Enerji ve Çevre Dünyası Dergisi 158. Sayı (Mayıs-Haziran 2020)

30 Enerji ve Çevre / Mayıs-Haziran 2020 enerji-dunyasi.com çıktığını, buna bağlı olarak enerji fiyatlarına yansıyan gerilemenin Tür- kiye’nin ithalat maliyetlerini ve piyasa fiyatlarını etkileyeceğini belirtti. Tek, Türkiye’de kısa vadede petrol ithalat maliyetinde yaşanacak düşüş akar- yakıt fiyatlarını rahatlatsa da, petrol fiyatlarındaki gerilemenin dünya eko- nomisi ve diğer ticaret ortakları üze- rinde negatif etki yaratabileceğine dikkat çekti. Verimsiz şirketler piyasadan çıkacak Büyük petrol, doğal gaz ve kimya sektörü şirketlerinin, sermaye ve işletme giderlerini azaltarak olası etkilere cevap verdiği ifade edilen çalışmada, krizin dört ila beş ay kadar uzaması durumunda global olarak orta vadeli potansiyel etkileri şöyle sıralandı: • Verimsiz ve yüksek borçlu şirketler likidite krizleriyle karşı karşıya kala- bilir ve bazıları tamamen iş alanın- dan çıkmaya zorlanabilir. • Özellikle ABD’li petrol üreticileri, arz fazlası ve fiyatlardaki gerileme devam ederse baskı altında olacak- lardır. • Daha büyük ve daha sağlıklı şirket- ler, diğer enerji alanlarında çeşitlen- dirme planlarını değiştirebilir veya hızlandırabilir. Bu da iş modelinde bir değişiklik gerektirebilir. • Şirketler, olası bir iş gücü kaybının ardından, piyasa tekrar yükselişe geçtiğinde nitelikli işgücü bulma sıkıntısıyla karşılaşabilirler. Sektör oyuncuları altyapılarını çalışır halde tutmaya odaklanıyor “COVID-19’un Elektrik, Enerji Hiz- metleri ve Yenilenebilir Enerji Sektö- rüne Etkilerini Anlama Raporu”nda, sektörün altyapılarını çalışır halde tutmaya, güvenli elektrik ve doğal gaz sağlamaya odaklandığına dikkat bir yatırım dönemini geride bırakmış olması sebebiyle, şirketlerin gelir projeksiyonları sektörün tamamının finansal sürdürülebilirliği açısından son derece kritik. Ayrıca hali hazırda devam eden yatırımların tedarik zinci- rindeki sorunlardan etkilenmesi kaçı- nılmaz gözüküyor. Özellikle, YEKDEM (Yenilenebilir Enerji Kaynakları Des- tekleme Mekanizması) teşviklerinden yararlanabilmek için birçok yenilebilir enerji yatırımına büyük hız verildiği bu dönemde, tedarik zinciri mese- leleri yatırımcı açısından yönetmesi zor bir durum ortaya koyuyor” dedi. Krizin aşısı: otomasyon ve dijital yatırımlar Emrehan Demirel, elektrik, enerji hizmetleri ve yenilenebilir enerji sek- törü liderlerinin COVID-19 sürecini doğru yönetebilmeleri için atması gereken adımlarla ilgili şu bilgileri verdi: • Çalışan hareketinin kısıtlanması durumunda, kritik personeli görev başında tutmak ve faaliyetleri güvenli bir şekilde yerine getirebil- mek için acil durum planları geliş- tirmek. • Küresel tedarik zinciri dinamiklerini yeniden değerlendirmek ve operas- yonel bölgelere daha fazla malzeme ve ekipman tedarik etmenin uygun olup olmadığını dikkate almak. • Düşen gelir beklentilerini ve nakit akışlarını yönetmek için senaryo çalışmaları yapmak ve aksiyon plan- larını belirlemek. Bu çerçevede yeni yatırım planlarını yeniden gözden geçirmek. • İşin nasıl ve nerede yapıldığını yeniden düşünerek, otomasyon ve dijital yeteneklerin benimsenme- sini hızlandırmak, işin geleceği için krizin bir katalizör olarak kullanılıp kullanılamayacağını değerlendir- mek. n çekildi. Deloitte’un dünya üzerindeki birçok enerji şirketinin uygulama- larından yola çıkarak ortaya koy- duğu çalışmada ifade edildiği üzere; COVID-19’un yarattığı dalgalanma sonrasında, sektör oyuncuları, öde- meleri erteleme ve varlıklarının devre dışı kalmasına sebep olacak bakımları askıya alma yolunda gidiyor. Endüstriyel talep azalırken, konut müşteri ihtiyacı arttı COVID-19’un sektörde yarattığı en büyük etki, endüstriyel talepte azalma olarak ortaya çıktı. Üretim merkezleri ve ticarethanelerdeki düşüşe rağmen, konut müşteri tale- binde artış gözleniyor. LNG ve CO2 fiyatlarındaki düşüşle birlikte, talep- teki aşağı yönlü hareket elektrik toptan satış piyasalarındaki fiyatla- rın gerilemesine sebep oldu. Yenile- nebilir enerji tarafında, son iki aydır tedarik zincirindeki bozulmalardan dolayı yaşanan sıkıntılara rağmen, Çin'deki faaliyetlerin toparlanmasıyla kısa vadedeki olumsuz etkinin belli bir sürede azalacağı öngörülüyor. Türkiye’nin yedek kapasitesi yeterli seviyede Pandeminin küresel endüst- ride yarattığı etkinin Türkiye için de geçerli olduğunu ifade eden Deloitte Türkiye Elektrik Sektör Lideri Emre- han Demirel, arz güvenliğinde, elekt- rik üretim ve doğal gaz tedarikinde sahip olunan yedek kapasite ve etkin operasyonel yönetim sayesinde enerji arzında kayda değer bir risk bulun- madığını belirtti. Elektrik talebindeki düşüşün toptan satış piyasasındaki elektrik fiyatlarına yansıdığına dikkat çeken Demirel, “Ancak, azalan talep ve düşen elektrik fiyatları sebebiyle, şirketlerin gelir beklentisi düşüyor. Türkiye’de enerji sektörünün büyük RAPOR