Enerji ve Çevre Dünyası 179. Sayı | Doğalgaz Dergisi 236. Sayı(Ocak-Şubat 2023)

40 DOĞALGAZ VE ENERJİ • Ocak - Şubat / 2023 DİLEK AŞAN Taksim Danışmanlık Hizmetleri Kurucu Sürdürülebilir Alışveriş Merkezleri ÇEVRE S ürdürülebilir yapılar sera gazı emisyonlarının azaltılması, su ayak izinin düşürülmesi, çevresel uyumluluk, sağlık ve güvenlik gibi konularda kritik rol oynamaktadır. Günümüz perakende sektörünün en önemli alanlarından biri olan alışveriş merkezleri de sür- dürülebilirliğin sağlanması açısından büyük bir potansiyele sahiptir. Çev- reci / eko-etiketli ürünler satan ya da sosyal uygunluk performansı yüksek olan markaların yer aldığı alışveriş merkezleri inşa etmek, sürdürüle- bilirlik açısından önemlidir; ancak AVM’nin kendisinin de sürdürüle- bilir olması ayrıca değerlendirilmesi gereken bir konudur. Enerji ve su başta olmak üzere çevre yönetiminin sürdürülebilir olması, faydalı yerel etkileşimin yüksek olması; ulaşım, atık, bakım vb gibi konularda çevresel ve sosyal uyumluluğu dikkate alan uygulamaların planlanması, AVM ekosistemi içerisinde sürdürülebi- lirliğin sağlanması için en temel konulardır. Sürdürülebilirlik, çevresel, sosyal ve finansal konularda temel bazı gereksinimleri ortaya koysa da ürün, hizmet, sektör, pazar, yapı ve süreçlere göre farklı dinamikleri ve prosedürleri vardır. Bu bağlamda, alışveriş merkezlerinin de yaşam döngüsü boyunca sürdürülebilir hale getirilmesi için üzerinde durulması gereken kritik konular mevcuttur. Enerji ve su tasarrufu, sürdürülebilir tedarik zinciri yöntemi, kolay ulaşım, sorumlu peyzaj uygulamaları vs diğer yapı türlerinde olduğu gibi AVM’ler için de sürdürülebilirliği destekleyen çalışmalardır. Alışveriş merkezleri için özel olarak ele alınabilecek diğer konulardan bazıları şunlardır: • Alışveriş merkezleri yapı itibariyle genellikle geniş bir yüzey alanı üzerine kurulmaktadır. Bu alan, yağmur suyu depolama amacıyla kullanılabildiğinde AVM’nin yıllık su ayak izi önemli ölçüde azalabilmektedir. Depolanan su AVM’nin temizliğinde, tuvalet ve lavabolarda vs kullanılabilir. Günümüzde yeraltı ve yer üstü su depolama sistemlerine sahip AVM’ler inşa edilmektedir. • Günümüzdeki AVM’lerin birçoğu otobüs ve metro gibi toplu ulaşım hatlarına yakın bir şekilde inşa edilmektedir. Sürdürülebilirlik konseptiyle yapılan AVM’ler, toplu ulaşımın yanı sıra bisiklet ve yaya ulaşımına da elverişli olma- lıdır. İçerisinde bisiklet için özel park alanları ve otoparklarında elektrikli araçlar için şarj istas- yonları bulunması da AVM’nin sürdürülebilirlilk performansını artıran parametrelerdir. • AVM’ler çok yoğun bir şekilde su ve enerji tüketen alanlardır. Tüketim miktarını belirli ölçüde azaltmak ve tüketimden kay- naklı emisyonları ciddi manada düşürmek mümkündür. Örneğin, soğutma sistemlerinde sentetik soğutucu akışkanlar yerine doğal akışkanlar kullanmak bir tercih olabilir. Aynı şekilde ortak alan- larda ve mağazaların içerisinde LED aydınlatmalar, ısı geri kazanım sistemleri, düşük akışlı su armatürleri, susuz pisuvarlar vs enerji ve su kullanımını optimize eden uygulamalardır. Bunun yanı sıra, AVM içerisindeki hava kalite- sinin sürekli takip edilmesi, güneş ışığından gün içerisinde maksi- mum süreyle faydalanma (doğal