Enerji ve Çevre Dünyası Dergisi 178. Sayı (Kasım-Aralık 2022)

25 ENERJİ ve ÇEVRE • Kasım - Aralık / 2022 mişlerdir. O tarihte Aliağa rafinerisi LPG çıkış fiyatı (ÖTV dahil) KDV hariç 13.853 000 tl/ton ve Aliağa’ya gidiş-geliş yaklaşık 530 km’dir. Pom- palı 45 m 3 lük tankerlerle tankları dolu tutmak şartı ile günde 1 ikmal yeterli görünüyor. Bu faturadaki doğalgaz tüketimini aylık ortalama değer diye alırsak, yaklaşık olarak 660 ton civarı bir LPG tüketimi yeterli olur. Bu iş için hava-yol şartları 7 günlük stok ve mesafe düşünüldüğünde 2 adet 115 m 3 lük tank ve 1000 kg/h’lik 2 adet (biri yedek ) buharlaştırıcı gere- kir. Sistemin mevcut regülatörlerinin kullanılmasında hiçbir sakınca yoktur. Firma 5 yıllık gaz ikmal şartı karşılığı, bir adet 115 m 3 lük tank koymuştur. Seramik firmasının eskiden kalma sıcak su temini, buharlaştırıcıları ve regülatörleri mevcuttur. Hesap yöntemini, karmaşık for- müllerden uzak çok basite indirge- yerek açıklamaya çalışayım. Fatura- nızdaki aylık doğalgaz tüketiminin (Sm 3 ) hanesinden m 3 bazında rakamı okuyun. Düzeltilmiş (DSm 3 )rakamı ile arasında yaklaşık %4’lük bir fark var- dır. Bu değer basınç, sıcaklık, yoğun- luk gibi birkaç kriter dikkate alınarak o bölge için BOTAŞ tarafından tespit edilmektedir. Hesaplamalarda Sm 3 kullanılmaktadır. BOTAŞ’ın fiyat lis- tesinde Sm 3 üzerindendir. BOTAŞ faturalarda doğalgazın m 3 ünün üst kalorifik değerini 9155 kcal/N m 3 yazıyorlarsa da, biz alt ısıl değer ola- rak 8250 Kcal/sm 3 alalım. 880.000 Sm 3 /ay x 8250Kcal/Sm 3 = 7 260.000.000 kcal/ay eder. Bunu 1 kg LPG’nin alt ısıl değerine bölelim. 7.260.000.000 Kcal / 11 000 Kcal/kg = yaklaşık 660.000 kg/ay LPG eder. Doğalgaz firmaları faturaları iki kademeye ayırarak kesmektedir. Bu detayı BOTAŞ’ın internet say- fasındaki fiyatlar bölümünden daha öncede belirttiğimiz şekilde öğrene- bilirsiniz. Bir büyük gaz ikmal firma- sının, peşin ödeme şartı ile nakliye hariç, rafineri çıkışı +3000 TL/ton şeklinde bir fiyat bilgisi aldım. Ancak doğrulanmadığını bildirmek isterim. Gelelim yatırım bedeline; 115 m 3 LPG tankı için farklı üreticiler nakliye hariç fiyatı 44.000 dolar ile 73.000 dolar ve temin süresini de 10-16 hafta arasında, regülatörler için 10.000 ila 20.000 dolar civarında ve 8-10 hafta temin süresinde, ithal fakirleştiriciler için de 600-1350 kg/h için 200.000 dolar civarında fiyat, temin süresini de 30-40 hafta arasında vermektedirler. Farklılıklar saç kalitesi, üretim esnası ve sonrası yapılan teknik uygulamalar, boya vs, aksesuar kalitesinden doğ- maktadır. Bu üretimler de (fakirleş- tirici hariç) yüksek teknoloji yoktur. Dikkat edilmesi gereken firma geç- mişi, proje, 3. parti kontrolleri, imal usulleri ve gerekli malzeme ve işçilik kalitesidir. Kullanımdan, süreden veya kendiliğinden patlamış veya yangına sebep olmuş LPG stok tankı benim bildiğim dünyada henüz yok. Birçok firma yıllardır yerli Ereğli sacından yapılmış tank, tüp ve taşıma tanker- lerini kullanıyorlar, yönetmelikler ve standartlar açısından da, bu sacı kul- lanmakta bir sakınca yoktur. 1000 kg’lik buharlaştırıcı fiyatları da yerli 6.500-8.000 dolar, ithal olan- lar 10-14 000 dolar civarıdır. Yerli imalatı da, rahatlıkla kullanabilirsi- niz. Teslim süresi 4-6 haftadır. Ancak KONUK YAZAR