ÖZkan AĞIŞ Türkiye Kojenerasyon Derneği Başkanı DAHA ÇOK KOJENERASYON ... Londra'da yayınlanan COSPP (Cogeneration and on-site Power Production)'ın Mart 2003 özel sayısında dşiikrkkeattiinmei çheekrbeinri v3ekdWe'lsıkev1i0n0d0ir0iciabdier thaber vardı. Amerika'da Ocean Power Corporation, bu yıl bir özel konut yapım "ev tipi kojenerasyon ünitesi" satmış. Doğal gaz motoru ve atık ısı sıcak su k kual l za an nı l ıancdaaknmoı şl uvş ea ne lbeuk t rpi ağ ki ne tf aüznl ai t es lı edr a, çşoekh ai r i lde al i ğaı tpı amr t şmeabne kk eo smi npel eskas tl ıel ar i cnai nk mı s ıı şv. eB eu l ek kotj rei kn ei hr at i ys ay oc ınn ıünn ki t ae rl eş rı li abni rmyaasnı nd da an % 90'a varan çevrim randımanlarıyla evlerde yüksek doğal gaz ve elektrik faturalarından bunalan kat maliklerini r a hvaet l da taı rğkıet ınmd si ği es rt eyma nl edrai nn d, ee l%e k t2r i3k ' Iveer eı svı at ür kaent i eml enkot rkitka skıançı na kh evme ekna yyıapnl aı nrdı naı nü rteatmi l dai ğmi ıinç ıi no, r tbaudgaünnk aTlüdrı rkmi yaek' dseu ri el et ityi ml e milyonlarca m3 doğal gaz ve binlerce ton akaryakıt tasarrufu da sağlamaktadır. Geçen yıl primer enerji kaynakları idt haahlaa t aı nzap7e,t8r oml vi leyyaar ddoolğaar ldgöavzi za lömdaemmıizş i mz . üYma nk ümna orlaanbdi l ıemc ea kntıin. ıY%a p1t ıOğ ıamr tıtzı r ah be isl saepyl adriak , gyöarkel agşeı çk e8n0y0ı lmk iol yj eonnedr aosl ayrol ınk t ersai ns ldeı mr i nadneı ny l a1 7ç aml ıişl yma ar lkaWr ı hs aeyl ee ks ti rni dk eü rkeWt i l hi r kbeanş,ı En aÜ 1A2Ş0' ı gn rsaamn ter aş ldl aerğı neırnp%e t r3o5l tvaesrai mr r uyf ue r si naeğ%l a m6ı5ş l ka or dj eı rn. eBr ua snyuonn açnelvarmi mı ,i 1p7emilyar kWh'lık elektriğin kojenerasyon teknolojisi ile üretilmesi sayesinde, 2,0 milyon TEP (ton eşdeğer trol) tasarruf yapılmış olmasıdır. Ayrıca çevremiz, özellikle kojenerasyon sayesinde CO2 emisyonlarının dörtte bire düşmesi ile (linyitte 800 gr/kWh olan CO2 emisyonu, kojenerasyon teknolojisinde 200 gr/kWh olmaktadır.) 10 milyon ton daha az olmuştur. Yılda 17 milyar kWh enerji üretirken ülkemize 2,0 milyon ton petrol ve 10 milyon ton CO2 tasarrufu sağlayan ve bütün dünyanın parlayan yıldızı olan bu enerji üretim sistemleri Türkiye'de neden yavaş gelişiyor ? NEe ldeeknt rliekr ds eı knı nbt ıi sr iınycai sşi akdoıjğeınmeırza sgyeoçnmui nş 4y ı6l l2a8r dsaa yy aı l ık yl aaşsı ka nkıWn gh e' ı t5i r dcieğni ls' ee rTbEe sDt AeŞl e vk ter yi kapTi yEaAsŞa stıanrıanf ıknudrabna,nnı eo lkmaadsaır. f üi yraettlial i ras el ı nümr eı yt iol sr .i nKsoaj et ınnear al ısnyaonn ktoej seinsel er rai ns iyno ns aehl ei pkl et rri ği ni ,e sTi sEt eDmAdŞe' ıkni , t eü kr el i tf i me t t ki ğai psaast iı tne sail mb oal l fui yğaut ın3e,d0ecnei ynlUek Wa rht ı.k e s k i Yani elektrik bolluğu sanrısı ve hidrolik santralların sıfır maliyetli üretimleri sayesinde aşağı çekilen EÜAŞ'ın ortalama üretim maliyeti kıskacında, ülkemiz için altın yumurtlayan kojenerasyon tavuğu katlediliyor. Siz bir yandan Otoprodüktörlere doğal gazı dünyanın en yüksek fiyatıyla satacaksınız, diğer yandan da ürettikleri elektrik enerjisini kWh'i 3,0 cent'ten alacaksınız. Küçük ünitelerde, kWh başına TEDAŞ tarafından teklif edilen 3,0 cent'lık alış fıatı, kojenerasyon tesisinin yakıt (doğal gaz) masrafını bile karşılamıyor. E n e2r-j3i nNi ni sbaun htaarriikhal e rüi nr edtei mCtoegk en no l oEjui srionpi eL 'iubne rBarl üEkl seek lt'rdi ke Pdiüyzaesnalseıdi içği ni Ad ev rkuoprau mK oajke ni çei rnahs üy ok ün mk oe nt l ef err öa nn es ımn al i öknalteı l md ı lme r. almışlar: Almanya'da Kojenerasyon üretim sertifikası alan kuruluşların elektrik satış fiyatına ilaveten, kWh başına 2,0 Euro Cent'e yakın prim veriliyor. Komşumuz Yunanistan'da kojenerasyon üretimine% 35 daha yüksek fiyat ödeniyor. Bu fiyat farkı, Avrupa'nın yeşil enerji fonlarından karşılanıyor. lngiltere'de kojenerasyon tesislerini kömür santrallarının haksız rekabetine ezdirmemek için akşam puanı saatlerinde m i skl io. j eKnoej er an seyr ao sny eo nn et rej issiisnl ee r (i 1a7k:ş0a0m- 2p2u:a0n0ı as raaast ıl e) röi nz ed lepi uş laent mı t ea yr ief egs ii r iuyyogr ,utl aamn ı yyoürk. tBe u5dsaa ga üt nç ad lüı şzı yt aorri ;f eüsr ei nt ii nm yi nai kyl üa şk ıske 2k fiyatla satıyor ve böylece yaşamını sürdürme imkanı veriliyor. Konuşmacıların dışındaki ülkelerde uygulanan teşviklere henüz ulaşamadım. Bunları elde ettikçe gelecek sayılarımızda bilgilerinize sunacağım. Sevgili Okurlarım, Teül er kktiryi ket 'edne vkeo ej el enketrr ai ks kyeosni nut iyl egr ui nl da emnayl aı l mr ı ıeşnl adr üd ıs. t 1r i9y8e4l ' kt eo çj eı knaer rt ıal asny o3n0 9o6l asraaykı l bı yaaş sl aadvı .e Foanbar i ikl iaş ksi na h8i p5 l/e9r7i 9k 9a l si t ae ys ıi zl ı ü s r a e n t k i a m a y r i i a n c r i n l k e a a r m y a n n e a a ğ ö a ı z me m l a a ş c h ir ı i k y k e e a t t l l i e i n te r d e l e i k k e e i l e a n k t d ı t k r i i i k h ıs t ü ı i n y re a ın t c m ı k o a el k z a a o n n l a eıl n l m e k k a o t s r j i ı e ğ ü n i z ü e e r r e a ri t n s e y d c o e e n k f a t t ez e s l s a i i s s d l i e u k r r i u m n r i m a k d u aı r l d v a e u r. l i a S ş r l o , e n ç tma ra l e ı l ş a h t r ı a r ı d , k ı ak la t ı ı r v k v e ı e r s d ı b n iğ e ı i n l i t r a l f i a r b i y h ir d te s a n ü lı r s e ı o s , n ıy b r u a a dönüştürülmesi ve yine üretim proseslerinde kullanılması yönüne gidilmişse de, elektrik ana üretim, ısı ise yan üretim olarak kaldı. Öyle olunca Kojenerasyon Tesislerinin elektrik üretimleri ve şebekeye bağlaması ile ilgili sorunlar gerek bağlı kuruluşlarda {TEDAŞ, TEAŞ), gerekse EPDK tarafından hep ön planda tutulmuş, kojenerasyonun ikinci ayağı olan ısının değerlendirilmesi ve pazarlanması konuları ihmal edilmiştir. Halbuki Avrupa'da kojenerasyon tesisleri konutların (özellikle toplu konutların) ısıtılması şeklinde başlayıp geliştiği için ısı ile ilgili tesis, lisans, üretim, dağıtım ve pazarlama konuları da, daha birinci günden itibaren kurallara bağlanmıştır. Türkiye'de bu kurallar bugüne kadar göz ardı edilmiştir. Ancak fazla geç kalmış olduğumuzu düşünmüyorum. Haziran 2002 ayında EPDK'nın davet ettiği, üretim lisans yönetmeliği toplantısında EPDK Başkanı Sayın Yusuf GÜNAY'a bir kojenerasyon yasası (direktifi) veya yönetmeliğinin çıkartılması gereğinden bahsetmiş ve kendilerinin ikna olmuş olduğu kanaatini edinmiştim. Bu toplantının ardından Avrupa Birliği (EU) komisyonlarında tartışılmakta olan Kojenerasyon Direktifi'nin taslağını da göndermiştim. Bu Direktirin Türkiye'ye uyarlanmasıyla, kojenerasyonun özellikle ısı ayağı ile ilgili sorunlarının çözüleceğine, toplu konutlardaki kojenerasyon uygulamalarının yaygınlaşacağına ve bunun da ülkemize milyonlarca dolarlık enerji kaynağı tasarrufu sağlayacağına inanıyorum. Türkiye Kojenerasyon Derneği, Avrupa Birliği Kojenerasyon Direktifi'nin Türkiye'ye uyarlama çalışmalarına başlamıştır. Bunun için uzmanların katılımıyla bir aylık bir çalışma programı planlanmıştır. Tamamlandığında EPDK'nın bilgi ve tensiplerine sunulacaktır. EPDK'nın özellikle elektrikle ilgili tüm konularda olağanüstü çalışmalarıyla ortaya koyduğu üstün performansın kojenerasyon direktifi ve ilgili yönetmeliklerin çıkartılmasında da gösterileceği inancı ile sevgi ve saygılarımı sunuyorum. MORE COGENERATION... Wlıy camıot tlıe ııse of cogeııeratioıı in Tıırkey prodııciııg 17 billioıı lnvlı eııergy per ye,ıı· and saving 2,0 111illioıı toııs oil aııd 1O ıııillioıı toııs CO1 keep pace ıvitlı tlıe raııge of cogeııeration syste111s applied ali aroııııd tlıe ıvorld? Tlıe ııuıjor reason is tlıe sacrificiııg cogeneratioıı iıı tlıe 11a111e of liberal electricity market ııııder tlıe Laıv No.4628. Tlıe ııatııral gas price for tlıe mıtoprodııcers is tlıe lıiglıest a111011g ali tlıe coııııtries, ıvlıile tlıe pıırclıase price oftlıe eııergy prodııced by aııtoprodııcers is 3,0 ceııt per kW/ı arranged by TEDAS, ıvlıiclı does ııot eveıı meet tlıe fııel (ııatııral gas) cost of s111all cogeııeratioıı ııııits. Tıırkey Cogeıı Association ııııdertook tlıe task of applying Eııropeaıı Uııioıı Cogeııeration Directive iıı Tıırkey. For tlıis reasoıı, tlıe Associatioıı sclıedııled a stııdy plan ıvitlı the participation of tlıe experts for oııe moııtlı, ıvlıiclı ıvil/ be proposed to tlıe EMRA, ıvlıeıı co111pleted. l lıope tlıat tlıe EMRA ıvill aclıieve tlıe realizatioıı of cogeııeratioıı directive and related regıılations jııst as it did iıı ali otlıer electricityrelated iss ııes. Yoıırs sincerely ENERGY & ECOGalERATION W01U1> 1 3
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=