Enerji ve Çevre Dünyası Dergisi 152. Sayı (Eylül 2019)

enerji-dunyasi.com Enerji ve Çevre / Eylül 2019 25 lim 0,4kV seviyesi, Orta Gerilim 34,5kV veya 6,3kV seviyesine çıkarılıp şebe- keye OG panosunun koruma elemanı olan şalter vasıtasıyla bağlanır. Enerji depolama sistemleri kontrol modlarını ve uygulama örneklerini aşağıda göre- bilirsiniz: Kontrol Modu Tipi Depolama Uygulaması - P/Q modu Anlık Yük Yönetimi, Yük Kaydırma, Reaktif Güç Kompanzasyonu, Zaman Kaydırma, - P/V modu Güç Kalitesi ve Kritik Güç, - V/f modu Güç Kalitesi, Gerilim, Düzenleme ve Kritik Güç, - P(f)/Q(V) modu Frekans Regülasyonu ve Sıcak Yedek. Yukarıda enerji depolama sistemi- nin bileşenleri, endüstriyel uygulama alanlarını, aynı zamanda sistemin verimli ve sürekli çalışması için gereken kriterlerden bahsettik. Araştırma Ens- titüsü EPRI (Electric Power Research Institute)’ nin pil tipleri üzerinde yaptığı araştırma sonuçlarına göre bir yandan Li-ion piller üzerinde Ar-Ge çalışmaları yapılırken öte yandan uygulamada da bu piller sıklıkla görülür. Bu sonuç, Li-ion pillerin gelecekte de enerji depolama sisteminin önemli bir bileşeni olarak kul- lanabileceğini gösterir. Dünya’da önemli “Li” rezevlerini bulunduran Avusturalya, Arjantin, Çin ve Şili’nin haricinde diğer bazı ülkelerde de “Li” madeninin araş- tırıldığı biliniyor. “Li” rezerv potansiyeli ve üretim teknolojilerinin gelişmesiyle beraber Li-ion fiyatlarının zamanla aza- lacağı öngörülüyor. Gerek kojen sistem- ler, gerekse yenilenebilir kaynak enteg- rasyonları ile kompleks bir hale gelen endüstri ve altyapı tesislerinin elektrik sistemleri, enerji sürekliliği ve kalitesini sağlamak amacıyla hızlı reaksiyon, uzun ömür, kontrol modlarına hızlı adapte olan pil sistemlerinin eneji yönetimini sağlamaları ile daha güvenilir bir yapı haline gelecek. n mertebesinde devreye girip çıkabilen ürünlerdir. Aşağıda bir enerji depolama sisteminin ana bileşenlerininin tanımla- rını görebilirsiniz: SCU (Sistem Kontrol Ünitesi) Sistem kontrol ünitesi, sistemin şebekeye bağlantı noktasındaki gerilim ve akım bilgilerini, pil yönetim sistemin- den elde edilen bilgilerle değerlendi- rerek, önceden üstünde yazılan prog- ramın belli bir algoritma ile çalışması sonucunda doğru operasyonu (aktif ve reaktif güç kontrolü) gerçekleştirir. BMS (Pil Yönetim Sistemi) Pil yönetim sistemi, pillerin geri- lim, akım, sıcaklık, şarj-deşarj durumu gibi homojen çalışma bilgilerini izler ve bu bilgilere göre doğru operasyonu sağlar. Pil yönetim sistemi elde ettiği bilgileri sistem kontrol ünitesine akta- rabilir ve gerekirse pil sisteminde anlık müdahale edilmesi gereken bir durum olduğu zaman, pil grubunun önündeki DC anahtarı açtırarak o gruba müdahale edebilir. HMI (Sistem Arayüzü) Kontrol panosunda bulunan sistem arayüzü ile pillerin, orta gerilim-alçak gerilim panonun, eviricilerin ve bunun yanında yardımcı sistemlerin (iklim- lendirme, yangın algılama sistemi vs) çalışma durumlarına hızlı bir şeklide eri- şilebilmekte olup, talep edilen kontrol bu arayüzden sağlanabilir. MCU (Ana Kontrol Ünitesi) Ana kontrol ünitesi, birden fazla sis- tem kontrol ünitesi ve diğer tesislerdeki ana kontrol üniteleri (Scada, Microgrid Kontrolörü vs.) ile haberleşerek enerji depolama sistemi için en uygun ope- rasyona karar verir. Ayrıca ilgili enerji depolama sistemi üreticisinin uzaktan destek oluşturabilmesi için iletişime izin verilebilir. Böylece ilgili üretici tüm veriyi toplayabilir ve sorunla ilgili tam bir ana- liz gerçekleştirebilir. Böylece problem çok daha hızlı çözülerek, servis açısın- dan da optimizasyon gerçekleştirilebilir. Pil Sistemi Pil sistemi, her biri bir pil grubu, pil yönetim sistemi ve koruma elemanın- dan oluşan, enerjinin şarj ve deşarj edil- diği birimdir. Pillerin çalışma ortamı ve sıcaklığı en önemli parametrelerden biri olup, pillerin uygun ortam sıcaklığında çalışması için gerekli iklimlendirme sis- teminin tesis edilmesi gerekir. Pillerin şarj-deşarj sıklığı ve derinliği, bulun- duğu ortamın sıcaklığı, pillerin ömrünü etkilemekte olup en verimli çalışma, kontrol sistemleri tarafından belirlenir. Evirici Sistemi Dört bölgeli evirici sistemi, modüler bir şekilde sistemde bulunarak özellikle reaktif güç kontrolü için regüle edilir. Enerji depolama sisteminin kapasi- tesine göre modüler ve gerektiğinde yedekli olarak dizayn edilip, her bir pil grubuna münferit olarak bağlantısının yapılması önerilir. Yangın Algılama ve Söndürme Sistemi Yangın algılama ve söndürme sis- temi, enerji depolama sisteminin diğer önemli bileşenlerindendir. Sistemde duman dedektörleri, ısı artış dedektör- leri, basınç sensörleri, optik ve akustik alarm sistemleri kullanılabilmektedir. Kritik ekipmanların korunması için susuz söndürme sistemleri (FM-200) kurulabilir. Böylece korozif etki de eli- mine edilmektedir. Şalt Ekipmanları (AG Pano/Trafo/ OG Pano) Sistemde kullanılan AG Pano, pille- rin AC tarafına kablolar ile bağlanarak, gerekli korumayı şalterlerle yapmar. Trafo aracılığıyla sistemdeki Alçak Geri-