Enerji ve Çevre Dünyası Dergisi 154. Sayı (Kasım-Aralık 2019)

28 Enerji ve Çevre / Kasım-Aralık 2019 enerji-dunyasi.com İKLİMDEĞİŞİKLİĞİ ÇOCUKLARIN SAĞLIĞI İÇİNRİSKOLUŞTURUYOR RAPOR T emiz Hava Hakkı Platformu, 1823 yılından beri dünyanın en pres- tijli ve etkili hakemli tıp dergile- rinden biri olan Lancet’te yayımlanan yeni bir araştırmayı kamuoyuyla pay- laştı. İklim değişikliğinden kaynaklanan geniş çaplı sağlık etkilerini inceleyen araştırma, artan sıcaklıkların ve hava kirliliğinin bugün doğan bir çocuk için yaşam boyu sağlık etkileri olduğunu gözler önüne seriyor. Temiz Hava Hakkı Platformu’nun açıklamasına göre, Lancet'te yayım- lanan “Lancet Geri Sayım” adlı yeni rapor, iklim değişikliğinin hali hazırda çocukların sağlığına zarar verdiğini ve Paris Anlaşması hedeflerine ulaşıla- madığı durumda bir neslin tamamının refah seviyesini etkileyeceğini ortaya koyuyor. Rapor küresel ölçekte Birleşmiş Milletler tarafından kabul edilen iklim hedeflerine ulaşmak ve gelecek neslin sağlığını korumak için, enerji sektö- ründeki dönüşüm gereksiniminin altını çiziyor. Küresel ısınmayı en fazla 1,5°C ile sınırlamak için CO 2 emisyonlarında 2019-2050 arasında yıllık en az %7,4 azaltım gerekiyor. Yüksek karbon emisyonları ve iklim değişikliğinin mevcut şekliyle devam ettiği bir senaryoda bugün dünyaya gelen bir çocuk, 71. yaş gününde yak- laşık 4˚C ısınmış bir dünya ile karşılaşa- cak. Bu durum, gelecek neslin sağlığı- nın, hayatlarının her aşamasında tehdit altında olması anlamına geliyor. RAPORUN ÖNE ÇIKAN BULGULARI • Bugün doğan bir çocuk, fosil yakıtlar ve artan sıcaklıkların etkisiyle ergenlik ve yetişkinlik dönemleri boyunca daha fazla toksik hava soluyacak. Bu durum, özellikle akciğerleri gelişmekte olan gençlere zarar veriyor. Bu nedenle hava kirliliği, akciğer işlevinin azalmasına, astımın ilerlemesine, kalp krizi ve felç riskinin artmasına sebep oluyor. • Bugün doğan çocuklar ergenlik dönemine geldiklerinde hava kirliliğinin etkisi daha da artmış olacak. Modelleme çalışmalarına göre 2016'da dünya genelinde fosil yakıtlardan kaynaklı hava kirliliği (PM2,5) nede- niyle -440.000'i kömür üretimi ve tüketiminden olmak üzere- 2,9 milyon erken ölüm gerçekleşti. Türkiye’de ise fosil yakıt kaynaklı hava kirliliğine bağlı erken ölümler 11.000’i kömür kaynaklı olmak üzere toplam 26.000. • Sıcaklık artışının, yetersiz beslenme ve artan gıda fiyatları gibi sonuçla- rının yükünü en çok çocukların taşıyacağı öngörülüyor. Küresel ölçek- teki verim potansiyeli geçtiğimiz 30 yılda, mısırda %4, kışlık buğdayda %6, soya fasulyesinde %3 ve pirinçte %4 gerilemiş durumda. • Bulaşıcı hastalıklardaki artıştan en çok etkilenecek kesimin de çocuklar olması öngörülüyor. Enfeksiyon hastalıklarının yayılmasına sebep olan iklim koşulları açısından 2018 yılı kayıtlara geçen en kötü ikinci yıl oldu. İklim değişikliği İklim değişikliğine duyarlı enfeksiyonlar olan Sıtma ve Deng ateşi gibi hastalıkların yanı sıra Vibrio bakterisinin birçok türü, deniz yüzey ısısı ve tuzluluğundaki değişiklikler nedeniyle yaygın enfeksiyonlara neden oluyor. Türkiye’de ise kıyı bölgelerinin %60’ının ishalli hastalıklara yol açan Vibrio bakterisi için elverişli olduğu tespit edildi. Bu oranın 1980’li yıllara göre %10 arttığı görülüyor. • Paris Anlaşması’nın uygulanması, bugün doğan bir çocuk 31 yaşına geldiğinde, küresel ölçekte 2050 net sıfır emisyon hedefine ulaşıldığı bir dünya anlamına geliyor. Bu durum, gelecek nesiller için daha sağlıklı bir geleceğin güvence altına alınmasını sağlıyor. n