Enerji ve Çevre Dünyası Dergisi 153. Sayı (Ekim 2019)

22 Enerji ve Çevre / Ekim 2019 enerji-dunyasi.com RAPOR vikleri kapsamında geliştirilen tüketici kredileri üzerinden oldu. Paydaş Beklentileri ve Öngörüler Türkiye’de yenilenebilir enerji ve enerji verimliliği yatırımları başta olmak üzere enerji dönüşümü yatırımlarının mevcut durumda yaşanan konjonktü- rel zorluklara rağmen sürmesi bekle- niyor. Politika belirsizlikleri ve yeter- sizlikleri bulunmakla birlikte, mevcut temel politika dokümanları, politika mekanizmaları söz konusu beklentiyi destekliyor. Düşen teknoloji maliyetleri, yenilenebilir enerjide öngörülebilirliğin daha yüksek olması, sanayide rekabet gücü artışı sağlamaya yönelik maliyet iyileştirmeleri bağlamında enerji verim- liliği uygulamalarının artma potansiyeli, kamu binaları ve ticari binalarda enerji dönüşümü yatırımlarının özendirilmesi gibi gelişmeler, enerji dönüşümü yatı- rım ihtiyacının önemli dinamikleri olarak öne çıkıyor. Bunlara ek olarak Türkiye gibi tasarruf açığı yüksek bir ülkede yatırımlar için dış tasarruflara başvurma ihtiyacı, dış finansman olanaklarını da önemli bir belirleyen haline getiriyor. Uluslararası düzeyde iklim finansma- nına ayrılan kaynakların genişlemesi ve Türkiye’nin iklim finansmanı kaynakları açısından hem ölçek hem de gelişmiş bir enerji piyasası ve finans sektörüyle cazip olması, finansman arzının da enerji dönüşümü yatırımlarını artırmaya yardımcı olacağına işaret ediyor. Bu beklenti ve öngörülerin göz önünde bulundurulması, Türkiye enerji sektörünün dönüşümünde kilit rol oynayacak. Bu beklentiler ve dönüşüm ihtiyaçları doğrultusunda 2030 yılına kadar yıllık ortalama 5,3-7 milyar dolar- lık bir yatırım ihtiyacı hesaplanmakta, bu yatırımın karşılanması için ise yıl- lık ortalama 3,6-4,5 milyar dolarlık bir finansman ihtiyacının doğacağı öngörü- lüyor. Öngörülen yatırımlar 2030’a dek yenilenebilir enerjinin elektrik üretimi içindeki payının %50’ye ulaşmasını ve enerji verimliliğinde Uluslararası Enerji Verimliliği Eylem Planı (UEVEP) 2023 hedeflerine ulaşılarak 2030’a dek bu seviyenin muhafaza edilmesini kapsıyor. 2002-2018 döneminde enerji yatırımla- rının yıllık ortalama seviyesi 5,5-6 milyar dolar, aynı dönemde enerji dönüşümü yatırımlarının ortalama seviyesi 3-3,5 milyar dolar civarında gerçekleşti. Geçmiş dönemde enerji yatırımları- nın finansmanı için yıllık ortalama 3,5 - 4 milyar dolar, enerji dönüşümünün finansmanı için 2 milyar dolara ihtiyaç duyuldu. Mevcut duruma kıyasla önemli ölçüde artacak olan finansman ihtiyacı- nın %70’inin geleneksel banka kredile- riyle karşılanabileceği, %30’luk bölüm için tahviller, girişim/risk sermayesi vb. alternatif yatırım araçlarına ihtiyaç duyulacağı öngörülüyor. Etkin Enerji Dönüşümü Finansmanı için 5 Eylem Alanı Türkiye’nin enerji sektörünün dönü- şümü için ihtiyaç duyulacak yatırım ve finansmanın karşılanması için gereken eylem ve önlemler, bu çalışma kapsa- mında gerçekleştirilmiş olan paydaş görüşmeleri doğrultusunda birer eylem alanı halinde ifade edildi. Eylem alanları, ek kaynak yaratma ve yeni finansman modelleri geliştirme ihtiyaçları odaklı oluşturuldu. Öncelikli iki önemli uygu- lama alanı olan enerji verimliliği ve yenilenebilir enerji başlıklarına yoğun- laşmakla birlikte, enerji dönüşümü konusunda bütünlüklü, orta-uzun vadeli yaklaşım ihtiyacı saptanıyor. n