Enerji ve Çevre Dünyası Dergisi 175. Sayı (Temmuz-Ağustos 2022)

22 ENERJİ ve ÇEVRE • Temmuz-Ağustos / 2022 MAKALE P roje kapsamında gerçekleştirilen çalışmalarda Faz I ve Faz II gereksinimlerinin maliyet ve geri dönü- şüm süresi gibi hesaplamalarla iktisadi yönlerden temellendirilmeye çalışıldığı görülmektedir. Diğer taraftan, emisyonların kontrol edilmesi konusunda politika değişimi olmaması ile bu konuda en gelişmiş teknolojilerin kullanılması gibi iki uçta yer alan seçeneklerin geçiş süre- cine olan etkileri ve farklı politika seçeneklerinin sonuç- ları üzerinde durulmuştur. Tüm bu çalışmaların bizim bu yazıda ortaya koymaya çalıştığımız perspektife uygun olduğu, depolama tesislerinde ve istasyonlarda uçucu orga- nik bileşiklerin emisyonlarından kaynaklı olarak ortaya çıkan çevre kirliliği ile buna karşı alınacak önlemlerin mali- yetinin kıyaslanarak yapılacak olan hukuki düzenlemelere iktisadi bir yaklaşım getirilmeye çalışıldığı düşünülmektedir. Bununla birlikte Yönetmelik kapsamında benzin buha- rının geri kazanılması amacıyla kurulması beklenen sistem maliyetleri Yönetmelikle ilgili tartışmaları gündemde tut- maktadır. Akaryakıt sektörü temsilcileri tarafından Yönet- melik gereği kurulması öngörülen sistemlerin yatırımmali- yetinin; akaryakıt terminalleri için 65 milyon Avro, tanker- ler için 379,3 milyon Avro ve istasyonlar için 184,2 milyon Avro olmak üzere toplam maliyetin 629 milyon Avro olacağı ileri sürülmektedir 26 . Çevre ve Şehircilik Bakanlı- ğı’na iletilen talepler arasında Yönetmeliğin yürürlüğünün en az 10 yıl süreyle ertelenmesi talebinin bulunması dikkat çekicidir. Buna gerekçe olarak ileri sürülen nedenler ara- sında ise mevcut karlılık oranları ile yaşanabilecek finans- man zorlukları ve böyle bir yatırımın geri dönüş süresinin uzunluğu da yer almaktadır. Nitekim Yönetmeliğin maliyet yaratabilecek bazı maddelerinin yürürlük tarihi 23.12.2020 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan değişiklikle birlikte ertelenmiştir. Bu durum, Bakanlığın sektörden gelen talep- leri dikkate aldığına ve Yönetmeliğin gidermeye çalıştığı hava kirliliğinden kaynaklı etkinsizlikler ile Yönetmelikte öngörülen sistemlerin kuruluş maliyetlerinden kaynaklı olarak ortaya çıkabilecek olan iktisadi etkinsizlikleri hassas bir şekilde değerlendirdiğine işaret etmektedir. 3.2. Yönetmelik Hakkında Teknik Değerlendirme Yönetmeliğin amacı en kısa şekilde “uçucu organik bileşiklerin emisyonunun azaltılması” olarak ifade edilebi- lir. Yönetmelik esasen yalnızca benzin ve nafta ürünlerinin emisyonu ile ilgili olsa da uçucu organik bileşikler (UOB) bu ürünlerden ibaret değildir. Doğada çok çeşitli sayıda UOB özelliği gösteren madde bulunmaktadır ve bunlar değişik şekillerde atmosfere salınabilmektedir. UOB’ler farklı kaynama noktasında olan, atmosferik fotokimyasal reaksiyon 27 sonucu soluduğumuz havaya katılan partiküller şeklinde tanımlanabilir. Uçucu organik bileşikler hem doğal sebeplerle hem de insan kökenli sebeplerle atmosfere yayılabilmektedir. Söz gelimi, motorlu taşıtların kullanımı, badana yapmak, ateş yakmak, çim biçmek, ağaç budamak, yemek pişirmek ve hatta nefes alıp vermek gibi çok sayıda günlük aktivite UOB kaynağı olabilmektedir. 28 Dış çevre dışında koru- naklı olduğunu düşünebileceğimiz iç ortamlarda UOB oluşumuna sebebiyet vermektedir. Boya, vernik, ahşap gibi bina yapı malzemeleri ile çalışma ortamlarında kullanılan AV. ENEZ PULLUK Enerji Sektörü Avukat Akaryakıt Sektöründe Uçucu Organik Bileşik Emisyonlarının Kontrolü Üzerine İktisadi ve Hukuki Bir Analiz - 2. Bölüm 26 “Akaryakıt Sektörüne 629 Milyon Euroluk “Buhar Faturası” başlıklı haber için bkz. AKARYAKIT SEKTÖRÜNE 629 MİLYON EUROLUK “BUHAR” FATURASI - AKARYAKIT, ÇEVRE, ENERJİ KULİSİ, PETROL - Enerji Time , erişim tarihi: 09.04.2022. 27 ÇAKIR, Coşkun, İş ve İşçi Sağlığı Açısından İşyeri Kirleticileri, İstanbul Üniversitesi, Adli Tıp Enstitüsü, Fen Bilimleri Anabilim Dalı, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ocak 2010, s.11, erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/giris.jsp , erişim tarihi: 13.04.2022. 28 DEMİR, Selami, İstanbul Atmosferinde Uçucu Organik Bileşik Kirliliğin Kaynaklarının Belirlenmesi:YTÜ Davutpaşa Kampüsü Örneği, Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, 2011, s.10, erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/giris.jsp , erişim tarihi: 15.04.2022.