Enerji ve Çevre Dünyası Dergisi 154. Sayı (Kasım-Aralık 2019)

enerji-dunyasi.com İZAYDAŞ LFG Tesisi 22 Enerji ve Çevre / Kasım-Aralık 2019 TESİS İZAYDAŞ İLE ATIKLAR ENERJİYE DÖNÜŞÜYOR K ocaeli Büyük Şehir Belediyesi iştiraklerinden İZAYDAŞ, atık yönetiminde gösterdiği başa- rısının yanı sıra, tesislerinde bu atık- lardan elde ettiği elektrik enerjisi üre- timi ile çevreyi koruyup atıkları değere dönüştürüyor. Depo gazı ve çöp gazı adlarıyla da anılan LFG (Landfill Gas), katı atık depolama sahalarından elde edilen, evsel nitelikli organik atıkların çürümesi sonucu oluşan gazı ifade edi- yor. LFG, doğalgazın kalorifik değe- rine yaklaşan bir değere sahip olan en önemli enerji kaynaklarından biri olarak kabul ediliyor. Katı atık depo- lama sahalarında ortaya çıkan bu gazın içinde, yüzde 50 civarında metan (CH4) yine yaklaşık yüzde 50 oranında kar- bondioksit (CO₂), yüzde 1 civarında da metan gazı olmayan organik bileşikler mevcut. Burada enerjiye dönüştürülen gaz, metan gazı. Katı atık depolama sahaları içeri- sindeki organik atıklar önce yüzeyde bozunuyor. Havasız ortamda bu bozunma sonucu metan oluşumu baş- lıyor. Kullanıldığında fayda sağlayan metan kontrol edilemeyen durumlarda toksik ve patlayıcı olduğundan insan ve çevre sağlığı için bir tehdit oluşturuyor. LFG tesisleri, oluşan bu metanı kontrol edip faydalı bir şekilde kullanmak ama- cıyla hizmet veriyor. Alınan gaz, gaz motorlarında yakılarak elektrik enerjisi üretiliyor ve sahaların çevreye ve insan sağlığına uyumlu hale gelmesi sağla- nıyor. Çöp sahaları doldurulup kapatıl- dıktan sonra bile 20 ile 30 yıl boyunca gaz üretiyor. Çöp gazının katı atık sahası hücre- lerinden toplanmasında delikli HDPE (yüksek yoğunluklu polietilen) boru- lar kullanılıyor. Bu sebeple evsel atık depolama alanında açılan bacaların (kuyu) ortalama derinliği 18-19 metre, maksimum derinliği ise 37-38 metre seviyesinde. Su muhtevası yüksek atık depolama sahalarında, atığın nem içeriğine bağlı olarak kuyu içinde biri- ken sızıntı suyu aşırı yükselerek tüm delikli kuyu yüzeyini kaplayabiliyor. Bu durumda uygulanan vakuma rağmen depo gazının çekilememesi durumu da söz konusu olabiliyor. Bu sebeple aşırı İZAYDAŞ’ın Kocaeli’deki yerleşkesinde yer alan biyogaz ve LFG tesisleri sayesinde atıklar enerjiye dö- nüşüyor. İZAYDAŞ, atık yönetiminde gösterdiği başarısının yanı sıra tesislerinde bu atıklardan elde etti- ği elektrik enerjisi üretimi ile hem çevreyi koruyor, hem de atığı değere dönüştürüyor.