Enerji ve Çevre Dünyası Dergisi 174. Sayı (Mayıs-Haziran 2022)

20 ENERJİ ve ÇEVRE • Mayıs - Haziran / 2022 altına düşürmek amacıyla enerji şir- ketleri yatırımlarını hızlandırmalıdır. AKILLI ŞEBEKELER IÇIN GELECEK NESIL GÜÇ ELEKTRONIĞI Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu veya kısaca TÜBİ- TAK öncelikli alanlar listesinde yer alan bu alan; gelecek nesil güç elektro- niği, elektrik şebekelerinin güç kalitesi- nin iyileştirilmesi ve teknik kayıpların azaltılmasına katkı sağlamak ve güç elektroniği sistemlerinde 466 milyon dolar cari açık bulunması nedeniyle güç elektroniği sistemleri yerlileştirme için öncelik taşıyan ürünler içerisinde yer almaktadır. Akıllı şebekeler için gelecek nesil güç elektroniği teknolo- jilerine yönelik yenilik projeleri des- teklendiğinden bu tür ar-ge yatırımları hızlanmaktadır. ENERJIDE BÜYÜK VERI VE VERI ANALITIĞI TEKNOLOJILERI Dijitalleşme ile büyük hacimli verileri analiz ederek anlamlı sonuçlar elde etme odaklı inovatif çalışmalar geliştirilmektedir. inovatif çalışmaların yanı sıra enerji şirketleri bu alanda özel bir departman kurmalı ve analiz çalışmalarını gerçekleştirmelidir. AKILLI ENERJI ŞEBEKELERI (AKILLI ELEKTRIK, ISI/ SOĞUK VE GAZ ŞEBEKELERI) TEKNOLOJILERI - Enerji kullanımını takip eden, çift yönlü haberleşme sağlayan, veri yönetimi özelliği bulunan ve talep taraflı katılım gibi imkanlara des- tek olan ileri sayaç teknolojileri, - Akıllı enerji şebekeleri kapsamında üretilen tüketici (prosumer) imkan- larını artıran ve dijital cüzdan ola- rak kullanılan blok zincir (blockc- hain)teknolojileri, - Geleceğe yönelik akıllı enerji sistemi senaryolarının değerlen- dirilmesi için akıllı enerji sistemi modelleme yazılımları (saatlik ve günlük olarak elektrik, ısı/soğuk ve gaz üretimi, dağıtımı, güç ile bina ve ulaşım sektörlerini çapraz ola- rak kesen depolama yöntemleri ve sektörlerarası kullanımı için enerji sistemi modellemesi sağlayan yeni- likçi sistemleri, - Akıllı enerji sistemleri planlamasını coğrafi bilgi sistemleri ile birleşti- ren çözümler Öncelikli alanlar listesinde de yer alan yenilik konuları olduğundan bu alanda yapılacak dijital inovasyon çalışmaları ulusal kalkınmada ciddi öneme sahip olmaktadır. Bu konuda yerli çalışmaların teşvik mekanizma- ları ile hızlanması gerekmektedir. YENILENEBILIR ENERJILER Artan enerji maliyetleri ile yeni- lenebilir enerji kaynaklarına olan yatırımlar hızlanmıştır. Yenilenebilir enerji kaynaklarını izlenmek, kontrol etmek ve ölçmek ancak dijital sistem- lerle mümkün olmaktadır. Buna yöne- lik dijital inovasyonlara olan ihtiyaç artmaktadır. BLOKZINCIR TEKNOLOJILERI Blockchain teknolojisi enerji sektö- ründe hızla yatırıma dönüşen bir diğer dijital yenilik çalışmalarından biridir. Örneğin rüzgâr enerjisinden elde edi- len fazla elektriği satarak aynı anda enerji tüketmek, üretmek ve blok zin- ciri aracılığıyla satma süreci değiştikçe geleneksel yöntemler evrimleşmeye başlayacaktır. Enerji temin işlemle- rinin yanı sıra ölçme, faturalama ve takas işlemlerinin de bu teknolojiyi kullanarak gerçekleştirilmesinin temeli atılabilecektir. Enerji sektöründe önü- müzdeki günlerde konuşulacak olan uygulama alanları ise şu şekildedir: yenilenebilir enerji sertifikaları, akıllı sözleşme ve fatura yapısı, ödemeler için evrensel tokenlar ve şeffaf fatura süreçleri. SIBER GÜVENLIK UYGULAMALARI Tüm bu dijital çalışmalar yapılır- ken şirket güvenliğini en üst seviyede tutmak için siber güvenlik altyapısı- nın güçlendirilmesi gerekmektedir. Bu konuda standartlara uygun test ve uygulamaların gerçekleştirilmesi, enerjinin arz güvenliğinde önemli bir yer tutmaktadır. Enerji sektöründe siber güvenlik konusunda yerli sistemmimarisi geliş- tirilmeli ve bu konuda kamu desteğinin artırılması gerekmektedir. Enerjide dijitalleşmeye yönelik inovasyon çalış- malarında özet olarak bahsettiğim bu alanlar kamunun önceliğinde bulunan ulusal kalkınmada ciddi yer tutmakta- dır. Enerjide olan dışa bağımlılığımızı bir yandan azaltırken, ithal enerjiyi de en verimli bir şekilde yönetmeli ve kullanmalıyız. KONUK YAZAR