Son 5 yılda kurulu güç olarak 5,4 GW’a ulaştık; 2017 yılında yaklaşık 2.5 GW kurulum gerçekleştirdik, bu bir patlamaydı ve dağıtım bedelinin art- masından dolayı bu ölçüde yatırımlar yapıldı. 2018 yılında bir miktar azalma yaşanarak 1.4 GW kurulum gerçekleştir- dik. 2019 yılının ilk 6 ayında ise toplam 400 MW kurulum gerçekleştirebildik bu çok düşük bir seviye. Bu durumun sebe- bini lisanssız projelerin bitmesi, yeni çağrı mektuplarının verilmemesi, çatı tipi GES projelerin mevzuat beklentileri (yeni yönetmelik öncesi) olarak sayabi- liriz. Yeni lisanssız yönetmeliği sektörün hareketlenmesine imkan tanımakla bir- likte, öz tüketim amaçlı projelerde farklı ölçüm noktalarında arazi kurulumlarının yapılabilmesi, ikili anlaşmalar ile enerji satışına izin verilmesi ve düşük faizli uzun vadeli kredi imkanlarının yaratıl- ması kapsamındaki düzenlemeler sek- törün hızlı büyümesine önemli katkı sağlayacak. n ÇATI VE CEPHEDE ELEKTRIK ÜRETIMI / RÖPORTAJ elektrik fiyatının değişkenlik gösterme- sinin yaratığı sıkıntılardan kurtulmak için de çözümü güneş enerjisinde bul- maktadır. Lisanssız yatırımların çatı uygulamalarıyla sınırlı tutulmamasının nedenleri nelerdir? Lisanssız elektrik üretiminin ama- cının, öz tüketimi karşılamak, üretim fazlası elektriğin de belirli bir bedelle satışını gerçekleştirmek olduğunu söy- leyebiliriz. İlk lisanssız taslak yönetme- liği 2013 yılında yayınlandığında, öz tüketim zorunluluğu bulunuyordu; ancak yönetmelik yayınlandığında bu zorunluluğun çıkarıldığını gördük. Bu kapsamda küçük bir tüketimi olan araziye 1 MW santral kurarak nerdeyse üretiminin tamamının 13.3 dolar/cent üzerinden satabilmesi sonucu, bugün 5.4 GW’lık gücün çoğunluğunun ara- ziye kurulumu olduğu görebiliyoruz. Dünyaya baktığımızda, güneş enerjisi sektörünün daha çok çatı kurulumları ile başladığı ve daha sonra arazi ile devam ettiği görülebilir. Bizde ise arazi kuru-