Enerji ve Çevre Dünyası Dergisi 172. Sayı (Mart 2022)

40 ENERJİ ve ÇEVRE • Mart / 2022 GES Kurulumuyla Karbon Ayak İzinin Azaltılması DENİZ AŞIKOĞLU, PELİNSU AYDOĞAN, ÖMER CAN BAYKARA, METE ERDENGİ, YUSUF ALTAN AKBAŞ, YAMAN TÜRKÖZ, ASLI ŞAHİN, FATMA KAYA İDV Özel Bilkent Lisesi Çevrenin Genç Sözcüleri Projesi MAKALE GİRİŞ G ünümüzde karbon ayak izinin yeryüzüne bırak- tığı etkiler gün geçtikçe ağırlaşmakta ve berabe- rinde yenilenebilir enerji kaynaklarının önemi artmaktadır. Ülkemiz, dört mevsimin görüldüğü, coğrafi konum bakımından sürdürülebilir enerjinin kulla- nımı için uygun koşullara sahip bir noktadadır. “Türkiye, coğrafi konum olarak, 36 ve 42 kuzey enlemleri arasında, güneşli bir kuşakta yer aldığından, güneş enerjisi uygula- maları için yeterli güneş radyasyonu yoğunluklarına ve sürelerine sahiptir. Yıllık ortalama güneş radyasyonu, 3,6 kWh/m^2 gün ve toplam yıllık radyasyon süresi 2610 saattir” (Sözen 1). Bu avantajlara rağmen, Türkiye’de güneş enerjisi başta olmak üzere, yenilenebilir enerjinin yaygın kullanılamamasının nedeni, mevzuat ve teşvik eksiklikleridir (TEİAŞ). Güneş Enerji Santrelleri (GES)’ lerin kurulum ve izin işlemlerinin yoğun ve uzun olması, yenilenebilir enerji kullanımının yaygınlaşmasına engel olmaktadır. Türkiye’de kurulu GES gücü, 2021 yılının Ekim ayı sonunda 7658,6 MW olarak ölçülmüştür. Yeni- lenebilir enerji kullanımı uzun vadede ekonomik açıdan da avantajlı olmakla beraber, geleceğimize katkıları pozitif yöndedir. Bu nedenle son yıllarda, yeni teşvik mekanizma- larının ilan edildiği de görülmektedir. ARAŞTIRMALARIMIZ Yenilenebilir enerji kullanımı konusunda yapılan araş- tırmalar sonucunda, 2030 yılında dünya üzerinde gerekli olan enerji ihtiyacının güneş panelleri ile karşılanabilmesi için sadece 496,805 km 2 ’lik bir alanın yeterli olduğu görül- mektedir. Sanılanın aksine yenilenebilir enerji kaynakla- rından olan güneş enerjisinin üretilebilmesi için çok az yüzey alanı yeterli olabilmektedir. Şekil 2’de işaretlenen bölgeler, dünya haritası üzerinde güneş ışığını en verimli alan noktaları göstermektedir. Bu noktaların güneş panelleri ile donatılması sonucu fosil yakıtların kullanımını sıfırlamak mümkündür, ama depolama teknolojisinin yetersiz olması, grafiğin hayata geçirilmesine engel olmaktadır. Hava koşullarının değiş- kenliği sebebiyle, güneşli günlerde üretilen enerjinin depo- lanması ve havanın kapalı olduğu günlerde kullanılmasını sağlayacak teknolojiler, yüksek maliyetler nedeniyle henüz yaygın olarak kullanılamamaktadır. Şekil 1. TEİAŞ. “Yük Tevzi Dairesi Başkanlığı Kurulu Güç Raporu-Kasım 2021” Yük Tevzi Dairesi Başkanlığı, Ekim 2021. Kaynaklara göre Türkiye Kurulu Gücü, Ekim 2021 (MW) Şekil 2. Dünya Üzerindeki Tüm Enerji İhtiyacını Sadece Solar Enerji ile Karşılayabilmek için Gereken Yüzey Alanı. Kabir, Ehsanul et al. “Solar Energy: Poetial and Future Prospects”. Renewable and Sustainable Energy Reviews, vol. 82, 2018, pp. 894-900. Elsevier. Doi: dx.doi.org/10.1016/j.rser.2017. 09.094, Erişim 20 February 2022.