Enerji ve Çevre Dünyası 179. Sayı | Doğalgaz Dergisi 236. Sayı(Ocak-Şubat 2023)

59 DOĞALGAZ VE ENERJİ • Ocak - Şubat / 2023 ENERJI VERIMLILIĞI Buhar bataryalarında, batarya içerisinde oluşan kon- dens suyu hatlardan uzaklaştırılamaz ise, tesisatta su dar- besi, su tıkacı ve vakum etkisi gibi sorunlara neden olur. Buhar bataryası tasarımı yapılırken, buhar tesisatı ve batarya içinde oluşan kondens suyunu hatlardan geri dönüşsüz olarak uzaklaştırmak için standart olarak dik tip (borular yer düzlemine dik) bataryalar önerilmektedir. Friterm standart buhar bataryası dik tiptir. Böylece buhar ve kondens çarpışmadan aşağı doğru rahatlıkla akabilmek- tedir. Ayrıca dik tip batarya duruşu, donma koruması için de uygundur. Friterm buhar bataryaları 12 mm – 15 mm çap opsiyonları ile tasarlanmakta ve üretimi gerçekleştiril- mektedir. Buhar bataryalarında lamel malzemesi, ortam şartlarına bağlı olarak alüminyum, AlMg (alüminyum ve magnezyum), epoksi kaplı alüminyum ya da bakır olarak seçilebilir. Düşük buhar basınçlarında çalışmak üzere (3 bar basınca kadar) tasarlanmış buhar bataryalarında, boru malzemesi bakır olarak tercih edilebilir. Ancak sistemde yüksek buhar basınçları söz konusu ise (3 bar ve üzeri) paslanmaz boru kullanımı, yüksek basınç-sıcaklık dayanımı, oksitlenme ve korozyon direnci ve hijyenik olması sebepleri ile ön plana çıkmaktadır. Yüksek basınç ve zorlu koşullar altında bakır malzeme doğası gereği kırılgan yapıda bir karakter sergileyebilir ve ısıl genleşmesi yüksektir. Friterm buhar bataryası tasarımları standart olarak paslanmaz borulu yapılmakta ve önerilmektedir. Buhar bataryası kaset malzemesi paslanmaz veya magnelis olabilir. Özellikle gıda sektörü ve hijyen gerekliliği olan proses uygulamaları için tasarlanmış buhar bataryalarında kaset malzemesi paslanmaz tercih edilmelidir. Friterm buhar bataryaları standart olarak 0,5 bar (81,3 °C) ila 6 bar (159 °C) işletme basıncında çalışacak şekilde dizayn edilmektedir. Projenize özgü uygulamalar için kul- lanılacak buhar bataryalarımız, paslanmaz boru kullanımı ile 8 bar (170 °C) işletme basıncına dayanacak şekilde özel olarak imal edilmektedir. Buhar bataryalarımız 20 bar hava basıncı altında havuz testi ve gerekli ise hidrostatik su testine tabii tutularak müşterilerimize sunulmaktadır. n Resim 3. Su Darbesi ve Tesisat Etkisi Resim 4. Friterm Dik Tip Buhar Bataryası Duruşu Kaynaklar 1. İçli H. – Köse N., Friterm Buhar Bataryası El Kitabı, 2008. 2. Küçükçalı R., Buhar Tesisatı, IV. Ulusal Tesisat Mühendisliği Kongresi ve Sergisi, İzmir 1999. 3. Buhar Tesisatı, Isısan Çalışmaları No.252. 4. Ünlü C., Buharlı Sistemlerde Enerji Geri Kazanımı, Tesisat Mühendisliği Dergisi, Sayı:108. 5. Geo Eğitim Notları-2, Buhar Tesisatlarında Kondens Tahliyesi ve Kondenstoplar. 6. Şahin F., Friterm Buhar Bataryaları Tasarım Esasları, 2015. 6. Onbaşıoğlu H., Buhar Bataryası Eğitimi, 2022. Resim 5. Bir gıda kurutma prosesinde Friterm paslanmaz borulu-paslanmaz kasetli buhar bataryası uygulaması