Enerji ve Çevre Dünyası Dergisi 159. Sayı (Temmuz-Ağustos 2020)

Enerji ve Çevre / Temmuz-Ağustos 2020 33 enerji-dunyasi.com GÖRÜŞ TERMİK RÖLE NEDİR? B u yazımızda sanayide en çok kullanılan röle çeşitlerinden olan termik rölelerin, genel yapısını ve çalışma prensiplerini detaylandırıp kontaktör, sigorta ve termik rölenin motor korumada nasıl bir arada kulla- nılacağını inceleyeceğiz. Yapısı ve çalışma prensibi… Elektrik sistemlerinde güvenlik ama- cıyla kullanılan termik röleler, ısıya göre açma yapar, aşırı yük ve faz kesilmesi durumlarında devreyi açarak güvenliği sağlar. • Genellikle kontaktörler ve sigortalar ile beraber kullanılır. Bu sayede, kontaktöre bir termik röle eklemek ile hem aşırı akıma karşı korunur hem de kontaktör aşırı akım dolayısıyla oluşan fazla ısınmanın etkilerinden korunur. • Sigorta belli bir akım, değeri geçtiğinde devreyi keserek koruma yaparken, termik röleler akımın yarattığı termal ısıyla çalışır ve ayarlanan akım bölgesinde koruma sağlar. • VİKO termik röleler, TS EN 60947-4-1 standardına göre CE normlarına uygun olarak 0.4A’den 93A’e kadar akım ayar aralığı sunmaktadır. Termik Röleler Nasıl Çalışır? Termik rölelerde, her faz bir aşırı akım açıcısına bağlıdır ve termik röle- lerin çalışma mantığı bimetal üzerinden gerçekleşir. Bimetaller genleşme farkı olan iki metalin perçinlenmesiyle olu- şurlar. Isı farkının meydana getireceği genleşmenin her iki metal için de farklı olmasıyla bimetal şekil değiştirmeye zorlanacaktır. Bunun neticesinde de gelen akımın yarattığı ısı etkisi bimetal çiftini hareket ettirerek yaylar sayesinde kontaklar harekete geçecektir. Termik Röleler Nerelerde Kullanılır? • Aşırı yük durumunda çalıştırılan motorların zarar görmemesi için, belli akım değerinde bimetal kontakları açarak motoru korur. Bu durumda aşırı akım koruması yapılmıştır. Benzer şekilde sürekli ancak küçük hata akımlarına karşı da koruma yapılabilir. • Motorlarda faz kaybı meydana gelmesi sonucu aşırı akımdan devreyi korumak için kullanılır. • Ütü, saç kurutma makinesi gibi ısı veren cihazların ısı kontrolü yine bu rölelerle sağlanır. Kontaktör - Röle - Sigorta - Kombinasyonunda Termik Rölenin Rolü… Elektrik motorlarının otomatik ola- rak çalıştırılması ve kumanda edilmesi için bugün büyük ölçüde kontaktörler tercih edilmektedir. Motorların aşırı akıma karşı korunması için kontaktör- lerle birlikte termik aşırı akım röleleri kullanılmaktadır. Gerek kontaktörler gerekse termik aşırı akım röleleri kısa devrelere karşı dayanıklı değildir. Bu cihazların önünde mutlaka sigortalar kullanılmalıdır. Bu şekilde "Kontak- Melis Aktay Panasonic Life Solutions Türkiye Ürün Pazarlama Uzmanı, TR Pazarlama Bölümü