Enerji ve Çevre Dünyası Dergisi 151. Sayı (Temmuz-Ağustos 2019)

32 Enerji ve Çevre / Temmuz-Ağustos 2019 enerji-dunyasi.com sinde işletmeye alınmalıdır. - Lisanssız üretim tesisi sahibi kişi- lerce sistem kullanım bedellerinin faturada belirlenen son tarihe kadar ödenmemesi halinde herhangi bir bildirime gerek kalmaksızın ilgili şebeke işletmecisi tarafından üre- tim tesisi, durumu uygun hale geti- rilinceye kadar şebekeden ayrılır ve ayrılma gerekçesi üretim tesisi sahibi kişiye 3 (üç) işgünü içinde yazılı olarak bildirilir. Ayrıca genel borç takip prosedürleri bu tür borç- lar için de kullanılabilecektir. - Yönetmeliğin yürürlüğe girmesin- den önce üretim tesis sahasında yer alan her türlü yapı ve ekipmanın çalışmasına bağlı oluşan iç tüke- timmiktarı için abonelik tesis edilen üretim tesislerinin tüketimine ilişkin imzalanan anlaşma ve sözleşme- ler, bu maddenin yürürlüğe girme tarihinden itibaren 6 ay içinde son- landırılmalıdır. İç tüketimine ilişkin imzalanan anlaşma ve sözleşmeleri 6 ay içinde sonlandırılmayan üre- tim tesisleri, herhangi bir bildirime gerek kalmaksızın ilgili şebeke işlet- mecisi tarafından şebekeden ayrılır. - 1044 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararı ile YEK Kanunu’na ekli I sayılı Cetvelde değişiklik yapıl- mıştır ve Yönetmelik kapsamında üretilen ihtiyaç fazlası elektriğin tesisin işletmeye girmesinden iti- baren görevli tedarik şirketi tara- fından kendi abone gruplarına ait perakende tek zamanlı aktif enerji bedeli ile on yıl süre ile satın alına- cağı düzenlenmiştir. Ancak Karar’da “Bu maddenin (değişik madde) yürürlüğe girdiği tarih itibariyle bağlantı anlaşması çağrı mektubu almaya hak kazanan üretim tesis- leri...” ibaresi yer almaktadır. Dolayı- sıyla mülga yönetmelik kapsamında çağrı mektubu almaya hak kazanan üretim tesislerinin 2020’ye kadar işletmeye girmeleri halinde YEK Kanunu’na ekli I sayılı Cetvelde yer alan eski bedeller uygulanacaktır. - Geçici kabulü tamamlanarak işlet- meye alınan üretim tesislerine ilişkin olarak; üretim tesisi ile ilişkilendiri- len tüketim tesisi veya tesislerinde elektrik tüketimi olmaması halinde, ilgili aya ilişkin üretilen enerjinin görevli tedarik şirketi tarafından üretilerek sisteme verilmiş olduğu kabul edilerek bu enerji ile ilgili olarak piyasa işletmecisi ve görevli tedarik şirketi tarafından herhangi bir ödeme yapılmaz ve bu kap- samda sisteme verilen enerji YEK- DEM’e bedelsiz katkı olarak dikkate alınır. DAĞITIM BEDELLERINI BELIRLEYEN KURUL KARARI 26 Haziran 2019 tarihli ve 30813 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan 8666 sayılı Kurul Kararı ile Kurum, Yönetmelik ile dağıtım şirketleri tarafından, mah- suplaşma sonucunda şebekeye verilen veya şebekeden çekilen elektrik ener- jisine uygulanacak dağıtım tariflerini belirledi. Karar sadece Yönetmeliğin 5. Mad- desinin 1. Fıkrasının (c) bendi kapsa- mında üretim yapan tesisler için dağı- tım tarifesini belirlemiş ve bu tesislerde üretilip, bu tesislerle ilişkilendirilen tüketim tesislerinde: (i) Tüketilen elektrik enerjisine ilişkin olarak tüketim tesisisin ihtiyacını karşılayan üretim miktarı için tüke- tim tesisinin abone grubuna özgü tüketici dağıtım tarifesinde yüzde 50 indirim; ve (ii) Tüketimin üretimi aşan kısmı için ilgili abone grubuna ilişkin tüketici dağıtım tarifesi ise indirimsiz (fatu- raya esas dağıtım bedeli); (iii) Tüketimin üretime eşit veya tüketi- min üretimden fazla veya az olduğu durumlarda veriş yönünde dağıtım bedeli üretim tesisin işletmeye giriş tarihinden itibaren 10 yıl süreyle yüzde 100 indirimli uygulanacağını düzenlemiştir. Yani Tüketim >=< Üretim olması halinde veriş yönünde dağıtım bedeli 0; ve Tüketim > üretim olması halinde ise çekiş yönünde üretim miktarı kadar olan kısmı için dağıtım bedeli yüzde 50 indirimli uygulanacak, kalan tüketim için ise yüzde 100 dağıtım bedeli uygula- nacaktır. DEĞERLENDIRME Yönetmelik, selefi yönetmelik ve ilgili tebliği tek bir metin altında topla- yıp, başvuru belgeleri gibi bürokratik işlem belgelerini ayrı bir karara bıraka- rak daha anlaşılır ve sade bir yapı oluş- turmuştur. Kurum öz tüketimi destekle- mek ve aynı zamanda lisanssız elektrik üretiminin ticari amaçlı kullanılmasını engellemek için bir yapı oluşturmuştur. Dünyanın birçok yerinde uygulanan enerji satış sözleşmelerinin (özellikle Corporate PPA) de hukuki altyapıları oluşturularak üretici/yatırımcı için bir seçenek olmasının sektöre uzun soluklu bir canlanma getireceği aşikardır. Yönetmelik ile uzun süredir bek- lenen mahsuplaşma yapısı, aylık mahsuplaşma olarak sektöre kazan- dırılmıştır; ancak sektörde aylık mah- suplaşma, yerine yıllık mahsuplaşma ile yılın belirli aylarında kullanılan atıl çatıların da pazarın kullanımına açıla- cağı görüşü hakimdir. Özellikle tarım ve turizm gibi mevsimlik çalışan işletmeler yıllık mahsuplaşma uygulaması ile yıl içindeki mevsimsel üretim ve tüketim farklılıklarından etkilenmeyeceklerdir. Son olarak, özellikle mahsuplaşma sonucu uygulanacak yeni dağıtım tari- fesi de göz önüne alındığında, çatısına GES kurmak isteyen üretici/yatırımcıla- rın yetkin şirketler ile fizibilite çalışma- ları yapmalarını tavsiye ederiz. n ÇATI VE CEPHEDE ELEKTRIK ÜRETIMI / DEĞERLENDİRME