Enerji ve Çevre Dünyası Dergisi 174. Sayı (Mayıs-Haziran 2022)

16 ENERJİ ve ÇEVRE • Mayıs - Haziran / 2022 ÇEVRE DİLEK AŞAN Taksim Danışmanlık Hizmetleri Kurucu Genel Müdürü Global Raporlama Uzmanı Temiz Enerji Nedir? Y enilenebilir enerji, yeşil enerji ve temiz enerji gibi kavramlar zaman zaman birbiriyle karıştırılabilmek- tedir. Literatürde bazen birbirlerinin yerine de kullanıldığı görülmektedir. Her ne kadar birçok ortak yönü olsa da bu kavramlar arasında birtakım farklar mevcuttur. Her yenilenebilir enerji kaynağı yeşil olmayabilir. Veya yenilenebilir bir enerji kaynağının aslında temiz olmadığı durumlar da mümkündür. Bir enerji projesinin, enerji kaynağının veya arzının tüm paydaşlar için faydalarını araştırırken bu tanımı doğru yapmak çok önemli- dir. Aksi takdirde ortaya uzun vadede sürdürülebilir olmaktan uzak projeler ve yatırımlar çıkabilir. Bu da enerji kaynağı, dağıtım hattı ve kullanım yerindeki paydaşlar veya ilgili enerji santralinin işletmecileri için değil tüm gezegen için olumsuz sonuçlar doğurabilir. Farklı seçenekler de olmakla bir- likte temiz enerjiyi sıfır emisyonlu, kullanıldığında atmosferi kirletmeyen kaynaklardan elde edilen enerji türü olarak tanımlayabiliriz. Bu enerji, tasarruf ve verimlilik önlemleri ile kullanımı azaltılabilen enerjidir aynı zamanda. Yeşil enerjiden farklıdır; çünkü yeşil enerji isminden de anlaşı- lacağı üzere doğrudan doğal kaynak- lardan elde edilir sadece. Yenilenebilir enerji arasındaki farkı ise yenilenebilir enerjinin dolaylı olarak karbon emis- yonlarına neden olabilmesidir. Örne- ğin, hidroelektrik enerji bir yenilene- bilir enerji türüdür. Fakat hidroelektrik santralleri inşa etmek için ormanlık alanların yok edilmesi çok önemli bir karbon yutağını da yok ettiğinden bölgedeki karbondioksit emisyonu artacaktır. Temiz enerji yaklaşımında böyle bir duruma izin verilmemekte- dir. Yenilenebilir enerji doğal kaynak- lardan elde edilen ve kendine sürekli yenileyebileyen enerjidir. Akıllara ilk etapta sadece rüzgar ve güneç enerjisi gelse de hidroelektrik, jeotermal ve biyokütle de yine yenilenebilir enerji kaynağı olarak kabul edilebilir. Yeşil enerjiyle arasındaki en büyük fark çev- resel ayak izinin yüksek olabilmesidir. Çünkü yeşil enerjide maksimum çev- resel fayda hedeflenir. Özellikle hid- roelektrik enerjisi bu konudaki en gri alanlardan biridir. Enerji santralleri kurmak için ağaçların kesilmesi tartış- maları da beraberinde getirmektedir. Aynı şekilde rüzgar türbinlerinden dolayı artan kuş ölümleri veya güneş enerji panelleri için tarım alanlarının kullanılması da yenilenebilir enerjiyi tarışmalara açık hale getirmektedir. Temiz enerji, yenilenebilir ve/veya yeşil enerjiden farklı olarak özellikle sıfır emisyonun hedeflendiği bir enerji türüdür. Yenilenebilir bir kaynağı kul- lanması gerekmemektedir. Sürdürüle- bilirlik sıralaması yaparsak yenilenebi- lir ve yeşil enerjiden sonra gelir. Zira, yeşil ve yenilenebilir enerjiler aynı zamanda temiz iken, her temiz enerji yeşil / yenilenebilir değildir. Örnek