Enerji ve Çevre Dünyası Dergisi 175. Sayı (Temmuz-Ağustos 2022)

25 ENERJİ ve ÇEVRE • Temmuz-Ağustos / 2022 MAKALE buhar tutma kapasitesi %95 veya üzeri olacak şekilde tasarlanması, buna uygun contaların kullanılması, 35 - Alttan dolum şartlarını sağlayan tankerlerin mutlaka alttan doluma alınması, 36 Tankerlerin terminallerde dolumu ve boşaltımı esna- sında alınması gereken önlemler yönünden: - Terminallerde tankerlerin alttan dolumuna imkan veren dolum adaları bulunması ve çalıştırılması, - Alttan dolum esnasında yaşanabilecek bir buhar sızıntısı durumunda dolumun durdurulmasını temin edecek düzeneğin kurdurulması, Tankerler yönünden: - Alttan dolumlu karayolu tankerlerinin alttan dolum özelliğine ilişkin kontrolleri amacı ile muayene ve ser- tifika süreçlerinin yapılması, - Demiryolu tankerlerinin, tehlikeli maddelerin demiryolu ile taşınmasına ilişkin mevzuata uygun olması, - Tankerlede Yönetmelik kapsamında yapılmasına ihtiyaç duyulan tadilatların ilgili mevzuatta belirtilen hususlara uygun yapılmasıdır. Buhar geri kazanımı amacıyla alınması gereken önlem- leri ise aşağıdaki şekilde sıralayabiliriz: Terminaller yönünden: - Sabit tavanlı depolama tanklarının BGK ünitelerine bağlı olması ve BGK ünitesi çıkışındaki UOB değer- lerinin sınır değerlere uygun olması, Tankerlerin terminallerde dolumu ve boşaltımı esna- sında alınması gereken önlemler yönünden: - Tankerlerin dolum ve boşaltım işlemlerinde ortaya çıkan buharın sızdırmaz bir bağlantı vasıtasıyla buhar geri kazanım ünitesine yönlendirilmesi ve sistemin çalışır vaziyette olmasının sağlanması, - Sadece buhar geri kazanım sisteminin bağlı olduğu durumlarda benzin ve nafta akışına izin verilmesi, - BGK ünitesi çıkışındaki UOB değerlerinin sınır değer- lere uygun olması, Tankerler yönünden: - Tankerlerin benzin/naftanın boşaltılmasının ardından kalıntı buharların tanker içerisinde tutulmasını sağla- yacak, terminallerde ve/veya akaryakıt istasyonlarında bulunan depolama tanklarından kaynaklanan buhar- ları alacak ve muhafaza edecek şekilde tasarlanması ve çalıştırılması, 37 Akaryakıt istasyonlarında: - Depolama tanklarının doldurulması sırasında, depo- lama tankı ile tanker arasında açığa çıkan buharların tankere geri verilmesi, - Araçlara yakıt verilmesi sırasında araç deposundan çıkan buharın BGK sistemi ile tutulması veya buharın depolama tankına geri gönderilmesinin sağlanması. Yönetmelik kapsamında kalan terminaller, akaryakıt istasyonları ve tankerlerde buhar geri kazanım sistemlerinin muayeneleri ile ilgili süreçler Türk Standartları Enstitüsü tarafından yerine getirilecektir. 38 Yönetmelik, işletmeciler yönünden geçiş ve ilk kurulum maliyetleri yanında, izleme, kontrol ve denetim yüküm- lülükleri de getirmektedir. İşletmecilerin BGK ünitesinin Yönetmelikte yazılı hükümlere uygunluğunu faaliyete geçmeden önce yetkili kurum/kuruluşa doğrulatması gerekmektedir. Akaryakıt istasyonlarında Faz II buhar geri kazanım sistemi faaliyete geçtikten sonraki ilk 6 hafta içinde ilk muayene başvurusu yapılarak sistemin onayla- tılması gerekmektedir. Bu kontrollerin ayrıca periyodik olarak her 3 yılda bir yapılması beklenmektedir. Periyodik muayene başvuruları işletmeci tarafından ilgili yılın Ocak ayının başından 31 Mart’a kadar yapılmalıdır. Yönetmelikte yazılı yükümlülüklerin terminaller ve akaryakıt istasyonları için yerine getirilmesi ve sınır değerlere uyulması yönünden yürürlük tarihleri ürün çıktı miktarlarına göre ayrı ayrı belirlenmiştir. İşletmecilerin, terminallerde depolama tesislerindeki ve akaryakıt istas- yonlarındaki ürün çıktı miktarına göre Yönetmeliğin ilgili maddelerinin yürürlük tarihlerini takip etmeleri önem arz etmektedir. 35 İçten yüzer tavanlı tanklarda sabit tavan ayrıca bulunmakla birlikte, Yönetmelikte yüzer tavanlı depolama tankları yönünden içten/dıştan olarak bir ayrım yapılmadığından, bu kuralın hem içten hem dıştan yüzer tavanlı tanklar yönünden uygulanması gerektiği yönünde bkz. https:// endustriyelgozetim.tse.org.tr/IcerikDetay?ID=3054&ParentID=9492 , erişim tarihi: 23.04.2022. 36 Tankerlere üstten dolum esnasında yüksek düzeyde buhar oluşumu meydana gelmektedir. Alttan dolumlarda ise çok daha düşük oranda bir buharlaşma gerçekleşmektedir. Bkz. SEKTÖREL UYGULAMA KILAVUZU, s.6. 37 Terminallerde tankerlerin alttan dolumuna imkan veren dolum adaları bulunması ve alttan dolum şartlarını sağlayan tankerlerin alttan doluma alınması zorunlu olsa da, tankerler yönünden alttan dolumlu olması zorunluluğu bulunmamaktadır. TSE tarafından yapılan açıklamada da tankerler yönünden alttan dolum zorunluluğu bulunmadığı belirtilmekle birlikte, kapalı dolum zorunluluğu bulunduğundan bahsedilmektedir. TSE tarafından hazırlanan internet sayfasında yer alan Benzin ve Nafta Taşıyan Tankerlerin Kapalı Doluma Uygunluk Kontrolü Kontrol Listesi ve Raporu’nda tanker dolum mekanizması seçeneği olarak “Üstten Kapalı Doluma Uygun” ve “Alttan Kapalı Doluma Uygun” seçeneklerinin bulunduğu görülmektedir. Bkz. https://statik.tse.org.tr/upload/tr/dosya/icerikyonetimi/9492/05012022142625-2.pdf , erişim tarihi: 23.04.2022. 38 Bkz. https://endustriyelgozetim.tse.org.tr/IcerikDetay?ID=3054&ParentID=9489 , erişim tarihi: 23.04.2022.